H τριήμερη εορτή του Eidel-Fitr (το μεγάλο Μπαϊράμι, κατά τους
Τούρκους), που σημαδεύει στον ισλαμικό κόσμο το τέλος του ιερού μήνα του
Ραμαζανιού, βρήκε τους ηγέτες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής σε
αναζήτηση, μέσω των διαύλων κυρίως της μυστικής διπλωματίας, νέων
ισορροπιών στους εκρηκτικούς συσχετισμούς της περιοχής.
του ΚΩΣΤΑ ΡΑΠΤΗ
Η εμφάνιση του Σύρου προέδρου Bashar al Assad στο μικρό τέμενος Rihab
al-Hamad κοντά στο προεδρικό μέγαρο, για πρώτη φορά από την ομιλία του
στο Κοινοβούλιο στις 4 Ιουλίου (και από την επίθεση της 18ης Ιουλίου στο
κέντρο της Δαμασκού, οπότε έχασαν τη ζωή τους τέσσερις υψηλόβαθμοι
συνεργάτες του) υπήρξε...
Σε συμβολικό επίπεδο απολύτως ταιριαστή με την
περίσταση, εφόσον η κορυφαία ημέρα του ισλαμικού εορτολογίου είναι
αφιερωμένη στη μνήμη των νεκρών – και οι νεκροί υπήρξαν χιλιάδες στους
18 μήνες που διαρκεί η συριακή κρίση...
(Για να παραπλανήσουν επίδοξους τρομοκράτες οι αρχές ασφαλείας της
Δαμασκού είχαν προηγουμένως περικυκλώσει πολλά μεγάλα τεμένη της
Δαμασκού, ενώ ασαφές παραμένει αν η απουσία του αντιπροέδρου Farouk
al-Saraa από το πλευρό του Assad θα πρέπει να θεωρηθεί ως επιβεβαίωση
των πληροφοριών της αντιπολίτευσης περί αυτομόλησής του στην Ιορδανία ή
οφείλεται απλώς στην συνήθη πρακτική να αποφεύγεται η ταυτόχρονη
παρουσία των δύο κορυφαίων πολιτειακών παραγόντων στο ίδιο μέρος).
Ωστόσο, η τύχη του Assad έχει βρεθεί τα τελευταία 24ωρα να καθορίζεται
σε μεγάλο βαθμό από την απροσδόκητη παρεμβολή ενός νέου παίκτη: του
Mohammad Morsi, πρώτου προέδρου της Αιγύπτου από το 1952 και εξής, ο
οποίος δεν προέρχεται από τις τάξεις του στρατού, αλλά από τους κόλπους
της ημιπαράνομης επί περίπου60 χρόνια Μουσουλμανικής Αδελφότητας.
Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά από το Κάιρο το Σάββατο, ο Morsi πρόκειται
στα τέλη του μηνός να μεταβεί στην Τεχεράνη, προερχόμενος από επίσκεψη
στην Κίνα, προκειμένου να λάβει μέρος στην Διάσκεψη του Κινήματος των
Αδεσμεύτων, την οποία θα φιλοξενήσει το Ιράν από τις 26 έως τις 31
Αυγούστου. Προηγήθηκε την περασμένη εβδομάδα η Έκτακτη Σύνοδος του
Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης, όπου στην παρθενική του εμφάνιση σε
διεθνές πολυμερές φόρουμ ο Morsi επικαλέσθηκε την ιερότητα των ημερών
του Ραμαζανιού, ζητώντας να σταματήσει η αιματοχυσία μεταξύ Μουσουλμάνων
και μολονότι δήλωσε (για πρώτη φορά τόσο καθαρά από αιγυπτιακής
πλευράς) ότι ο Assad πρέπει να φύγει, παρουσίασε μία πρόταση-βόμβα,
εισηγούμενος την δημιουργία μίας Ομάδας Επαφής για τη Συριακή Κρίση, η
οποία θα αποτελείται από την Αίγυπτο, την Τουρκία, την Σαουδική Αραβία
και το Ιράν. Εννοείται ότι η Τεχεράνη εκφράσθηκε ήδη θετικά.
Οι πρωτοβουλίες αυτές είναι εντυπωσιακές στον βαθμό που το Κάιρο πρώτον
αναθερμαίνει τις σχέσεις του με το Ιράν, δεύτερον καθιστά σαφές ότι η
Αίγυπτος διεκδικεί έναν ενισχυμένο περιφερειακό ρόλο που να αντιστοιχεί
στα μεγέθη και την ιστορία της, τρίτον διαμηνύει προς την Άγκυρα ότι δεν
την αντιμετωπίζει ως «πρότυπο προς μίμηση» και τέταρτον τηρεί έναν
βαθμό ανεξαρτησίας από την Σαουδική Αραβία (την ίδια στιγμή που
εξασφάλισε από τον τοπικό ανταγωνιστή της, το Κατάρ, χρηματοδότηση 2
δισ. δολαρίων για την κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν από την
δραματική μείωση των αιγυπτιακών συναλλαγματικών διαθεσίμων).
Ορισμένες από τις κινήσεις αυτές έχουν για τον Morsi και σαφή εσωτερικό
αντίκτυπο, στον βαθμό λ.χ. που η Σαουδική Αραβία κατά παράδοση έχει
εχθρικές σχέσεις με την Μουσουλμανική Αδελφότητα και ενισχύει στην
Αίγυπτο τους υπερσυντηρητικούς σαλαφιστές, οι οποίοι και εξέπληξαν με
τις εκλογικές τους επιδόσεις. (Αντιθέτως, οι νέοι ιθύνοντες της
Αιγύπτου, οι οποίοι επέμειναν επί δεκαετίες στην ειρηνική δράση είναι
λογικό να κρατούν αποστάσεις από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους της Συρίας
και την ετοιμότητά τους να παίρνουν τα όπλα με διευκόλυνση από το
εξωτερικό).
Ειδικότερα για το Ιράν, σύμμαχο του Assad και μεγάλο αντίπαλο της
Σαουδικής Αραβίας, θα πρέπει να υπομνησθεί ότι πρόκειται για τη χώρα που
διέκοψε τις διπλωματικές της σχέσεις με το Κάιρο ευθύς μετά την
Ισλαμική Επανάσταση, λόγω της υπογραφής των Συμφωνιών του Camp David και
της παροχής ασύλου από την Αίγυπτο στο έκπτωτο Σάχη Reza Pahlevi.Η
διεκδίκηση και από τις δύο χώρες μεγαλύτερου περιθωρίου διπλωματικών
κινήσεων υπαγορεύει την αποκατάσταση των σχέσεών τους, ωστόσο κατά τους
18μήνες της κυριαρχίας του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου στην Αίγυπτο
τα μηνύματα ήσαν αντιφατικά: Οι στρατηγοί επέτρεψαν τη διέλευση από τη
Διώρυγα του Σουέζ ιρανικού πολεμικού πλοίου με προορισμό την Ανατολική
Μεσόγειο (σε μια κίνηση προφανώς συμπαράστασης της Τεχεράνης στον Αssad)
αλλά μόλις τον περασμένο Μάιο απέλασαν ιρανό διπλωμάτη με την κατηγορία
της κατασκοπείας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου