Αποκτώντας κανείς μια αμυδρή έστω εικόνα του μεγέθους των ελληνικών
εξοπλιστικών προγραμμάτων – την εποχή που έδεναν τους σκύλους με τα
λουκάνικα – μπορεί να αρχίσει βάσιμα να υποπτεύεται ότι η υπόθεση
Τσοχατζόπουλου είναι απλώς και μόνο το παγάκι της κορυφής του παγόβουνου
ενός πολυετούς στην εξέλιξή του σκανδάλου...
Υπό αυτήν την έννοια, δυσκολευόμαστε να φανταστούμε πόσοι δικαστές, ανακριτές, υλικοτεχνική υποστήριξη και χρόνος θα απαιτηθεί για να βγει μια άκρη στη διερεύνηση της υλοποίησης των κολοσσιαίων ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και καθώς η χώρα έχει χρεοκοπήσει...
Η ενδελεχής διερεύνηση του εξοπλιστικού πάρτι απαιτείται από πολλές – όχι μόνο οικονομικές – πλευρές.
Μια «αθέατη» πλευρά του σκανδάλου αποτυπώθηκε εύγλωττα από έναν καθ’ ύλην αρμόδιο και ειδικό. Ας δούμε πώς, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Η απόρρητη ιστορία του Αιγαίου» από τις εκδόσεις «Το Ποντίκι»:
Ο πρώην αρχηγός ΓΕΣ, στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης, καταθέτοντας στις 17.11.2008 ως μάρτυρας σε Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, που διερευνούσε τις προμήθειες εξοπλιστικών προγραμμάτων που έγιναν επί υπουργίας των Α. Τσοχατζόπουλου και Γ. Παπαντωνίου, είχε πει ότι «η Ελλάδα επί πολλά χρόνια δεχόταν από τις ΗΠΑ ό,τι περίσσευε, αφού ‘‘παίρναμε οπλικά συστήματα τα οποία ήταν σάπια, με τις λεγόμενες βοήθειες και τα προγράμματα FMF. Ό,τι περίσσευε μας δίνανε’’».
Η μονόπλευρη οδός προμήθειας ορισμένων οπλικών συστημάτων κυρίως από τους Αμερικανούς «μας δημιούργησε προβλήματα στις σχέσεις μας και στις επιχειρήσεις μας, αν κάναμε, με τους Τούρκους. Το ΝΑΤΟ μπορεί να μας κάνει παρεμβολές όποτε θέλει», συνέχισε ο στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης και υπογράμμισε ότι η Ελλάδα διαθέτει ήδη αρκετά όπλα για το ΝΑΤΟ: «Πρέπει κάποτε να κρατάμε και κάποια οπλικά συστήματα για τη δική μας την άμυνα, γιατί το ΝΑΤΟ, όταν κάνουμε πόλεμο με την Τουρκία, δεν θα μας βοηθήσει, όπως ξέρετε».
Ο στρατηγός στην κατάθεσή του περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν οι εξοπλιστικές επιλογές της χώρας, τις οποίες συνοπτικά θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια, αφού προηγουμένως υπογραμμίσουμε ότι τα δισεκατομμύρια των εξοπλιστικών προμηθειών εξασφαλίζονται με πιστώσεις (δανεισμό). Οι μίζες, όμως, προκαταβάλλονται τοις μετρητοίς! Και άντε (Δικαιοσύνη) ψάξε βρες…
Η Ελλάδα είχε ένα από τα πιο πλούσια «καλάθια» στην παγκόσμια αγορά εξοπλισμών, ειδικά την περίοδο 1996 - 2010.
Οι αγορές, πολλές φορές με απευθείας αναθέσεις και επίσης πολλές φορές παρά τις αντιρρήσεις – μερικές ή ολικές – της στρατιωτικής ηγεσίας, δίνουν διακομματικό υλικό... για διατριβή, καθώς υπάρχουν ορισμένες χτυπητές περιπτώσεις σπατάλης και αδιαφάνειας.
Κάπως έτσι για χρόνια η Ελλάδα υπήρξε μεταξύ των 4-5 μεγαλύτερων πελατών της πολεμικής βιομηχανίας παγκοσμίως με τη βούλα και των δύο κομμάτων και με προμηθευτές αυτούς που τώρα μας κατηγορούν ότι είμαστε... τεμπέληδες, αντιπαραγωγικοί και... διεφθαρμένοι. Ενώ έχει αποδειχθεί ότι πολλές από τις καταγεγραμμένες ως μίζες τις έπαιρναν τα στελέχη των προμηθευτών ως... μπόνους!
Έχοντας τη βάσιμη υποψία ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν προμηθεύτηκε ούτε κορδόνια για αρβύλες χωρίς τη συνεπακόλουθη καταβολή μίζας, ο παρακάτω κατάλογος των εξοπλιστικών προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν προκαλεί ίλιγγο αναφορικά με το δημόσιο χρήμα που μοιράστηκε μεταξύ των προμηθευτών και κάποιων από αυτούς που λάμβαναν τις αποφάσεις για το τι πρέπει και από ποιους να αγοραστεί.
Έχουμε και λέμε:
• Αντιαεροπορικά Patriot.
• Αντιαεροπορικά TOR-M1.
• Άρματα Leopard 2 HEL.
• Εκπαιδευτικά αεροσκάφη Τ-6.
• Υποβρύχια 214 και εκσυγχρονισμός υποβρυχίων.
• Βλήματα αεροσκαφών.
• Σύστημα επικοινωνιών Ερμής.
• Επιθετικά ελικόπτερα Apache.
• Μεταφορικά ελικόπτερα ΝΗ-90.
• Αυτοκινούμενα πυροβόλα Ζuzana.
• Ραντάρ αντιπαραβολικού TPQ-37.
• Αεροσκάφη F-16 (δύο φορές).
• Χόβερκραφτ Zubr.
• Αεροσκάφη Mirage 2000-5 και εκσυγχρονισμός Μ 2000.
• Αντιαεροπορικά Κροτάλ.
• Εκσυγχρονισμός φρεγατών.
• Ελικόπτερα Super Puma.
• Μη επανδρωμένα αεροσκάφη UAV.
• Σύστημα αυτοπροστασίας αεροσκαφών.
• Ιπτάμενα ραντάρ.
• Μεταφορικά ελικόπτερα C-27 Spartan.
• Εκσυγχρονισμός F-4 (Fantom).
• Ναυπήγηση πυραυλακάτων.
• Πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς.
• Πυρομαχικά αεροσκαφών.
• Ανταλλακτικά αεροσκαφών F16 και άλλων.
Ας ρίξουμε τώρα μια γρήγορη, αλλά συνοπτική, ματιά σε κάποια από τα πιο πάνω προγράμματα:
ΤΟR Μ-1. Ένα από τα όπλα που αγοράστηκαν την περίοδο των «παχιών αγελάδων» το 1998 - 2000 ήταν τα ρωσικής κατασκευής TOR M-1. Τα 31 συνολικά συστήματα που έφτασαν σταδιακά στην Ελλάδα (και την Κύπρο) κόστισαν 818.695.683 δολάρια με βάση τη σύμβαση στις 29.2.1999 και ύστερα από την επιλογή τους από το ΚΥΣΕΑ στις 9.10.1998. Η υπόθεση είναι ήδη υπό δικαστική διερεύνηση – και ο Άκης Τσοχατζόπουλος (και άλλοι) στη φυλακή…
Πυροβόλα Ζuzana. Τα 12 αυτοκινούμενα πυροβόλα Ζuzana (κόστους περίπου 20 εκατ. ευρώ) αγοράστηκαν με απευθείας ανάθεση από τη Σλοβακία το 1998 και πιθανόν να προορίζονταν κατευθείαν για την Κύπρο ως αντιστάθμισμα (μαζί με αριθμό αντιαεροπορικών TOR M-1) της παραχώρησης των S-300 στην Ελλάδα. Η διαδικασία ξεκίνησε το 1997 επί υπουργίας Άκη Τσοχατζόπουλου. Έγιναν πολλές κόντρες και πηγαινέλα της υπόθεσης μεταξύ υπουργείου - ΓΕΣ και τελικά – με την πίεση ότι αφορούσε την Κύπρο, στην οποία άλλες χώρες είχαν επιβάλει εμπάργκο – η σύμβαση υπεγράφη το 2000, αφού προηγήθηκε έγκριση από το ΚΥΣΕΑ. Το 2005 ο τότε υπουργός Άμυνας Σπ. Σπηλιωτόπουλος έστειλε τον φάκελο στη Δικαιοσύνη, η οποία έπειτα από έρευνα έστειλε το πόρισμα στη Βουλή (τον Μάρτιο του 2007), διότι στοιχεία αφορούσαν υπουργό. Ο φάκελος έμεινε εκεί, διότι δεν υπέγραψε κανένας για να γίνει Εξεταστική και το 2008 επεστράφη στον Άρειο Πάγο, διότι παραγράφηκαν τυχόν αδικήματα.
Ραντάρ TPQ-37. H διαδικασία προμήθειας των έξι ραντάρ αντιπυροβολικού - αντιολμικού TPQ-37 ξεκίνησε το 1997 – η σύμβαση υπεγράφη το 1999 –, λόγω και ενστάσεων του Στρατού. Ήταν αξίας περίπου 130 εκατ. ευρώ και έγινε με απευθείας ανάθεση στην αμερικανική Raytheon. Κατά την παραλαβή διαπιστώθηκαν αποκλίσεις στις δοκιμές. Τον Δεκέμβριο του 2003 επαναλήφθηκαν οι βολές που είχαν γίνει, όπως και τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου – πάντα με παρατηρήσεις αρνητικές. Οι Αμερικανοί έκαναν διορθώσεις – τώρα στρατιωτικές πηγές λένε ότι έχει γίνει αποκατάσταση και είναι ενταγμένα στον Στρατό και συμμετέχουν στις ασκήσεις. Ωστόσο το οπλικό αυτό σύστημα έχει δικαστικό παρελθόν – ο φάκελος στάλθηκε επί κυβερνήσεως Ν.Δ. μαζί με τα TOR M-1. Η Δικαιοσύνη που εξέτασε τον φάκελο τον έστειλε στη Βουλή με εμπλεκόμενους δυο υπουργούς, τους Τσοχατζόπουλο και Παπαντωνίου. Ο πρώτος διότι στην υπόθεση δεν τηρήθηκε ο νόμος για την απευθείας ανάθεση χωρίς διαγωνισμό, εφ’ όσον υπήρχαν και ανταγωνιστικά συστήματα, ο δε Παπαντωνίου διότι όταν ήταν αυτός υπουργός Άμυνας και ενώ λόγω των προβλημάτων θα μπορούσε να διαρρήξει τη σύμβαση, δεν το έπραξε. Η Βουλή αποφασίζει παραπομπή σε Εξεταστική Επιτροπή των Τσοχατζόπουλου - Παπαντωνίου. Η Επιτροπή (πλειοψηφία Ν.Δ.) αθώωσε τους δύο υπουργούς.
Leopard 2 HEL. H σύμβαση αγοράς των 170 Leopard 2 HEL (ένα άρμα που η ελληνική αξιολόγηση το κατατάσσει σε ένα από τα καλύτερα στον κόσμο) υπεγράφη τον Μάρτιο του 2003, ανάμεσα στο ελληνικό Δημόσιο και τη γερμανική εταιρεία Krauss Maffei Wehrtechnik (KMW). Είχε όμως δρομολογηθεί από το 1998 – τα άρματα παρελήφθησαν το 2007. Η σύμβαση προέβλεπε συμπαραγωγή μερών στην Ελλάδα, όπως κι έγινε. Το συνολικό ύψος της σύμβασης ήταν 2,2 δισ. ευρώ, αλλά στις αρχές του 2003 διαχωρίστηκε το σκέλος των πυρομαχικών από τη συνολική προμήθεια και έκτοτε – πλην σχετικά μικρών προμηθειών τα τελευταία χρόνια – ουσιαστικά είχαμε τανκς μόνο για παρελάσεις.
Χόβερκραφτ (αερόστρωμνα) Zubr: Η αγορά από τη Ρωσία και την Ουκρανία τεσσάρων αερόστρωμνων – χόβερκραφτ – Zubr κόστισε συνολικά περίπου 65 δισ. δραχμές και έγινε σε δόσεις. Τα σκάφη μπορούν να μεταφέρουν ταχύτατα σε νησιά του Αιγαίου τανκς, πυροβόλα ή οπλίτες. Αρχικά – το 2000 – αγοράστηκαν δύο από τη Ρωσία και δύο από την Ουκρανία. Τα ουκρανικά ήταν ελαφρώς μεταχειρισμένα κι ένα από αυτά «κόπηκε» στην παραλαβή λόγω ρωγμών και παραγγέλθηκε ένα ακόμη από τη Ρωσία – έφθασε το 2004. Επί Ν.Δ. ο τότε γ.γ. Εξοπλισμών Ζορμπάς έστειλε τον φάκελο της ρωσικής αγοράς στη Δικαιοσύνη με εστίαση στην καθυστέρηση υλοποίησης των αντισταθμιστικών. Εδώ και 2-3 χρόνια δύο από τα Zubr έχουν ακινητοποιηθεί – και εξαιτίας μη ομαλής ροής ανταλλακτικών.
Ελικόπτερα Apache. Η αγορά των 12 επιθετικών ελικοπτέρων Apache από τις ΗΠΑ έγινε το 2003 – επί υπουργίας Γιάννου Παπαντωνίου. Κόστισαν περίπου 660 εκατ. δολάρια – υπήρξε και δάνειο από γερμανική τράπεζα (με σουάπς), που ανέβασε το κόστος κατά 70 εκατ. Τα ελικόπτερα έφθασαν στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2007 – επί Ν.Δ. –, αλλά δεν παρελήφθησαν. Υπήρχαν πράγματι τεχνικές αποκλίσεις από τις προδιαγραφές (οι ειδικοί έλεγαν ανεπισήμως ότι είναι διορθώσιμες ή μη σοβαρές), ωστόσο στην πιάτσα ήταν γνωστό ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν προχωρούσε στη διευθέτηση για... δημοσιονομικούς λόγους: Μετά τη γαλάζια απογραφή το κόστος της (κάθε) αγοράς εγγραφόταν στο έλλειμμα κατά την ώρα της παραλαβής και έτσι πετούσε την μπάλα στην εξέδρα! Και ενώ ο Μεϊμαράκης συνέχιζε αυτό το παιχνίδι, προηγήθηκε ενός... ταξιδιού του στις ΗΠΑ η άρον άρον υπογραφή τροποποίησης της σύμβασης (Απρίλιος 2009, Μεγάλη Τετάρτη) και ξεμπλοκάρισμα των παραλαβών που άρχισαν το καλοκαίρι. Λέγεται ότι υπήρξαν πιέσεις από τις ΗΠΑ για να υπάρξει ραντεβού Μεϊμαράκη - Γκέιτς. Τα εννέα ελικόπτερα παρελήφθησαν επί Ν.Δ. και μετά τις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ τα άλλα τρία. Σύμφωνα με πληροφορίες από δικαστικές πηγές, υπάρχει σε εξέλιξη έρευνα για το σκέλος του δανεισμού προκειμένου να πληρωθεί η προκαταβολή.
Τα «γαλάζια» F-16. Η αγορά από τη Ν.Δ. – υπουργός ο Σπ. Σπηλιωτόπουλος – 30 αεροσκαφών F-16 το 2005 με απευθείας ανάθεση είχε προκαλέσει πολλές «αερομαχίες» στη Βουλή μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ με το δεύτερο να έχει διατυπώσει δημόσια, με ερώτηση στη Βουλή, κατηγορίες για παράτυπες διαδικασίες». Τις αιτιάσεις είχαν διατυπώσει οι τότε βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Βάσω Παπανδρέου, Βασ. Οικονόμου και Αλ. Αθανασιάδης, και είχε απαντήσει η αμερικανική εταιρεία ότι όλα έγιναν με διαφάνεια και ότι το έργο άξιζε ουσιαστικά 6 εκατ. παραπάνω. Πάντως και για την αγορά αυτών των αεροσκαφών είχαν αναζητηθεί μακροχρόνια δάνεια – με επιβάρυνση τόκων κ.λπ. –, μορφή πληρωμής για την οποία έχουν τελευταία διατυπωθεί ερωτήματα και έχει αρχίσει έρευνα για αντίστοιχη δανειοδότηση για τα ελικόπτερα Apache.
Ελικόπτερα NH-90. To 2003, επί υπουργίας Παπαντωνίου, υπογράφηκε η σύμβαση προμήθειας 20 μεταφορικών δικινητήριων ελικοπτέρων ΝΗ-90 από την κοινοπραξία EUROCOPTER - ΝΗ INDUSTRIES, αντί του ποσού των 675 εκατ. ευρώ (το οποίο προσαυξήθηκε κατά 40-45 εκατ. ευρώ, μια και η εξυπηρέτηση της χρηματοδότησης έγινε με Swap Agreemenet από γερμανική τράπεζα). Δόθηκε προκαταβολή 40%, έχει πληρωθεί ακόμα 10%, αλλά οι παραδόσεις – όχι μόνο προς την Ελλάδα, αλλά προς όλους – καθυστερούν: Έχουν παραδοθεί τέσσερα ελικόπτερα, αλλά το 2010 έγινε τροποποίηση της σύμβασης και οι κατασκευαστές δέχθηκαν να κάνουν έκπτωση 110 εκατ. λόγω τεχνικών αποκλίσεων και καθυστερήσεων. Τώρα λέγεται ότι έχει υπάρξει πρόταση για επιμήκυνση των παραδόσεων για να διευκολυνθεί η Ελλάδα, αλλά το ζήτημα είναι ότι οι πληρωμές που έχουν γίνει δεν αντιστοιχούν με τα... παραδοθέντα ελικόπτερα!
Εκσυγχρονισμός έξι φρεγατών. Η σύμβαση εκσυγχρονισμού έξι φρεγατών τύπου S, αξίας 381 εκατ. ευρώ, εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ το 2002 και υπεγράφη επί Γιάννου Παπαντωνίου το 2003. Ανετέθη στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και στη γαλλική-ολλανδική εταιρεία «Τhales» – σύμφωνα δε με πρόσφατα δημοσιεύματα, ο φάκελός της εξετάζεται από τη Δικαιοσύνη.
Θέμα είχε εγερθεί και το 2005, όταν τέως στέλεχος γαλλικής εταιρείας οπλικών συστημάτων με δηλώσεις και καταθέσεις του υποστήριξε ότι ο πρώην υπουργός Άμυνας εμπλέκεται σε υπόθεση χρηματισμού για το συμβόλαιο εκσυγχρονισμού έξι ελληνικών φρεγατών, αξίας 381 εκατ. ευρώ.
Ο Μισέλ Ζοσεράν, μιλώντας στην εφημερίδα «Μοντ» είχε υποστηρίξει ότι η εταιρεία του είχε «δώσει χρήματα» σε μέλος της ελληνικής κυβέρνησης για να προωθήσει το συμβόλαιο των φρεγατών, ενώ λίγο μετά η εφημερίδα «Λιμπερασιόν» δημοσίευσε μέρος της κατάθεσής του, σύμφωνα με την οποία, όπως «του είχαν υποδείξει» κάποιοι, «ο εκσυγχρονισμός των φρεγατών έγινε ύστερα από μεσολάβηση του υπουργού Άμυνας».Τότε ο Παπαντωνίου προσέφυγε στη γαλλική Δικαιοσύνη και δικαιώθηκε.
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
Υπό αυτήν την έννοια, δυσκολευόμαστε να φανταστούμε πόσοι δικαστές, ανακριτές, υλικοτεχνική υποστήριξη και χρόνος θα απαιτηθεί για να βγει μια άκρη στη διερεύνηση της υλοποίησης των κολοσσιαίων ελληνικών εξοπλιστικών προγραμμάτων. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και καθώς η χώρα έχει χρεοκοπήσει...
Η ενδελεχής διερεύνηση του εξοπλιστικού πάρτι απαιτείται από πολλές – όχι μόνο οικονομικές – πλευρές.
Μια «αθέατη» πλευρά του σκανδάλου αποτυπώθηκε εύγλωττα από έναν καθ’ ύλην αρμόδιο και ειδικό. Ας δούμε πώς, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Η απόρρητη ιστορία του Αιγαίου» από τις εκδόσεις «Το Ποντίκι»:
Ο πρώην αρχηγός ΓΕΣ, στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης, καταθέτοντας στις 17.11.2008 ως μάρτυρας σε Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, που διερευνούσε τις προμήθειες εξοπλιστικών προγραμμάτων που έγιναν επί υπουργίας των Α. Τσοχατζόπουλου και Γ. Παπαντωνίου, είχε πει ότι «η Ελλάδα επί πολλά χρόνια δεχόταν από τις ΗΠΑ ό,τι περίσσευε, αφού ‘‘παίρναμε οπλικά συστήματα τα οποία ήταν σάπια, με τις λεγόμενες βοήθειες και τα προγράμματα FMF. Ό,τι περίσσευε μας δίνανε’’».
Η μονόπλευρη οδός προμήθειας ορισμένων οπλικών συστημάτων κυρίως από τους Αμερικανούς «μας δημιούργησε προβλήματα στις σχέσεις μας και στις επιχειρήσεις μας, αν κάναμε, με τους Τούρκους. Το ΝΑΤΟ μπορεί να μας κάνει παρεμβολές όποτε θέλει», συνέχισε ο στρατηγός Κ. Παναγιωτάκης και υπογράμμισε ότι η Ελλάδα διαθέτει ήδη αρκετά όπλα για το ΝΑΤΟ: «Πρέπει κάποτε να κρατάμε και κάποια οπλικά συστήματα για τη δική μας την άμυνα, γιατί το ΝΑΤΟ, όταν κάνουμε πόλεμο με την Τουρκία, δεν θα μας βοηθήσει, όπως ξέρετε».
Ο στρατηγός στην κατάθεσή του περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν οι εξοπλιστικές επιλογές της χώρας, τις οποίες συνοπτικά θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια, αφού προηγουμένως υπογραμμίσουμε ότι τα δισεκατομμύρια των εξοπλιστικών προμηθειών εξασφαλίζονται με πιστώσεις (δανεισμό). Οι μίζες, όμως, προκαταβάλλονται τοις μετρητοίς! Και άντε (Δικαιοσύνη) ψάξε βρες…
Η Ελλάδα είχε ένα από τα πιο πλούσια «καλάθια» στην παγκόσμια αγορά εξοπλισμών, ειδικά την περίοδο 1996 - 2010.
Οι αγορές, πολλές φορές με απευθείας αναθέσεις και επίσης πολλές φορές παρά τις αντιρρήσεις – μερικές ή ολικές – της στρατιωτικής ηγεσίας, δίνουν διακομματικό υλικό... για διατριβή, καθώς υπάρχουν ορισμένες χτυπητές περιπτώσεις σπατάλης και αδιαφάνειας.
Κάπως έτσι για χρόνια η Ελλάδα υπήρξε μεταξύ των 4-5 μεγαλύτερων πελατών της πολεμικής βιομηχανίας παγκοσμίως με τη βούλα και των δύο κομμάτων και με προμηθευτές αυτούς που τώρα μας κατηγορούν ότι είμαστε... τεμπέληδες, αντιπαραγωγικοί και... διεφθαρμένοι. Ενώ έχει αποδειχθεί ότι πολλές από τις καταγεγραμμένες ως μίζες τις έπαιρναν τα στελέχη των προμηθευτών ως... μπόνους!
Έχοντας τη βάσιμη υποψία ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν προμηθεύτηκε ούτε κορδόνια για αρβύλες χωρίς τη συνεπακόλουθη καταβολή μίζας, ο παρακάτω κατάλογος των εξοπλιστικών προγραμμάτων που υλοποιήθηκαν προκαλεί ίλιγγο αναφορικά με το δημόσιο χρήμα που μοιράστηκε μεταξύ των προμηθευτών και κάποιων από αυτούς που λάμβαναν τις αποφάσεις για το τι πρέπει και από ποιους να αγοραστεί.
Έχουμε και λέμε:
• Αντιαεροπορικά Patriot.
• Αντιαεροπορικά TOR-M1.
• Άρματα Leopard 2 HEL.
• Εκπαιδευτικά αεροσκάφη Τ-6.
• Υποβρύχια 214 και εκσυγχρονισμός υποβρυχίων.
• Βλήματα αεροσκαφών.
• Σύστημα επικοινωνιών Ερμής.
• Επιθετικά ελικόπτερα Apache.
• Μεταφορικά ελικόπτερα ΝΗ-90.
• Αυτοκινούμενα πυροβόλα Ζuzana.
• Ραντάρ αντιπαραβολικού TPQ-37.
• Αεροσκάφη F-16 (δύο φορές).
• Χόβερκραφτ Zubr.
• Αεροσκάφη Mirage 2000-5 και εκσυγχρονισμός Μ 2000.
• Αντιαεροπορικά Κροτάλ.
• Εκσυγχρονισμός φρεγατών.
• Ελικόπτερα Super Puma.
• Μη επανδρωμένα αεροσκάφη UAV.
• Σύστημα αυτοπροστασίας αεροσκαφών.
• Ιπτάμενα ραντάρ.
• Μεταφορικά ελικόπτερα C-27 Spartan.
• Εκσυγχρονισμός F-4 (Fantom).
• Ναυπήγηση πυραυλακάτων.
• Πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς.
• Πυρομαχικά αεροσκαφών.
• Ανταλλακτικά αεροσκαφών F16 και άλλων.
Ας ρίξουμε τώρα μια γρήγορη, αλλά συνοπτική, ματιά σε κάποια από τα πιο πάνω προγράμματα:
ΤΟR Μ-1. Ένα από τα όπλα που αγοράστηκαν την περίοδο των «παχιών αγελάδων» το 1998 - 2000 ήταν τα ρωσικής κατασκευής TOR M-1. Τα 31 συνολικά συστήματα που έφτασαν σταδιακά στην Ελλάδα (και την Κύπρο) κόστισαν 818.695.683 δολάρια με βάση τη σύμβαση στις 29.2.1999 και ύστερα από την επιλογή τους από το ΚΥΣΕΑ στις 9.10.1998. Η υπόθεση είναι ήδη υπό δικαστική διερεύνηση – και ο Άκης Τσοχατζόπουλος (και άλλοι) στη φυλακή…
Πυροβόλα Ζuzana. Τα 12 αυτοκινούμενα πυροβόλα Ζuzana (κόστους περίπου 20 εκατ. ευρώ) αγοράστηκαν με απευθείας ανάθεση από τη Σλοβακία το 1998 και πιθανόν να προορίζονταν κατευθείαν για την Κύπρο ως αντιστάθμισμα (μαζί με αριθμό αντιαεροπορικών TOR M-1) της παραχώρησης των S-300 στην Ελλάδα. Η διαδικασία ξεκίνησε το 1997 επί υπουργίας Άκη Τσοχατζόπουλου. Έγιναν πολλές κόντρες και πηγαινέλα της υπόθεσης μεταξύ υπουργείου - ΓΕΣ και τελικά – με την πίεση ότι αφορούσε την Κύπρο, στην οποία άλλες χώρες είχαν επιβάλει εμπάργκο – η σύμβαση υπεγράφη το 2000, αφού προηγήθηκε έγκριση από το ΚΥΣΕΑ. Το 2005 ο τότε υπουργός Άμυνας Σπ. Σπηλιωτόπουλος έστειλε τον φάκελο στη Δικαιοσύνη, η οποία έπειτα από έρευνα έστειλε το πόρισμα στη Βουλή (τον Μάρτιο του 2007), διότι στοιχεία αφορούσαν υπουργό. Ο φάκελος έμεινε εκεί, διότι δεν υπέγραψε κανένας για να γίνει Εξεταστική και το 2008 επεστράφη στον Άρειο Πάγο, διότι παραγράφηκαν τυχόν αδικήματα.
Ραντάρ TPQ-37. H διαδικασία προμήθειας των έξι ραντάρ αντιπυροβολικού - αντιολμικού TPQ-37 ξεκίνησε το 1997 – η σύμβαση υπεγράφη το 1999 –, λόγω και ενστάσεων του Στρατού. Ήταν αξίας περίπου 130 εκατ. ευρώ και έγινε με απευθείας ανάθεση στην αμερικανική Raytheon. Κατά την παραλαβή διαπιστώθηκαν αποκλίσεις στις δοκιμές. Τον Δεκέμβριο του 2003 επαναλήφθηκαν οι βολές που είχαν γίνει, όπως και τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου – πάντα με παρατηρήσεις αρνητικές. Οι Αμερικανοί έκαναν διορθώσεις – τώρα στρατιωτικές πηγές λένε ότι έχει γίνει αποκατάσταση και είναι ενταγμένα στον Στρατό και συμμετέχουν στις ασκήσεις. Ωστόσο το οπλικό αυτό σύστημα έχει δικαστικό παρελθόν – ο φάκελος στάλθηκε επί κυβερνήσεως Ν.Δ. μαζί με τα TOR M-1. Η Δικαιοσύνη που εξέτασε τον φάκελο τον έστειλε στη Βουλή με εμπλεκόμενους δυο υπουργούς, τους Τσοχατζόπουλο και Παπαντωνίου. Ο πρώτος διότι στην υπόθεση δεν τηρήθηκε ο νόμος για την απευθείας ανάθεση χωρίς διαγωνισμό, εφ’ όσον υπήρχαν και ανταγωνιστικά συστήματα, ο δε Παπαντωνίου διότι όταν ήταν αυτός υπουργός Άμυνας και ενώ λόγω των προβλημάτων θα μπορούσε να διαρρήξει τη σύμβαση, δεν το έπραξε. Η Βουλή αποφασίζει παραπομπή σε Εξεταστική Επιτροπή των Τσοχατζόπουλου - Παπαντωνίου. Η Επιτροπή (πλειοψηφία Ν.Δ.) αθώωσε τους δύο υπουργούς.
Leopard 2 HEL. H σύμβαση αγοράς των 170 Leopard 2 HEL (ένα άρμα που η ελληνική αξιολόγηση το κατατάσσει σε ένα από τα καλύτερα στον κόσμο) υπεγράφη τον Μάρτιο του 2003, ανάμεσα στο ελληνικό Δημόσιο και τη γερμανική εταιρεία Krauss Maffei Wehrtechnik (KMW). Είχε όμως δρομολογηθεί από το 1998 – τα άρματα παρελήφθησαν το 2007. Η σύμβαση προέβλεπε συμπαραγωγή μερών στην Ελλάδα, όπως κι έγινε. Το συνολικό ύψος της σύμβασης ήταν 2,2 δισ. ευρώ, αλλά στις αρχές του 2003 διαχωρίστηκε το σκέλος των πυρομαχικών από τη συνολική προμήθεια και έκτοτε – πλην σχετικά μικρών προμηθειών τα τελευταία χρόνια – ουσιαστικά είχαμε τανκς μόνο για παρελάσεις.
Χόβερκραφτ (αερόστρωμνα) Zubr: Η αγορά από τη Ρωσία και την Ουκρανία τεσσάρων αερόστρωμνων – χόβερκραφτ – Zubr κόστισε συνολικά περίπου 65 δισ. δραχμές και έγινε σε δόσεις. Τα σκάφη μπορούν να μεταφέρουν ταχύτατα σε νησιά του Αιγαίου τανκς, πυροβόλα ή οπλίτες. Αρχικά – το 2000 – αγοράστηκαν δύο από τη Ρωσία και δύο από την Ουκρανία. Τα ουκρανικά ήταν ελαφρώς μεταχειρισμένα κι ένα από αυτά «κόπηκε» στην παραλαβή λόγω ρωγμών και παραγγέλθηκε ένα ακόμη από τη Ρωσία – έφθασε το 2004. Επί Ν.Δ. ο τότε γ.γ. Εξοπλισμών Ζορμπάς έστειλε τον φάκελο της ρωσικής αγοράς στη Δικαιοσύνη με εστίαση στην καθυστέρηση υλοποίησης των αντισταθμιστικών. Εδώ και 2-3 χρόνια δύο από τα Zubr έχουν ακινητοποιηθεί – και εξαιτίας μη ομαλής ροής ανταλλακτικών.
Ελικόπτερα Apache. Η αγορά των 12 επιθετικών ελικοπτέρων Apache από τις ΗΠΑ έγινε το 2003 – επί υπουργίας Γιάννου Παπαντωνίου. Κόστισαν περίπου 660 εκατ. δολάρια – υπήρξε και δάνειο από γερμανική τράπεζα (με σουάπς), που ανέβασε το κόστος κατά 70 εκατ. Τα ελικόπτερα έφθασαν στην Ελλάδα τον Μάρτιο του 2007 – επί Ν.Δ. –, αλλά δεν παρελήφθησαν. Υπήρχαν πράγματι τεχνικές αποκλίσεις από τις προδιαγραφές (οι ειδικοί έλεγαν ανεπισήμως ότι είναι διορθώσιμες ή μη σοβαρές), ωστόσο στην πιάτσα ήταν γνωστό ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. δεν προχωρούσε στη διευθέτηση για... δημοσιονομικούς λόγους: Μετά τη γαλάζια απογραφή το κόστος της (κάθε) αγοράς εγγραφόταν στο έλλειμμα κατά την ώρα της παραλαβής και έτσι πετούσε την μπάλα στην εξέδρα! Και ενώ ο Μεϊμαράκης συνέχιζε αυτό το παιχνίδι, προηγήθηκε ενός... ταξιδιού του στις ΗΠΑ η άρον άρον υπογραφή τροποποίησης της σύμβασης (Απρίλιος 2009, Μεγάλη Τετάρτη) και ξεμπλοκάρισμα των παραλαβών που άρχισαν το καλοκαίρι. Λέγεται ότι υπήρξαν πιέσεις από τις ΗΠΑ για να υπάρξει ραντεβού Μεϊμαράκη - Γκέιτς. Τα εννέα ελικόπτερα παρελήφθησαν επί Ν.Δ. και μετά τις εκλογές από το ΠΑΣΟΚ τα άλλα τρία. Σύμφωνα με πληροφορίες από δικαστικές πηγές, υπάρχει σε εξέλιξη έρευνα για το σκέλος του δανεισμού προκειμένου να πληρωθεί η προκαταβολή.
Τα «γαλάζια» F-16. Η αγορά από τη Ν.Δ. – υπουργός ο Σπ. Σπηλιωτόπουλος – 30 αεροσκαφών F-16 το 2005 με απευθείας ανάθεση είχε προκαλέσει πολλές «αερομαχίες» στη Βουλή μεταξύ Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ με το δεύτερο να έχει διατυπώσει δημόσια, με ερώτηση στη Βουλή, κατηγορίες για παράτυπες διαδικασίες». Τις αιτιάσεις είχαν διατυπώσει οι τότε βουλευτές του ΠΑΣΟΚ Βάσω Παπανδρέου, Βασ. Οικονόμου και Αλ. Αθανασιάδης, και είχε απαντήσει η αμερικανική εταιρεία ότι όλα έγιναν με διαφάνεια και ότι το έργο άξιζε ουσιαστικά 6 εκατ. παραπάνω. Πάντως και για την αγορά αυτών των αεροσκαφών είχαν αναζητηθεί μακροχρόνια δάνεια – με επιβάρυνση τόκων κ.λπ. –, μορφή πληρωμής για την οποία έχουν τελευταία διατυπωθεί ερωτήματα και έχει αρχίσει έρευνα για αντίστοιχη δανειοδότηση για τα ελικόπτερα Apache.
Ελικόπτερα NH-90. To 2003, επί υπουργίας Παπαντωνίου, υπογράφηκε η σύμβαση προμήθειας 20 μεταφορικών δικινητήριων ελικοπτέρων ΝΗ-90 από την κοινοπραξία EUROCOPTER - ΝΗ INDUSTRIES, αντί του ποσού των 675 εκατ. ευρώ (το οποίο προσαυξήθηκε κατά 40-45 εκατ. ευρώ, μια και η εξυπηρέτηση της χρηματοδότησης έγινε με Swap Agreemenet από γερμανική τράπεζα). Δόθηκε προκαταβολή 40%, έχει πληρωθεί ακόμα 10%, αλλά οι παραδόσεις – όχι μόνο προς την Ελλάδα, αλλά προς όλους – καθυστερούν: Έχουν παραδοθεί τέσσερα ελικόπτερα, αλλά το 2010 έγινε τροποποίηση της σύμβασης και οι κατασκευαστές δέχθηκαν να κάνουν έκπτωση 110 εκατ. λόγω τεχνικών αποκλίσεων και καθυστερήσεων. Τώρα λέγεται ότι έχει υπάρξει πρόταση για επιμήκυνση των παραδόσεων για να διευκολυνθεί η Ελλάδα, αλλά το ζήτημα είναι ότι οι πληρωμές που έχουν γίνει δεν αντιστοιχούν με τα... παραδοθέντα ελικόπτερα!
Εκσυγχρονισμός έξι φρεγατών. Η σύμβαση εκσυγχρονισμού έξι φρεγατών τύπου S, αξίας 381 εκατ. ευρώ, εγκρίθηκε από το ΚΥΣΕΑ το 2002 και υπεγράφη επί Γιάννου Παπαντωνίου το 2003. Ανετέθη στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά και στη γαλλική-ολλανδική εταιρεία «Τhales» – σύμφωνα δε με πρόσφατα δημοσιεύματα, ο φάκελός της εξετάζεται από τη Δικαιοσύνη.
Θέμα είχε εγερθεί και το 2005, όταν τέως στέλεχος γαλλικής εταιρείας οπλικών συστημάτων με δηλώσεις και καταθέσεις του υποστήριξε ότι ο πρώην υπουργός Άμυνας εμπλέκεται σε υπόθεση χρηματισμού για το συμβόλαιο εκσυγχρονισμού έξι ελληνικών φρεγατών, αξίας 381 εκατ. ευρώ.
Ο Μισέλ Ζοσεράν, μιλώντας στην εφημερίδα «Μοντ» είχε υποστηρίξει ότι η εταιρεία του είχε «δώσει χρήματα» σε μέλος της ελληνικής κυβέρνησης για να προωθήσει το συμβόλαιο των φρεγατών, ενώ λίγο μετά η εφημερίδα «Λιμπερασιόν» δημοσίευσε μέρος της κατάθεσής του, σύμφωνα με την οποία, όπως «του είχαν υποδείξει» κάποιοι, «ο εκσυγχρονισμός των φρεγατών έγινε ύστερα από μεσολάβηση του υπουργού Άμυνας».Τότε ο Παπαντωνίου προσέφυγε στη γαλλική Δικαιοσύνη και δικαιώθηκε.
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου