Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2020

Από την ισορροπία του τρόμου στην εργαλειοποίηση του πανικού

Τα μαύρα σύννεφα στις Αμερικανοϊρανικές σχέσεις, δεν συνιστούν ένα αυτοτελές ζήτημα στην διεθνή ρευστή και μεταβαλλόμενη σκακιέρα, και η άνανδρη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο περιστατικό που μπορεί απλώς να τροφοδοτήσει μια ραγδαία όσο και ανεξέλεγκτη επιδείνωση σε διμερές ή ακόμη και σε περιφερειακό επίπεδο…


Το ίδιο το γεγονός, και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο αυτό τροφοδοτεί τον κύκλο των αντιπαραθέσεων που αναβαθμίζονται δραματικά, αποτελεί την θρυαλλίδα που όπως όλα δείχνουν ενεργοποιεί κρίσιμες παραμέτρους, που διευρύνουν τον κύκλο των εμπλεκομένων μερών, και θα προσδώσουν ακραία συγκρουσιακά χαρακτηριστικά στην διεργασία γεωστρατηγικού μεταμορφισμού του σύγχρονου κόσμου, η οποία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.

Ο «απερίσκεπτος» Τραμπ είναι ένας βολικός μύθος. Ως τέτοιον τον έχουν ανάγκη οι σύμμαχοι αλλά και οι αντίπαλοι, για τους δικούς τους ιδιαίτερους λόγους ο καθένας από αυτούς ξεχωριστά.
  • Οι σύμμαχοι τον επικαλούνται για να αποθεσμοθετήσουν τον κυνισμό και την ακρότητα, ώστε να μην χρεώνονται με συλλογική και θεσμική ευθύνη για την κλιμάκωση ακραίων και δήθεν «απερίσκεπτων» πρακτικών, τις οποίες ωστόσο υποδαυλίζουν στο παρασκήνιο.
  • Οι αντίπαλοι επίσης τον συνυπολογίζουν ως ένα βολικό άλλοθι στο οποίο μπορεί να παραπέμπεται η ακρότητα, έτσι ώστε τα φοβικά σύνδρομα και η... αδυναμία αποτελεσματικής ανταπάντησης, να εμφανίζεται ως επιλογή σύνεσης που διαφυλάσσει τα επίπεδα της αξιοπρέπειας έναντι πάντων, και η επίκλησή της να δικαιολογεί την «μη απάντηση» ή την απάντηση μειωμένων προσδοκιών, κατά τρόπο που να μην αντιστοιχίζεται με την σοβαρότητα, το συμβολικό φορτίο, και την βαρύτητα της πρόκλησης.
Αυτό όμως που είναι βέβαιο, είναι πως το άλλοθι «Τραμπ», είναι ένα επικίνδυνο όσο και ασταθές σημείο ισορροπίας, που εξασφαλίζει πεπερασμένη πίστωση χρόνου, ενώ οι πάντες προετοιμάζονται για την ραγδαία επιδείνωση των όρων της αντιπαράθεσης σε ένα κατάφορα συγκρουσιακό περιβάλλον.

Από την άλλη μεριά, στο πρόσωπο του «απερίσκεπτου» και διπλωματικά «άξεστου» Τραμπ, ενσωματώνεται πριν απ’ όλα η σύγκρουση αντιλήψεων που ελλοχεύει στο εσωτερικό της Αμερικανικής πολιτικής και στρατιωτικής ελίτ, και η οποία αφορά στην στρατηγική αντίληψη με την οποία θα πρέπει η Αμερικανική εξωτερική πολιτική να υποδεχτεί τις σύγχρονες διεθνείς προκλήσεις.

Στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της σύγκρουσης, ο πραγματικός κίνδυνος είναι η αναβίωση των πιο σκοτεινών περιόδων της Αμερικανικής ιστορίας, και δεν είναι διόλου τυχαίο το γεγονός ότι πληθαίνουν οι φωνές που μιλούν για ολική επαναφορά των αντιλήψεων Κίσινγκερ στην αμερικανική στρατηγική μεθοδολογία.

Ωστόσο, η επαναφορά κάθε κακέκτυπου είναι κατά κανόνα πολλαπλά χειρότερη του μιμηθέντος πρωτοτύπου, γι’ αυτό και όσο στον σύγχρονο Αμερικανικό τακτικισμό κυριαρχεί ο κυνισμός, η επαναφορά της αντίληψης για «Ειρήνη με τιμή» μέσα σε ένα περιβάλλον στρατηγικής σύγχυσης και αδιεξόδων, τότε πάρα πολύ σύντομα θα προκύψουν τερατουργήματα εξ αιτίας του στρεβλού τρόπου διαχείρισης του δόγματος «πρώτα η Αμερική», και περιστατικά όπως η άνανδρη δολοφονία Σουλεϊμανί, δεν είναι παρά τα πρόδρομα φαινόμενα που θα επαναφέρουν στο προσκήνιο με τρόπο δραματικό σκοτεινές δράσεις, μυστικούς αδιάκριτους βομβαρδισμούς μαχόμενων κοινωνιών στα πρότυπα του Βιετνάμ ή της Καμπότζης, οδηγώντας έτσι σε καθολική εκτροπή την «κουλτούρα των συγκρούσεων» με τραγικές επιπτώσεις για την παγκόσμια Ειρήνη και σταθερότητα.

Η άνανδρη δολοφονία που φέρεται να είναι «εντολή Τραμπ», εργαλειοποιήθηκε για να καταδείξει ισχύ, ενώ στην ουσία αυτό που επιβεβαιώνει είναι αδυναμία στην διαχείριση και στρατηγική σύγχυση στα κέντρα εξουσίας μιας Υπερδύναμης που συνειδητοποιεί ότι χάνει οριστικά την πρωτοκαθεδρία.

Η καταφυγή σε αυτήν την πράξη ντροπής, το πρώτο πράγμα που ενεργοποιεί είναι τον παραλογισμό στην τακτική και στην φυσιογνωμία των συγκρούσεων.

Παραλογισμό διότι, όσο οι ισχυρές και ανερχόμενες περιφερειακές δυνάμεις συνειδητοποιούν ότι οι ΗΠΑ φλερτάρουν επικίνδυνα με το απερίσκεπτο και το ακραίο, τόσο η ιδιότυπη άμυνα όλων, θα οργανώνεται στην βάση του παραλόγου, για να ξεπερνιέται έτσι ο φόβος της λογικής και της επίγνωσης των πραγματικών κινδύνων της σύγχρονης εποχής.

Είναι λοιπόν απολύτως ερμηνεύσιμο το γεγονός πως οι πρώτες φωνές της εκδίκησης, συνοδεύτηκαν από εκκλήσεις για Ισλαμική πανστρατιά προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο Αμερικανικός «δαίμονας».  Το εργαλείο του φανατισμού, είναι σε αυτήν την φάση το μοναδικό που μπορεί να αναγορεύεται σε απροβλημάτιστο αντίβαρο, ικανό να αντισταθμίσει την δολοφονική απερισκεψία.

Αλλά την ίδια στιγμή δεν είναι διόλου καθησυχαστικό το να υπενθυμίσουμε πως η ενεργοποίηση του θρησκευτικού φανατισμού συνιστά μια αναμενόμενη εξέλιξη που δεν είναι πρωτόγνωρη και που προϊόντος του χρόνου θα καταλαγιάσει, διότι τίποτε πια στην κορυφαία γεωστρατηγική σύγκρουση δεν είναι ίδιο με το παρελθόν.
  • Οι όροι της σύγκρουσης έχουν αλλάξει… 
  • Οι πρωταγωνιστές είναι περισσότεροι του ενός, η στρατηγική τους δείχνει να είναι ολοκληρωμένη, ενώ η στρατηγική διάχυση που έχει συντελεστεί, φαίνεται πως είναι μη αναστρέψιμη… 
  • Οι περιφερειακοί παίκτες έχουν πληθύνει, έχουν ωριμάσει γεωπολιτικά και διεκδικούν ρόλο και λόγο στα τεκταινόμενα της επόμενης μέρας… 
  • Τα υβριδικά εργαλεία πολέμου, έχουν μια ξεχωριστή θέση στον σχεδιασμό όλων, έχουν καταστεί σύνθετα, ιδιαιτέρως επικίνδυνα, πολύ πιο καταστροφικά και δύσκολα αντιμετωπίσιμα… 
  • Τα ασύμμετρα χτυπήματα έχουν εγκαινιάσει μια πολύ οδυνηρή λίστα στις μνήμες κυρίως των δυτικών κοινωνιών, και το εφιαλτικό παρελθόν που έχει καταγραφεί, προϊδεάζει για ένα ακόμη πιο εφιαλτικό μέλλον.
Πρόκειται για μια συνολικά νέα κατάσταση που δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμη, πριν απ’ όλα γιατί δεν είναι εύκολο να ταξινομηθούν με την παραδοσιακή διπολική προσέγγιση, οι πολλαπλές και αντιπαρατιθέμενες στρατηγικές επιδιώξεις των δρώντων.

Σε αυτήν την ιστορική εποχή, η πραγματικά εφιαλτική διάσταση αναδεικνύεται από το τρομακτικό επίπεδο ανάπτυξης των σύγχρονων στρατηγικών οπλικών συστημάτων, με το πυρηνικό οπλοστάσιο να κατέχει θέση προεξάρχουσα σε αυτόν τον απολογισμό.

Από την άποψη αυτή, και παράλληλα με τις εν εξελίξει περιφερειακές και τοπικές συγκρούσεις που ήδη καταγράφονται, το κρίσιμο στοίχημα και η φυσιογνωμία της έκβασής του, θα εξαρτηθεί…
  • Πρωτίστως από το «δικαίωμα» των ΗΠΑ να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση στον τυχοδιωκτισμό όσο συνειδητοποιούν το αυτονόητο, ότι δηλαδή αυτό το οποίο διαμοιράζεται σε έναν κόσμο που αναζητεί καινούρια επίπεδα ισορροπίας, είναι το εύρος της πλανητικής τους κυριαρχίας, και…
  • Δευτερευόντως από την συλλογική μέριμνα για την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου Διεθνούς Συστήματος Ασφαλείας, με νέους κανόνες καθολικής ισχύος και αποδοχής, πολύ δε περισσότερο σήμερα που μέσα από μια διαρκή εκφυλιστική διεργασία, ο ΟΗΕ έχει οδηγηθεί στην καθολική του απαξίωση με την πλήρη κατάρρευση του ρυθμιστικού – αξιακού πλαισίου που οριοθέτησε την δημιουργία του.
Αν η εργαλειοποίηση του πανικού η οποία διαδέχτηκε την ισορροπία του τρόμου, δεν εξοβελιστεί από πρωταγωνιστικό εργαλείο στην διαμόρφωση της Εξωτερικής πολιτικής, τότε ο πλανήτης δεν έχει μέλλον

Και οποιαδήποτε προσπάθεια διαμόρφωσης μιας νέας ισορροπίας ισχύος με εργαλείο τον πανικό, ισοδυναμεί πλέον με την προαποφασισμένη του καταδίκη. Οφείλουμε να την αποτρέψουμε…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου