Το διπλό στρατηγικό παιχνίδι Ερντογάν και η αυτοκτονική Ελληνική νιρβάνα

Βρισκόμαστε ήδη στον απόηχο μιας συνάντησης με πολλά ερωτηματικά που δρομολογεί έτσι κι αλλιώς επικίνδυνες γεωπολιτικές εξελίξεις. Πρόκειται βεβαίως για ερωτηματικά που ούτε αποτυπώνονται, ούτε πολύ περισσότερο μπορούν να απαντηθούν από κάποιον που δεν αποτολμά να διαβάσει απροκατάληπτα πίσω από την είδηση…

του Κ.ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Και πρέπει να προσθέσουμε, πως συνιστά δημοσιογραφικό και αξιολογικό ξεπεσμό πρώτου μεγέθους, η απροθυμία ορισμένων «διαμορφωτών» της κοινής αντίληψης, να σταθμίσουν νηφάλια ακόμη κι εκείνα στα οποία μας επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση η δύναμη της εικόνας.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…

Από την ημέρα που κλείδωσε η επίσκεψη Ερντογάν στις ΗΠΑ για τη συνάντηση κορυφής με τον Αμερικανό πρόεδρο, ενεργοποιήθηκε μια βιομηχανία κατευθυνόμενου αποπροσανατολισμού, που αναβάθμισε τον καημό των αφελών σε προσδοκώμενο αποτέλεσμα.

«Θα φάει πόρτα… Χαμηλά ο πήχης για τον Ερντογάν… Με τσακισμένα φτερά ο Σουλτάνος στις ΗΠΑ… Η μεγάλη ευκαιρία της Ελλάδας αναδύεται μέσα από το ναυάγιο αυτής της επίσκεψης…» Αυτά, είναι μερικοί μόνο από τους τίτλους των «αναλύσεων» των κορυφαίων «αναλυτών», που γι ακόμη μία φορά δε δίστασαν να ασελγήσουν δημοσιογραφικά, βιάζοντας την αφέλεια των αναγνωστών τους.

Προφανώς και δεν πρόκειται για ανικανότητα στη σωστή καταγραφή της είδησης, αλλά για κατευθυνόμενη πρακτική, που προσπέρασε ηθελημένα τρείς πολύ σημαντικές – καταλυτικές παραμέτρους:... 

• Το γεωπολιτικό περιβάλλον εξελίξεων και διαρκών ανατροπών, μέσα στο οποίο πραγματοποιήθηκε αυτή η συνάντηση…
• Το καθεστώς ομηρίας υπό το οποίον τελεί ένας διαρκώς εκβιαζόμενος πρόεδρος, και αυτός είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ…
• Τον βασικό κανόνα της γεωστρατηγικής σύμφωνα με τον οποίο, τακτικά συνυπολογίζεται αλλά στρατηγικά ουδέποτε ταυτίζεται, η καρδιά της γεωπολιτικής με τους αναλώσιμους ηγέτες, οι οποίοι μπορούν ακόμη και να «θυσιάζονται» όταν οι «κόκκινες γραμμές» απειληθούν έστω και κατ ελάχιστον με θεμελιακή παραβίασή τους …

Είναι φανερό λοιπόν, πως ΟΥΤΕ το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης, μπορεί να αποσυνδεθεί από τα παραπάνω χαρακτηριστικά… ΟΥΤΕ βεβαίως και οι εμφανείς επιπτώσεις που είναι άμεσου ελληνικού ενδιαφέροντος, μπορούν να προσπεραστούν ή πολύ περισσότερο να υποβαθμίζονται.

Κρίσιμες διαπιστώσεις…

Πρώτη διαπίστωση: Ο Ερντογάν λοιπόν πήγε στις ΗΠΑ, όχι ως ικέτης που απλά ζήτησε αλλά δεν πήρε αυτά που θα ήθελε, αλλά ως ηγέτης μιας ισχυρής περιφερειακής Ευρασιατικής δύναμης, η οποία…

• Έχει στρατηγικές στοχεύσεις. Και…
• Αξιοποιεί κάθε δυνατότητα προκειμένου να τις προωθεί στο γεωπολιτικό στερέωμα.

Δεύτερη διαπίστωση: Ο Ερντογάν πήγε στις ΗΠΑ, κρατώντας στο ένα χέρι μια λίστα από αιτήματα, και στο άλλο χέρι μια επικίνδυνη λίστα από ανησυχητικές δηλώσεις. Να λοιπόν γιατί…

• Δεν μάσησε τα λόγια του ενώπιον κανενός. Και…
• Φρόντισε να υπενθυμίσει στους πάντες, πως οι κυρίαρχες Τουρκικές επιλογές, είναι και θα παραμείνουν παρούσες στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και όχι μόνο.

Τρίτη διαπίστωση: Ο Ερντογάν πήγε στις ΗΠΑ γνωρίζοντας πως, όσο είναι ό ίδιος αναλώσιμος, άλλο τόσο αναλώσιμο στοιχείο στη γεωστρατηγική δυναμική, είναι και το θυμικό του Αμερικανού προέδρου. 

Μιλάμε επομένως για μια συνάντηση, που για τον Τούρκο πρόεδρο ενσωματώνει αντικειμενικά δύο πολύ σημαντικά ατού:

• Την απόλυτη επίγνωση πως το βαθύ κράτος τον ΗΠΑ που αυτή τη στιγμή πρωταγωνιστεί στην ενδοαμερικανική σύγκρουση και μέσω της οποίας στοχοποιείται ο Αμερικανός πρόεδρος, είναι εν δυνάμει «σύμμαχος» του, ή έστω διαθέτει σχέδια «επένδυσης» στον Τουρκικό γεωπολιτικό «τσαμπουκά». Και…
• Την διαπιστωμένη ατολμία των πάντων να διαταράξουν την Ατλαντική ισορροπία στη Μέση Ανατολή, πράγμα που του εκχωρεί σημαντικά περιθώρια διεύρυνσης της προκλητικής και ασύδοτης δράσης του.

Στη βάση αυτής της διαπίστωσης, όλα δείχνουν πως ο Ερντογάν κατάφερε (ακόμη και δια της ανοχής) να επιβάλει συγκεκριμένα ωφελήματα για τη στρατηγική της Αγκυρας, που δείχνουν να αντισταθμίζουν μάλλον ικανοποιητικά τις όποιες συνέπειες από την έτσι κι αλλιώς εφήμερη συνεργασία των Αμερικανών με τους Κούρδους στη Συρία. Κι αυτό συνιστά μια ακόμη εξέλιξη που αποθρασύνει επικίνδυνα τους φονιάδες του σουλτανάτου στο Αιγαίο.

Τέταρτη διαπίστωση: Ο Ερντογάν πήγε στις ΗΠΑ, έχοντας επίσης επίγνωση πως οι γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή των Βαλκανίων (τα οποία Βαλκάνια έχει εντάξει στη ζώνη του ζωτικού ενδιαφέροντος της η Τουρκική Εξωτερική πολιτική) συνεπικουρούν  τις στρατηγικές συμμαχίες του και τις γενικότερες γεωστρατηγικές του στοχεύσεις. Μιλάμε επομένως για μια ιστορική συγκυρία κατά την οποία:

• Μετά την υπαναχώρηση Ιβανώφ και την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στη συμμαχία Σοσιαλδημοκρατών και Αλβανοφώνων, ο Αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός καταγράφει  στρατηγική νίκη στα Σκόπια η οποίο ενδέχεται να πυροδοτήσει εξελίξεις γενικότερα στη Βαλκανική.
• Νέα δημοσιεύματα φέρνουν στην επιφάνεια σχέδιο υπερενίσχυσης των ισλαμιστών στο Κόσοβο με χορογράφο την ίδια τη Σαουδική Αραβία. Και μιλάμε επίσης εδώ για μια περιοχή την οποία η Τουρκία ενσωματώνει μεθοδικά στο συνολικότερο στρατηγικό της σχεδιασμό.

Η περίεργη συμπτωματολογία αμφιλεγόμενων «προσφύγων» που καταφθάνουν μέσω του Εβρου στην Θράκη παραμένει διαρκής, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει ακόμη και για φαινόμενα κατευθυνόμενου εισοδισμού στα πλαίσια σχεδιασμών που κλιμακώνει και χορογραφεί το Τουρκικό προξενείο.

• Ένα πρώτο λοιπόν συμπέρασμα, είναι πως αυτή η συνάντηση θα έχει αξιολογηθεί πλημμελώς αν αποκοπεί από το ειδικό βάρος των εν εξελίξει διεργασιών μέσα στο οποίο συντελέστηκε, και των οποίων μοιραία αποτελεί μέρος και ταυτόχρονα καταλύτη τους.

Και αν θέλουμε να είμαστε πιο ακριβείς, θα πρέπει να την καταγράψουμε ως ένα κρίσιμο γεωπολιτικό στιγμιότυπο, σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή, που βρίσκεται σε δραματική ανασύνταξη ολόκληρο το πρότζεκτ των στρατηγικών συνεργασιών και αναδιατάξεων…

• ΟΧΙ μονάχα για τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή…
• ΟΧΙ μονάχα για όσα φαίνεται να δρομολογούνται στα Βαλκάνια…

Αλλά ταυτόχρονα και παράλληλα μ όλα τούτα, πρόκειται για μια συνάντηση που αφήνει μοιραία το δικό της ισχυρό αποτύπωμα, στις συνολικότερες εξελίξεις  και διεργασίες σε ολόκληρη την Ευρασία.

• Το δεύτερο λοιπόν συμπέρασμα, είναι πως είτε με τον ένα, είτε με τον άλλο τρόπο, μέσα και από αυτή τη συνάντηση, η Τουρκία φρόντισε να καταδείξει πως παραμένει κρίσιμη παράμετρος αυτού του πακέτου των εξελίξεων, η οποία δεν μπορεί να μη συνεκτιμηθεί από τις ΗΠΑ, πολύ δε περισσότερο σήμερα που οι ίδιες οι ΗΠΑ, βρίσκονται σε καθεστώς μερικής πολιτικής παράλυσης και όχι μόνο.

Ένα κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί, είναι το κατά πόσον είναι μοιραία και αν πρέπει να θεωρείται αναπόδραστη αυτή η διαπίστωση.

Η απάντηση είναι σαφής: Δεν είναι ούτε μοιραία, ούτε αναπόδραστη αυτή η διαπίστωση. Είναι ωστόσο αποτέλεσμα μιας διαχρονικής παραδοχής στη στρατηγική, με βάση την οποία, υπολογίσιμη και με αυξημένο ειδικό βάρος στις εξελίξεις θεωρείται μια δύναμη…

• Όταν δεν είναι δεδομένη για κανέναν…
• Όταν διαθέτει στρατηγική στόχευση και αποσαφηνισμένες προτεραιότητες έναντι πάντων. Και κυρίως…
• Όταν μπορεί να επιφέρει (ακριβώς επειδή δεν είναι δεδομένη) αναταράξεις υπολογίσιμες, σε ισορροπίες που θεωρούνται κρίσιμες στους σχεδιασμού των ισχυρών.

Το δυστύχημα για όλους εμάς, είναι πως μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το ρευστό, το ασταθές και το διαρκώς μεταβαλλόμενο, ως τέτοια γεωπολιτική δύναμη προφανώς και δεν καταγράφεται η υποταγμένη και πάντα πρόθυμη Ελλάδα. Ας γίνουμε σαφέστεροι…

Τα αντισταθμίσματα που ενδεχομένως απέσπασε ο Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, έναντι της προσωρινής Αμερικανικής στήριξης των Κούρδων στο Συριακό, μπορεί να μην είναι αυτή τη στιγμή καταγεγραμμένα σε κάποιο κοινό ανακοινωθέν, αλλά υπάρχουν τουλάχιστον δύο πράγματα που συνάγονται με ασφάλεια, μέσα από την καταγραφή των ίδιων των γεγονότων:

• Το πρώτο, είναι η απερίφραστη δήλωσή του, ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να παρεμβαίνει με όποιο τρόπο κρίνει ότι υπηρετούνται τα εθνικά της συμφέροντα στο Συριακό – ακόμη και ενόπλως – και αυτή η δήλωση δεν συνάντησε ούτε καν την εκφραστική αποδοκιμασία εκ μέρους του Αμερικανού προέδρου.
• Το δεύτερο, είναι η κλιμάκωση των πειρατικών επεμβάσεων που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, πράγμα που αποδεικνύει πως ένα από τα κορυφαία φιλέτα στη στρατηγική του στόχευση, είναι η εδαφική ακεραιότητα Ελλάδας και Κύπρου.

Πως επιχειρεί όμως να διαχειριστεί αυτή την επικίνδυνη βεντάλια εξελίξεων η Ελληνική εξωτερική πολιτική;;;

Το ερώτημα είναι κρίσιμο. Ωστόσο είναι εξόχως αποκαρδιωτικές οι παράμετροι που έρχονται να συνθέσουν την Ελληνική απάντηση μέσα σε αυτές τις συνθήκες.         

• Το πρώτο πράγμα το οποίο συνέβη, είναι η αυτοκατάρρευση του σκληρού πυρήνα της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, και αυτή η εξέλιξη φέρει ανεξίτηλη την προσωπική σφραγίδα του ίδιου του πρωθυπουργού της χώρας.

Πρόκειται για μια εξέλιξη κόλαφο η οποία συντελέστηκε στα πλαίσια της συνάντησης Τσίπρα Ερντογάν στο Πεκίνο, σε μια ιστορική συγκυρία που η Ελλάδα είχε κάθε λόγο και όλα τα τυπικά και ουσιαστικά προσχήματα να επιλέξει την τακτική της περιθωριοποίησης και της διπλωματικής απομόνωσης Ερντογάν, αλλά αντί αυτού μετετράπη σε όχημα καθαγιασμού και απενοχοποίησης της συνολικής πειρατικής του στάσης, και σε σχέση με το Συριακό, και σε σχέση με τη Μέση Ανατολή συνολικότερα, αλλά και αναφορικά με την επιθετική κλιμάκωση σε βάρος της ίδιας μας της χώρας.

Κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης, η υιοθέτηση της ρητορικής της «θετικής ατζέντας» και η εμπλοκή στον ιδιότυπο τουρκικό αναθεωρητισμό που «τουρκοποιεί» τον τρόπο με τον οποίο εκλαμβάνονται τα προβλεπόμενα από τη Συνθήκη της Λοζάνης, είναι ένα πρώτο ανεπίτρεπτο ολίσθημα, που ενσωματώνεται με τρόπο δραματικό στο έκτρωμα της Μαδρίτης, και το τίμημα αυτής της εξέλιξης, είναι βέβαιο πως δε θα αργήσει και εν τοις πράγμασι να αποτυπωθεί.         

• Η δεύτερη δραματική εξέλιξη μέσα στον τρέχοντα γεωπολιτικό χρόνο, είναι η ενσωμάτωση της λογικής της «ατζέντας» (δηλαδή των περισσότερων του ενός προβλημάτων) και στην Ευρωπαϊκή ρητορική.

Ήδη σε πρόσφατο ανακοινωθέν του ΣτΕ, μέσα από το οποίο προτρέπεται η Τουρκία να διευθετεί συναινετικά «τις διαφορές» της με τους γείτονες, η αποτύπωση αυτή είναι ρητή, κι ας επιμένουν οι αφελείς να θριαμβολογούν για την υποτιθέμενη προτροπή, υποκρινόμενοι πως δεν αντιλαμβάνονται την επικίνδυνη πολιτική υποθήκη της «ατζέντας» των προβλημάτων.       

• Η τρίτη απαράδεκτη εξέλιξη, είναι η απροθυμία του Ελληνικού υπουργείου των Εξωτερικών να κατονομάσει την πολιτική ηγεσία της Τουρκίας ως ενορχηστρωτή και χορογράφο της πειρατικής εισβολής με δύο τορπιλακάτους στο Αγαθονήσι, αλλά και των 145 παραβιάσεων μέσα σε μια μόλις μέρα του Ελληνικού εναέριου χώρου, και να επιχειρεί να αποδώσει αυτή την πολεμική χορογραφία, σε «κάποιες δυνάμεις» ανώνυμες και ακατανόμαστες, που επιχειρούν να εμποδίσουν την Ελληνοτουρκική προσέγγιση και την εποικοδομητική συνεννόηση ανάμεσα στις δύο χώρες.

Πρόκειται για διαχείριση εξόχως προκλητική, που δεν κρίνεται απλά και μόνο για την επικοινωνιακή της ατολμία. Αλλά ελέγχεται πρωτίστως για το διπλωματικό και άλλο προηγούμενο που παραμορφώνει εκ βάθρων, αναφορικά με την ταυτότητα του κατσαπλιά που επιχειρεί να βάλει φωτιά στο Αιγαίο.

• Και βεβαίως η τέταρτη καιροσκοπικού τύπου διαχείριση της κλιμάκωσης των Τουρκικών προκλήσεων, έρχεται να εγγραφεί δια χειρός του «συνήθους υπόπτου» - και μιλάμε εδώ για τις υπερφίαλες δηλώσεις του κ. Καμμένου, οι οποίες έρχονται να προστεθούν σε μια ανερμάτιστη, χωρίς αντίκρισμα και με ανυπαρξία στρατηγικής στόχευσης πρακτική, για να περιπλέξουν και να επιδεινώσουν έτι περαιτέρω το πρόβλημα.

Συνέπεια ΚΑΙ αυτών των δηλώσεων, είναι η ακόμη μεγαλύτερη κλιμάκωση των επιθετικών ενεργειών, αφού δηλώσεις χωρίς πραγματικό αντίκρισμα την επόμενη κιόλας στιγμή αυτοακυρώνονται, και το μόνο που κάνουν είναι να λειτουργούν σε τελευταία ανάλυση, ως βούτυρο στο ψωμί του αντίπαλου, και τον προτρέπουν να προκαλέσει μέχρι τα άκρα τις ανοχές της Ελλάδας.

Επίλογος…

Η Αμερικανοτουρκική συνάντηση κορυφής επομένως,  συνιστά έτσι κι αλλιώς ένα γεγονός ύψιστης σημασίας με όρους γεωστρατηγικής, και ως τέτοιο δεν μπορεί να εξαντλείται απλά στη δημοσιογραφική του προσέγγιση.

Μέσα από αυτή τη συνάντηση, αυτό το οποίο επιβεβαιώθηκε, ήταν πως απέναντι σ έναν «φυλακισμένο» και συρόμενο Αμερικανό πρόεδρο (διότι τέτοιος είναι αυτή τη στιγμή και αυτή η αλήθεια δεν υποβαθμίζεται λόγω του απρόβλεπτου του χαρακτήρα του), ο Ερντογάν έκανε ένα διπλό στρατηγικό παιχνίδι.

• Από τη μία εμφανίστηκε πως είναι παρών ως μαριονέτα και ο ίδιος προκειμένου να συζητά με μαριονέτες οτιδήποτε είναι θεμιτό και αναγκαίο στα πλαίσια των διακηρυγμένων πολιτικών να συζητηθεί…
• Από την άλλη όμως, εμφανίστηκε να κλείνει το μάτι στο βαθύ Αμερικανικό κατεστημένο, θυμίζοντάς του πως η Τουρκία είναι εδώ… Μπαίνει σε παιχνίδια υψηλής στρατηγικής και έχει την ικανότητα να παζαρεύει τα πάντα με τους πάντες.

Πρόκειται για την επαναβεβαίωση της κλασικής γεωπολιτικής εξίσωσης, η οποία βεβαίως

και περιπλέκεται μέσα στις σύγχρονες συνθήκες, με πολλαπλούς ισχυρούς πρωταγωνιστές, με απροσδιόριστο το εύρος του γεωπολιτικού αποτυπώματος στις εξελίξεις, και με δυναμική ικανή να συμπαρασύρει σε εκτεταμένη αστάθεια την αρχιτεκτονική της ευρύτερης περιοχής, κι αυτό συνιστά μια εξέλιξη την οποία δυστυχώς το πολιτικό προσωπικό της χώρας μας, δείχνει ανίκανο και απρόθυμο να συνυπολογίσει.

Πρόκειται για εξελίξεις που οφείλουν να σημάνουν καμπανάκι αφύπνισης, για την ανάγκη οργάνωσης του μεγάλου πατριωτικού ξεσηκωμού, αφού αν η ελληνική κοινωνία δεν ανακτήσει ΤΩΡΑ... ΣΗΜΕΡΑ... την αυτοπεποίθησή της και την απόλυτη κυριότητα της πατρίδας της, τότε οι μέρες που έρχονται δε θα είναι απλώς δύσκολες. Θα είναι από κάθε άποψη εφιαλτικές.

Ας κρατήσουμε κάπου αυτές τις επισημάνσεις, με την ελπίδα να μη μας υποχρεώσει σύντομα να σκοντάψουμε επάνω τους η ίδια η ιστορία. είναι μόνο στο χέρι μας να ανακόψουμε αυτήν την εφιαλτική και εν πολλοίς προδιαγεγραμμένη εξέλιξη.

"ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ"