Το Brexit και η «δημιουργική καταστροφή» της ευρωζώνης

Ο κατακερματισμός χαρακτηρίζει την κατάσταση της ΕΕ απ’ άκρου εις άκρον της, μετά την πανηγυρική επικράτηση του Brexit στο βρετανικό δημοψήφισμα. Παρότι το αποτέλεσμα δεν έφερε τον οικονομικό «Αρμαγεδδώνα» που περιέγραφαν οι καταστροφολόγοι του Bremain, έχει προκαλέσει εκτεταμένη πολιτική καταστροφή, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο...

του ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ 

Στην ίδια τη Βρε­τα­νία, η πα­ραί­τη­ση Φά­ρατζ από την ηγε­σία του ακρο­δε­ξιού UKIP, παρά το θρί­αμ­βο που πι­στώ­θη­κε, σε συν­δυα­σμό με την επι­χεί­ρη­ση ανα­τρο­πής του Κόρ­μπιν από την ηγε­σία των Ερ­γα­τι­κών και το συ­νω­στι­σμό υπο­ψη­φί­ων δια­δό­χων του Κά­με­ρον στους Τόρις, ανα­δύ­ει μια επι­χεί­ρη­ση ρι­ζι­κής ανα­σύ­ντα­ξης του κομ­μα­τι­κού συ­στή­μα­τος, ερή­μην της...
επι­λο­γής της πλειο­ψη­φί­ας των Βρε­τα­νών υπέρ της εξό­δου από την ΕΕ, με εν­δε­χό­με­νο στόχο ακόμη και την ακύ­ρω­σή της. 

Η δια­κή­ρυ­ξη των λοι­πών «27» της ΕΕ για δια­τή­ρη­ση της ενό­τη­τάς τους, όπως δια­τυ­πώ­θη­κε στην κοινή τους δή­λω­ση, κάθε άλλο παρά επι­βε­βαιώ­νε­ται από τη συ­μπε­ρι­φο­ρά τους. Η Πο­λω­νία και οι άλλες τρεις χώρες του Βί­σε­γκραντ –που μέχρι τώρα έβλε­παν στη Βρε­τα­νία έναν στα­θε­ρό σύμ­μα­χο όχι μόνο στην αντι­με­τα­να­στευ­τι­κή τους υστε­ρία αλλά και στην αντί­στα­σή τους στο φε­ντε­ρα­λι­σμό της Κο­μι­σιόν– ανα­ζη­τούν απο­κού­μπι. Διό­λου τυ­χαία, ο Πο­λω­νός πρό­ε­δρος της ΕΕ Ντό­ναλντ Τουσκ, παρά το πα­ρελ­θόν οξεί­ας σύ­γκρου­σης με την τω­ρι­νή πο­λι­τι­κή ηγε­σία της χώρας του, λίγες εβδο­μά­δες πριν από το βρε­τα­νι­κό δη­μο­ψή­φι­σμα είχε χα­ρα­κτη­ρί­σει «ψευ­δαί­σθη­ση την ιδέα της άμε­σης και συ­νο­λι­κής ολο­κλή­ρω­σης». «Οι απλοί άν­θρω­ποι δεν συμ­με­ρί­ζο­νται τον ευ­ρω­εν­θου­σια­σμό μας» είχε πει, «προ­φη­τεύ­ο­ντας» το απο­τέ­λε­σμα του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος. Πα­ρα­δό­ξως, για την ομάδα Βί­σε­γκραντ, από την οποία η Σλο­βα­κία προ­ε­δρεύ­ει στην ΕΕ για το δεύ­τε­ρο εξά­μη­νο του έτους, είναι η Γερ­μα­νία η δύ­να­μη που θα υπο­θάλ­ψει τον ελεγ­χό­με­νο «ευ­ρω­σκε­πτι­κι­σμό» τους. 

Μια άλλη ομάδα χωρών είδε στο Brexit την ευ­και­ρία χα­λά­ρω­σης από τον δη­μο­σιο­νο­μι­κό ζουρ­λο­μαν­δύα της Ευ­ρω­ζώ­νης. Ο Ιτα­λός πρω­θυ­πουρ­γός Ματέο Ρέν­τσι, που τον Οκτώ­βριο αντι­με­τω­πί­ζει το δη­μο­ψή­φι­σμα για τη συ­νταγ­μα­τι­κή ανα­θε­ώ­ρη­ση, έπεσε σε γερ­μα­νι­κό τοίχο όταν γνω­στο­ποί­η­σε σχέ­διο ανα­κε­φα­λαιο­ποί­η­σης των τρα­πε­ζών χωρίς εφαρ­μο­γή του bail in. Η εξέ­λι­ξη προ­κά­λε­σε μίνι κραχ στις με­το­χές των ιτα­λι­κών τρα­πε­ζών, που είναι φορ­τω­μέ­νες με 360 δισ. «κόκ­κι­νων δα­νεί­ων». Η Πορ­το­γα­λία με την «αρι­στε­ρή» κυ­βέρ­νη­ση, όπως και η Ισπα­νία με υπη­ρε­σια­κή προς το παρόν κυ­βέρ­νη­ση, απει­λού­νται από την Κο­μι­σιόν με κυ­ρώ­σεις για υπέρ­βα­ση των στό­χων για τα ελ­λείμ­μα­τα. Η Κο­μι­σιόν του Γιούν­κερ επι­χει­ρεί με τον τρόπο αυτό να εξα­γο­ρά­σει την ανοχή του Βε­ρο­λί­νου στο γε­γο­νός ότι δεν υπέ­βα­λε σε ανά­λο­γη δο­κι­μα­σία τη Γαλ­λία του Ολάντ, επί­σης εκτός δη­μο­σιο­νο­μι­κών στό­χων. 

Η “ενοποίηση μέσω κανόνων” 

Όμως, η κί­νη­ση της Κο­μι­σιόν δεν φά­νη­κε αρ­κε­τή για να φέρει «ανα­κω­χή» στον ακή­ρυ­κτο θε­σμι­κό πό­λε­μο με τη γερ­μα­νι­κή ηγε­σία για το πώς θα προ­σαρ­μο­στεί το «ευ­ρω­παϊ­κό σχέ­διο» στη μετά Brexit εποχή. Στην κοινή δή­λω­ση των «27» για τη δια­χεί­ρι­ση του Brexit προ­α­ναγ­γέλ­λε­ται πο­λι­τι­κός διά­λο­γος για τις με­ταρ­ρυθ­μί­σεις στην ΕΕ σε νέα σύ­νο­δο το Σε­πτέμ­βριο στη Μπρα­τι­σλά­βα, αλλά η πε­ρί­φη­μη «Έκ­θε­ση των 5 Προ­έ­δρων», βάσει της οποί­ας υπο­τί­θε­ται ότι θα προ­χω­ρού­σε η ολο­κλή­ρω­ση της Ευ­ρω­ζώ­νης, έχει κυ­ριο­λε­κτι­κά εξα­φα­νι­στεί! 

Στη θέση της, από τη γερ­μα­νι­κή ηγε­σία και ιδιαί­τε­ρα τον Σόι­μπλε διαρ­ρέ­ει το εναλ­λα­κτι­κό του σχέ­διο. Το οποίο αντι­πα­ρα­θέ­τει στην «ενο­ποί­η­ση μέσω θε­σμών», που πρε­σβεύ­ει το φε­ντε­ρα­λι­στι­κό σχέ­διο της Κο­μι­σιόν, την «ενο­ποί­η­ση μέσω κα­νό­νων». Το σχέ­διο Σόι­μπλε, που σε αδρές γραμ­μές διέρ­ρευ­σε από τη Handelsblatt, προ­βλέ­πει σκλη­ρό μη­χα­νι­σμό τή­ρη­σης του Συμ­φώ­νου Στα­θε­ρό­τη­τας και του Δη­μο­σιο­νο­μι­κού Συμ­φώ­νου, δη­λα­δή της μό­νι­μης λι­τό­τη­τας, συρ­ρί­κνω­ση της ισχύ­ος της Κο­μι­σιόν και υπο­κα­τά­στα­σή της από «ανε­ξάρ­τη­τη αρχή» με εξου­σία απόρ­ρι­ψης προ­ϋ­πο­λο­γι­σμών, συ­νάρ­τη­ση των δη­μο­σιο­νο­μι­κών επι­δό­σε­ων των κρα­τών με την πρό­σβα­σή τους στα ευ­ρω­παϊ­κά διαρ­θρω­τι­κά τα­μεία και με­τε­ξέ­λι­ξη του ESM σε «Ευ­ρω­παϊ­κό Νο­μι­σμα­τι­κό Τα­μείο», με εξου­σία ανά­λο­γη με αυτήν της τρόι­κας στην Ελ­λά­δα. 

Ου­σια­στι­κά, η γερ­μα­νι­κή πρό­τα­ση αξιο­ποιεί τα μη ανα­στρέ­ψι­μα απο­τε­λέ­σμα­τα του Brexit, δη­λα­δή την κα­τάρ­γη­ση στην πράξη πολ­λών πε­δί­ων κοι­νής πο­λι­τι­κής, στα οποία πολλά κρά­τη-μέ­λη, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Γερ­μα­νί­ας, επι­θυ­μούν δια­κα­ώς «εθνι­κό έλεγ­χο» (π.χ. με­τα­να­στευ­τι­κό), ώστε να δια­σώ­σει τη «μη­χα­νή» ανα­δια­νο­μής του ευ­ρω­παϊ­κού πλού­του και τρο­φο­δο­σί­ας των γερ­μα­νι­κών πλε­ο­να­σμά­των: τη νο­μι­σμα­τι­κή ένωση. Η πρώτη «και­νο­το­μία» που ει­σά­γει το σχέ­διο Σόι­μπλε έγκει­ται στην αυ­το­μα­το­ποί­η­ση και στη στε­γα­νο­ποί­η­ση από οποια­δή­πο­τε πο­λι­τι­κή επιρ­ροή (ακόμη και από την επιρ­ροή της Κο­μι­σιόν) του μη­χα­νι­σμού εναρ­μό­νι­σης των δη­μο­σιο­νο­μι­κών και οι­κο­νο­μι­κών πο­λι­τι­κών. Η δεύ­τε­ρη «και­νο­το­μία» είναι ότι επι­βάλ­λει έναν de facto δια­χω­ρι­σμό της Ευ­ρω­ζώ­νης σε πολ­λές τα­χύ­τη­τες, ανά­λο­γα με το εύρος της «τι­μω­ρί­ας» που θα επι­βάλ­λε­ται σε κάθε απο­κλί­νου­σα χώρα. 

Το γερ­μα­νι­κό σχέ­διο μοιά­ζει με τε­τρα­γω­νι­σμό του κύ­κλου. Ανα­ρω­τιέ­ται κα­νείς τι κί­νη­τρο έχουν οι οι­κο­νο­μι­κές και πο­λι­τι­κές ελίτ κάθε χώρας να συ­ναι­νέ­σουν σε τέ­τοιας έκτα­σης εκ­χώ­ρη­ση κυ­ριαρ­χί­ας χωρίς αντα­πό­δο­ση. Η «δη­μιουρ­γι­κή κα­τα­στρο­φή» που ορα­μα­τί­ζε­ται ο κ. Σόι­μπλε μπο­ρεί να απο­δει­χθεί απλώς κα­τα­στρο­φή. Μια πο­λι­τι­κή κα­τα­στρο­φή αλ­λε­πάλ­λη­λων exit. 

iskra.gr