ΝΕΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΣΤΙΣ ΣΕΫΧΕΛΛΕΣ

Από απόρρητα έγγραφα του Βρετανικού Foreign Office...

Νέα απόρρητα έγραφα αποκαλύπτουν ότι η εξορία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου προγραμματιζόταν από τους Βρετανούς λίγους μόνο μήνες μετά την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ. Τα έγγραφα αυτά, αποδεσμεύθηκαν από το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών και δημοσιοποιήθηκαν σήμερα 18/4 από τα Βρετανικά Αρχεία.

Επιστολή του Υπουργείου Αποικιών ημερομηνίας 7ης Σεπτεμβρίου 1955 προς τον τότε κυβερνήτη των Σεϋχελλών Σερ Ουίλλιαμ Ατις, αναφέρεται σε συνάντηση αξιωματούχου του υπουργείου στην οποία ο κυβερνήτης είχε βολιδοσκοπήσει ότι πιθανόν να ζητείτο από τις Σεϋχέλλες «να φιλοξενήσουν ένα διακεκριμένο επισκέπτη ή επισκέπτες από τη Κύπρο» και θα χρειαζόταν αλλαγή της νομοθεσίας ώστε ο όρος «πολιτικοί κατάδικοι» να αντικατασταθεί με τον όρο ‘πρόσωπα που απελάθηκαν από τη Κύπρο’ κατόπιν γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα...

Το Υπουργείο Αποικιών είχε φροντίσει μάλιστα να διασφαλίσει ότι ο τόπος εξορίας δεν θα ήταν πραγματική φυλακή και ο κυβερνήτης αφού εισηγήθηκε το εξωτικό Σαν Σουσί επέλεξε να ανταποκριθεί στο αίτημα αυτό με ποιητικό τρόπο στέλνοντας στην απάντηση του με τους ακόλουθους στίχους στο υπουργείο:

“Well in Sans Souci so let it be
Thus denying opposition opportunity
of stating Archbishop no peut pas rester tranquille
In house with the name of Las Bastille”

Σε άλλα έγγραφα περιγράφονται λεπτομερώς σχέδια για απόκρουση κάθε πιθανής προσπάθειας απελευθέρωσης του Μακαρίου και των συνεξορίστων του και τονίζεται ότι υπήρχαν πλοία του Βασιλικού Ναυτικού έτοιμα για κάθε επιχείρηση στον Ινδικό Ωκεανό. Υπολογιζόταν ότι ως πιθανότερη απόπειρα απελευθέρωσης του Μακαρίου να γινόταν από το Ελληνικό ναυτικό το οποίο διέθετε υποβρύχιο που εθεωρείτο ο καλύτερος τύπος πλοίου για τις ακτές του νησιού.

Άλλο έγγραφο μετά την εξορία του Μακαρίου στις Σεϋχέλλες αναφέρεται στην κοινή επίσκεψη εκεί του Κρίτωνα Τορναρίτη και του Ντέηβιντ Πήαρσον, Γραμματέα του Βρετανού συνταγματολόγου Ράντκλιφ με σκοπό να εξηγήσουν στον Μακάριο οποιαδήποτε σημεία των συνταγματικών προτάσεων του Βρετανού συνταγματολόγου τα οποία πιθανόν να μην ήταν σαφή σε αυτόν. Ο Μακάριος σύμφωνα με το έγγραφο, είπε στους δύο επισκέπτες ότι η έκθεση για τις συνταγματικές αλλαγές ήταν σαφής αλλά υπέδειξε ότι ο τόπος εξορίας στις Σεϋχέλλες δεν ήταν ο πλέον κατάλληλος για να τις αξιολογήσει. Εισηγήθηκε αλλαγή χώρου ή ακόμη και επιστροφή στη Κύπρο αίτημα το οποίο απορρίφθηκε. Αντίθετα γνωστοποιήθηκε στον Μακάριο ότι ο Υπουργός Εσωτερικών ήταν πρόθυμος να επιτρέψει σε οποιουσδήποτε Κύπριους ή Έλληνες επιθυμούσε να δει, να επισκεφθούν τις Σεϋχέλλες και να συνομιλήσουν μαζί του. Σε επίσημη ανακοίνωση του ο Μακάριος απέρριψε την εισήγηση αυτή τονίζοντας ότι επιθυμούσε να καταστήσει σαφές πως ενόσω βρισκόταν στην εξορία δεν ήταν πρόθυμος να συνομιλήσει για τις προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές.

“Νοιώθω, ανέφερε, ότι δεν μπορεί να διεξαχθούν επωφελείς διαβουλεύσεις ή ανταλλαγή απόψεων μέσα σε μια ατμόσφαιρα κράτησης μου”. Το ‘έγγραφο καταλήγει με τα συμπεράσματα της επίσκεψης Τορναρίτη και Πήαρσον και όσον αφορά την αλλαγή χώρου για διαβουλεύσεις παρατηρεί ότι έφυγαν με την εντύπωση πως ο Αρχιεπίσκοπος θα ήταν πρόθυμος να προβεί σε κάποια ενέργεια για ειρήνευση σε περίπτωση αλλαγής του χώρου για διαβουλεύσεις. Ο Αρχιεπίσκοπος θα ήταν απρόθυμος να προβεί σε οποιεσδήποτε κινήσεις ενόσω εκκρεμούσε προσφυγή της Ελλάδας στον ΟΗΕ γιατί φοβόταν , εκτιμά το έγγραφο, την αντίδραση του Ελλαδικού τύπου και την επίδραση του επί του Κυπριακού λαού. Ο Αρχιεπίσκοπος, συνεχίζει, δεν φαινόταν να τα πήγαινε καλά με τους δύο συνεξορίστους του, τον Μητροπολίτη Κυρηνείας και τον Πολύκαρπο Ιωαννίδη. Προσπαθούν να τον εξωθήσουν στα άκρα ενώ εκείνος κλίνει προς συμβιβασμό.

Υπάρχει αμοιβαία δυσπιστία και ο Αρχιεπίσκοπος ενώ θα συνομιλούσε στην απουσία τους προφανώς φοβόταν να δώσει την εντύπωση ότι συμβιβαζόταν πίσω από την πλάτη τους. Ο κ. Τορναρίτης πίστευε ότι ο Αρχιεπίσκοπος είχε την πεποίθηση πως εξακολουθούσε να διατηρεί την επιρροή του πάνω στο Κυπριακό λαό και ότι κανένας Ε/κ δεν θα τολμούσε να διαπραγματευθεί εν απουσία του. Φοβόταν ωστόσο ότι η κατάσταση θα μπορούσε να εκτραχυνθεί αν η βία συνεχιζόταν περισσότερο. Ο Αρχιεπίσκοπος καταλήγει το έγγραφο γνήσια επιθυμεί να κάνει μια κίνηση για ειρήνευση , όχι όμως από τις Σεϋχέλλες, αν δεν πραγματοποιείτο η προσφυγή της Ελλάδας στον ΟΗΕ. Για τις συνταγματικές αλλαγές παρά το γεγονός ότι ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε να τις συζητήσει με τον κ. Τορναρίτη απεκάλυψε ότι τις είχε μελετήσει προσεκτικά και φαινόταν να είχε εντυπωσιασθεί.

Ο κ. Τορναρίτης είχε επίσης την εντύπωση ότι ο Αρχιεπίσκοπος θα συνέχιζε να αρνείται να διαβουλευθεί για τις συνταγματικές αλλαγές μέχρι που να του δινόταν η ευκαιρία να σφυγμομετρήσει προσωπικά τη δημόσια γνώμη στη Κύπρο. Τα έγγραφα που δημοσιοποιούνται σήμερα για τη Κύπρο αφορούν τη περίοδο 1909-39 και είναι τα πρώτα από πέντε σειρές των οποίων η δημοσιοποίηση θα ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2013. “Οπως δήλωσε χθες σε δημοσιογραφική διάσκεψη ο ανεξάρτητος επιθεωρητής των εγγράφων για τις πρώην αποικίες Badger, στην επόμενη σειρά για τη Κύπρο θα υπάρχουν έγγραφα για κακομεταχείριση και βασανιστήρια κρατουμένων, την εκπαίδευση μελών των δυνάμεων ασφαλείας και τη μεταφορά αγωνιστών σε φυλακές της Βρετανίας”.

Πακεταρισμένο δηλητήριο

Κατά τη διάρκεια της εξορίας του ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, παρέλαβε πακέτο περιτυλιγμένο σε εφημερίδα που έφερε ετικέτα και έγραφε “δηλητήριο” στα ελληνικά και στα αγγλικά. Η πληροφορία αυτή αποκαλύπτεται επίσης σε έγγραφο του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών που δόθηκε σήμερα 18/4 στη δημοσιότητα. Το έγγραφο ημερομηνίας 20 Νοεμβρίου 1956 αναφέρει επίσης ότι οι αρχές της πρώην Βρετανικής αποικίας ανακάλυψαν το πακέτο και το κατέσχεσαν. Περιείχε μικρή ποσότητα λευκών κρυστάλλων που διαπιστώθηκε ότι ήταν ουσία στρυχνίνης.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ