Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2015

Η ελεγχόμενη ρωσοτουρκική κρίση δε θα μεταφερθεί σε αχαρτογράφητα νερά

Η κατάρριψη του ρωσικού Su-24 από τους Τούρκους αποτέλεσε την κορύφωση της σύγκρουσης Ρωσίας-Τουρκίας για την Συρία. Φυσικά η Ρωσία αντέδρασε και θα αντιδράσει επιπλέον. Ωστόσο πλήρης κατάρρευση των ρωσοτουρκικών σχέσεων δεν προβλέπεται...
Η Ρωσία εξαρχής δεν θεώρησε το ΙΚ πρωταρχικό της αντίπαλο στην Συρία, ενώ για την Τουρκία το ΙΚ δεν είναι καν αντίπαλος. Από την έναρξη του πολέμου στην Συρία, Ρωσία και Τουρκία δραστήρια και ενεργητικά στήριξαν τα πιόνια τους εκεί. Ο Πούτιν στήριξε και ...
στηρίζει το καθεστώς Άσαντ, ανατρέποντας τα δεδομένα στην Συρία.
Η Άγκυρα από την πλευρά της ήταν σύμμαχος του Άσαντ, μέχρι το 2011, αλλά τον εγκατέλειψε στηρίζοντας τους σουνίτες αντικαθεστωτικούς, παρέχοντάς τους όπλα, ήδη από τον Φεβρουάριο του 2012. Τα γεμάτα όπλα φορτηγά περνούσαν χωρίς πολλές διατυπώσεις από τα σύνορα.
Η Τουρκία είδε τον πόλεμο στην Συρία ως μέρος της διαδικασίας αλλαγών στον Αραβικό κόσμο και ως την ευκαιρία στρατηγικής και ιδεολογικής της ανάδειξης ως κορυφαίας δύναμης στον σουνιτικό μουσουλμανικό κόσμο. Έτσι η Άγκυρα θέλησε να επιτύχει μια ταχεία νίκη των σουνιτών στην Συρία, επί του Άσαντ, ώστε να έχει στα νώτα της ένα σουνιτικό κρατικό μόρφωμα δορυφόρο της.
Ο Ερντογάν έκανε το λάθος να ελπίζει σε μια ταχεία νίκη, παρά το γεγονός πως συνέχισε ανελλιπώς να υποστηρίζει τους σουνίτες, υποστήριξη όμως που στράφηκε, τελικά, εναντίον της, καθώς οδήγησε στη ρωσική επέμβαση.
Μοιραία η ρωσική επέμβαση στράφηκε κατά των «παιδιών της Άγκυρας», κυρίως. Αυτός ήταν και ο λόγος που η Τουρκία προχώρησε στην κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους. Η Ρωσία, σε απάντηση, αποκαλύπτει τον ρόλο της Τουρκίας, όσον αφορά τον ρόλο της στην υποστήριξη, στρατιωτική και κυρίως οικονομική του ΙΚ.
Για την Τουρκία αντίπαλος στην Συρία δεν είναι ούτε ο Άσαντ, ούτε φυσικά, το ΙΚ, αλλά οι Κούρδοι της Συρίας (PYD και YPG) που είναι σύμμαχοι του ΡΚΚ, αντίθετα με τους Κούρδους του Ιράκ. Οι δε Κούρδοι έχουν αποδειχθεί οι πλέον αποτελεσματικοί αντίπαλοι του ΙΚ.
Κατά συνέπεια το ΙΚ δεν μπορεί να είναι εχθρός της Τουρκίας, αφού πολέμα τους πραγματικούς της αντιπάλους. Αυτό άλλωστε φάνηκε στο Κομπάνι, όταν οι Τούρκοι, παρά τη διεθνή κατακραυγή, δεν έπραξαν το παραμικρό για να ενισχύσουν τους Κούρδους που πολεμούσαν σκληρά κατά των τζιχαντιστών.
Έτσι δεν πρέπει να προξενεί εντύπωση το γεγονός ότι η Τουρκία ενισχύει οικονομικά το ΙΚ, αγοράζοντας λαθραίο πετρέλαιο, ωφελούμενη και οικονομικά, η ίδια, ενώ τραυματίες τζιχαντιστές περιθάλπονται σε τουρκικά νοσοκομεία. Επίσης, οι Τούρκοι υποστηρίζουν τους ομοφύλους τους Τουρκομάνους στην Συρία, τις δυνάμεις των οποίων έχουν εξοπλίσει, οργανώσει και εκπαιδεύσει οι ίδιοι.
Άλλωστε μέλη της 2ης Παράκτιας Τουρκομανικής Μεραρχίας δολοφόνησαν τον Ρώσο πιλότο του Su-24 αντισμήναρχο Όλεγκ Πεσκόφ. Οι περιοχές που τα «παιδιά της Άγκυρας» επιχειρούν είναι αυτές ακριβώς που ενδιαφέρουν και τη Ρωσία. Οι ρωσικοί βομβαρδισμοί έχουν προκαλέσει σοβαρές απώλειες στους αντικαθεστωτικούς. Και το Su-24 που κατερρίφθη συμμετείχε σε βομβαρδισμούς κατά των Τουρκομάνων.
Μόσχα και Άγκυρα παρουσιάζουν διαφορετικές εκδοχές του συμβάντος. Ωστόσο αυτό έχει μικρή σημασία. Πραγματική σημασία έχει το τι πρόκειται να συμβεί μετά. Φαίνεται πως Μόσχα και Άγκυρα δεν επιθυμούν το συμβάν αυτό να οδηγήσει τις σχέσεις τους σε πλήρη κατάρρευση. Αν και Ρωσία και Τουρκία είναι σαφώς αντίπαλοι στην Συρία, αλλά η Συρία δεν είναι το παν.
Οι δύο χώρες είναι χρήσιμες η μια στην άλλη. Η Τουρκία είναι βασικός πελάτης του ρωσικού φυσικού αερίου και την επωφελή συμφωνία επ’ αυτού καμία χώρα δεν θέλει να την τερματίσει.
Τα οικονομικά οφέλη για τη Μόσχα είναι μεγάλα και τη βοηθούν να ξεπεράσει το κόστος των δυτικών εναντίον της κυρώσεων για την Ουκρανία. Επίσης υπάρχει και το τουρκικό πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακουγιού που κατασκευάζει η Ρωσία, σε μια συμφωνία ύψους 20 δισ. δολαρίων, πέραν των κερδών από την πώληση ηλεκτρικού ρεύματος, μετά, που έχει συμφωνηθεί.
Έτσι η ρωσική εκδίκηση θα είναι περιορισμένη. Σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, πέραν ορισμένων οικονομικών μέτρων, θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση των Κούρδων της Συρίας.
Μια τέτοια κίνηση θα φέρει όμως και τους Κούρδους ενώπιον διλήμματος. Θα πρέπει να επιλέξουν αν προτιμούν την υποστήριξη των ΗΠΑ ή της Ρωσίας, αν και με κάποιο τρόπο θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν αμφότερες τις χείρες βοηθείας εξ δεξιών και εξ ευωνύμων. Σε κάθε περίπτωση και οι δύο πλευρές, Μόσχα και Άγκυρα, είναι βέβαιο ότι δεν είναι πρόθυμες να διακινδυνεύσουν μια κλιμάκωση της κρίσης.
Όμως με τις ΗΠΑ να τελούν εν συγχύσει και να ακολουθούν μια αναποτελεσματική πολιτική έναντι το ΙΚ και γενικά στη Μέση Ανατολή, τους Κούρδους να προωθούν τους εθνικούς τους στόχους, το Ιράν να συνεχίζει το παιχνίδι κυριαρχίας έναντι των σουνιτών, με τη Μόσχα παρά το πλευρό του, οι κίνδυνοι στην περιοχή παραμένουν υψηλότεροι από ποτέ.
Η κατάρριψη του ρωσικού Su-24 πιθανότατα δεν θα προκαλέσει μια δραματική κλιμάκωση της κατάστασης, μεταφέροντας την κρίση σε αχαρτογράφητα νερά. Παρόλα αυτά αποτελεί ένδειξη ότι ο σκληρός πόλεμος δι’ αντιπροσώπων στην Συρία θα συνεχιστεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου