Το Brexit σαν…διπολική διαταραχή της ΕΕ

Η ευρω-βρετανική συμφωνία, το… μισό Brexit και η διασταύρωση του γερμανικού με τον βρετανικό ευρωσκεπτισμό με στόχο μια ΕΕ πολλών «ταχυτήτων»...

του ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Για με­ρι­κές ώρες ακόμη ο κα­πι­τα­λι­στι­κός κό­σμος κρέ­με­ται από το μυαλό των ανα­πο­φά­σι­στων Βρε­τα­νών ψη­φο­φό­ρων, από τις προ­βλέ­ψεις των εται­ρειών στοι­χη­μά­των και από τις υπό­γειες κι­νή­σεις επεν­δυ­τι­κών κε­φα­λαί­ων, τα οποία «αντα­σφα­λί­ζουν» τις το­πο­θε­τή­σεις τους υπέρ της... πα­ρα­μο­νής της Βρε­τα­νί­ας στην ΕΕ, με επεν­δυ­τι­κά αντι­σταθ­μί­σμα­τα υπέρ της εξό­δου. Η κα­μπά­νια για το βρε­τα­νι­κό δη­μο­ψή­φι­σμα θα κα­τα­γρα­φεί ως ιστο­ρι­κό πα­ρά­δο­ξο από μια κρί­σι­μη σκο­πιά: Εδώ και πολ­λές δε­κα­ε­τί­ες δεν έχει υπάρ­ξει στην Ευ­ρώ­πη τόσο κρί­σι­μη ανα­μέ­τρη­ση στην οποία να έχει εκ­προ­σω­πη­θεί τόσο ελά­χι­στα έως κα­θό­λου ο λαϊ­κός πα­ρά­γο­ντας, πα­ρό­τι το δί­λημ­μα που τί­θε­ται αφορά κα­τε­ξο­χήν αυτόν.

Η ανα­μέ­τρη­ση ξε­κί­νη­σε και εξε­λίσ­σε­ται μέχρι τέ­λους σαν ένας εμ­φύ­λιος εντός του νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρου στρα­το­πέ­δου. Μια ανα­μέ­τρη­ση εντός της επι­χει­ρη­μα­τι­κής ελίτ της Βρε­τα­νί­ας, που χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από στρα­τη­γι­κή σύγ­χυ­ση.

Πα­ρό­τι η δο­λο­φο­νία της βου­λευ­τή του Ερ­γα­τι­κού Κόμ­μα­τος Τζο Κοξ έχει απο­δυ­να­μώ­σει τη δυ­να­μι­κή της «εξό­δου» και δίνει πό­ντους στην «πα­ρα­μο­νή», υπάρ­χει κι ένα δεύ­τε­ρο πα­ρά­δο­ξο σ’ αυτή την ανα­μέ­τρη­ση: όποια κι αν είναι η έκ­βα­ση του δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, θα πα­ρά­γει πε­ρί­που πα­ρό­μοια απο­τε­λέ­σμα­τα ως προς την εται­ρι­κή σχέση της Βρε­τα­νί­ας με την ΕΕ. Αυτό που έχει απο­κρυ­βεί συ­στη­μα­τι­κά στις κα­μπά­νιες των δυο στρα­το­πέ­δων είναι ότι η προ­σφυ­γή της κυ­βέρ­νη­σης Κά­με­ρον στο δη­μο­ψή­φι­σμα έγινε αφού ο Βρε­τα­νός πρω­θυ­πουρ­γός εξα­σφά­λι­σε μια συμ­φω­νία με την υπό­λοι­πη ηγε­σία της ΕΕ, που δια­σφα­λί­ζει όλα όσα οι οπα­δοί του ακρο­δε­ξιού-θα­τσε­ρι­κού Brexit προ­βάλ­λουν σαν πλε­ο­νε­κτή­μα­τα της εξό­δου: ένα νέο status quo εξαί­ρε­σης της Βρε­τα­νί­ας από τα πε­ρισ­σό­τε­ρα πεδία κοι­νής ευ­ρω­παϊ­κής πο­λι­τι­κής.

Η ευ­ρω-βρε­τα­νι­κή συμ­φω­νία του Φε­βρουα­ρί­ου

Είναι απα­ραί­τη­το να δια­βα­στεί προ­σε­κτι­κά η από­φα­ση του Ευ­ρω­παϊ­κού Συμ­βου­λί­ου της 18-19 Φε­βρουα­ρί­ου, ώστε να γίνει αντι­λη­πτό το μέ­γε­θος της πο­λι­τι­κής εξα­πά­τη­σης. Η Βρε­τα­νία, που από το 1973 που εντά­χθη­κε στην τότε ΕΟΚ, κτί­ζει τη σχέση της με αυτήν εξα­σφα­λί­ζο­ντας εξαι­ρέ­σεις από τους κοι­νούς «κα­νό­νες», μ’ αυτή τη συμ­φω­νία απο­γειώ­νει αυτή τη στρα­τη­γι­κή. Εν­νο­εί­ται ότι απο­κλεί­ει διά πα­ντός την έντα­ξη στο κοινό νό­μι­σμα, αλλά μαζί με αυτό απο­κτά δι­καί­ω­μα να εξαι­ρε­θεί από την τρα­πε­ζι­κή ένωση και την ενιαία επο­πτεία του τρα­πε­ζι­κού τομέα. Εξαι­ρεί­ται από οποια­δή­πο­τε προ­ο­πτι­κή ενο­ποί­η­σης των χρη­μα­το­οι­κο­νο­μι­κών αγο­ρών, αλλά και από οποια­δή­πο­τε συ­νει­σφο­ρά σε κρα­τι­κές ή τρα­πε­ζι­κές δια­σώ­σεις.

Μπο­ρεί να μη συμ­με­τά­σχει στις κοι­νές πο­λι­τι­κές της ασφά­λειας, της δι­καιο­σύ­νης, της ελευ­θε­ρί­ας, της αστυ­νο­μι­κής και δι­κα­στι­κής συ­νερ­γα­σί­ας. Δεν έχει καμιά δέ­σμευ­ση ένα­ντι του Χάρτη Θε­με­λιω­δών Δι­καιω­μά­των στην ΕΕ και απο­δε­σμεύ­ε­ται πλή­ρως από τους κα­νό­νες της ελεύ­θε­ρης κυ­κλο­φο­ρί­ας ερ­γα­ζο­μέ­νων, της απα­γό­ρευ­σης των δια­κρί­σε­ων και ισό­τι­μης πρό­σβα­σης Ευ­ρω­παί­ων πο­λι­τών στην κοι­νω­νι­κή ασφά­λι­ση και πρό­νοια. Το τε­λευ­ταίο, μά­λι­στα, έσπευ­σε να το κα­το­χυ­ρώ­σει προ­κα­τα­βο­λι­κά με από­φα­σή του και το Ευ­ρω­παϊ­κό Δι­κα­στή­ριο, που απέρ­ρι­ψε προ­σφυ­γή της Κο­μι­σιόν ενα­ντί­ον απο­φά­σε­ων της βρε­τα­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης να κόψει οι­κο­γε­νεια­κά επι­δό­μα­τα σε με­τα­νά­στες από άλλες χώρες της ΕΕ και να μην τους χο­ρη­γεί άδειες πα­ρα­μο­νής, όποτε το κρί­νει σκό­πι­μο για λό­γους «δη­μο­σί­ου συμ­φέ­ρο­ντος».

Η Βρε­τα­νία δια­τη­ρεί, επί­σης, το δι­καί­ω­μα να μεί­νει εκτός Σέν­γκεν, να διε­νερ­γεί συ­νο­ρια­κούς ελέγ­χους και κατ’ επέ­κτα­ση να μη με­τέ­χει στην κοινή με­τα­να­στευ­τι­κή πο­λι­τι­κή και στην πο­λι­τι­κή ασύ­λου. Εξαι­ρεί­ται από κάθε δια­δι­κα­σία πε­ραι­τέ­ρω πο­λι­τι­κής ολο­κλή­ρω­σης και επι­βάλ­λει μια δια­δι­κα­σία επα­νε­ξέ­τα­σης, συρ­ρί­κνω­σης και κα­τάρ­γη­σης της «πε­ριτ­τής κοι­νής νο­μο­θε­σί­ας που πε­ριο­ρί­ζει την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα και αυ­ξά­νει το φόρτο στις επι­χει­ρή­σεις». Πε­ριο­ρί­ζει δρα­στι­κά την αρχή της επι­κου­ρι­κό­τη­τας, δη­λα­δή τη δυ­να­τό­τη­τα θέ­σπι­σης κοι­νής ευ­ρω­παϊ­κής νο­μο­θε­σί­ας που συ­μπλη­ρώ­νει την εθνι­κή σε ορι­σμέ­να πεδία, πα­ρα­κάμ­πτο­ντας το Ευ­ρω­κοι­νο­βού­λιο και μοι­ρά­ζο­ντας την αρ­μο­διό­τη­τα απόρ­ρι­ψης μιας νο­μο­θε­τι­κής πρω­το­βου­λί­ας στα εθνι­κά Κοι­νο­βού­λια και στο Ευ­ρω­παϊ­κό Συμ­βού­λιο, δη­λα­δή στα κρά­τη-μέ­λη.

Επα­νε­θνι­κο­ποί­η­ση των κοι­νών πο­λι­τι­κών

Όλα όσα πε­ρι­γρά­φο­νται στην ευ­ρω-βρε­τα­νι­κή συμ­φω­νία βρί­σκο­νται σε κραυ­γα­λέα αντί­φα­ση με τον πα­ράλ­λη­λο «οδικό χάρτη» εμ­βά­θυν­σης της πο­λι­τι­κής ολο­κλή­ρω­σης της ΕΕ, όπως απο­τυ­πώ­νε­ται στην πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­νη «Έκ­θε­ση των Πέντε Προ­έ­δρων». Ενώ η δεύ­τε­ρη υπο­τί­θε­ται ότι επι­τα­χύ­νει την ομο­σπον­δο­ποί­η­ση της ΕΕ και της Ευ­ρω­ζώ­νης, ώστε μέχρι το 2022 να λει­τουρ­γεί σαν ενιαία κρα­τι­κή οντό­τη­τα στα πε­ρισ­σό­τε­ρα πεδία πο­λι­τι­κής, με δρα­στι­κό πε­ριο­ρι­σμό της κυ­ριαρ­χί­ας των κρα­τών-με­λών, η ευ­ρω-βρε­τα­νι­κή συμ­φω­νία προ­χω­ρεί σε μια αντίρ­ρο­πη επα­νε­θνι­κο­ποί­η­ση των πε­ρισ­σό­τε­ρων πε­δί­ων άσκη­σης πο­λι­τι­κής. Σε πρώτο πλάνο για λο­γα­ρια­σμό της ίδιας της Βρε­τα­νί­ας, αλλά δυ­νη­τι­κά για κάθε χώρα της ΕΕ, ιδίως τις εκτός Ευ­ρω­ζώ­νης.

Εκ πρώ­της όψεως φαί­νε­ται αντι­φα­τι­κό, στα όρια της… δι­πο­λι­κής δια­τα­ρα­χής, η ευ­ρω­παϊ­κή ηγε­σία που δρο­μο­λο­γεί το φε­ντε­ρα­λι­στι­κό της σχέ­διο, την ίδια στιγ­μή να βάζει φρένο στην ευ­ρω­παϊ­κή ολο­κλή­ρω­ση στα πε­ρισ­σό­τε­ρα πεδία, με εξαί­ρε­ση αυτό της ενιαί­ας αγο­ράς.

Ωστό­σο, πίσω από αυτό το «δι­πο­λι­κό» σχέ­διο μπο­ρεί κα­νείς να δει κα­θα­ρά την οπτι­κή της γερ­μα­νι­κής ελίτ και των βό­ρειων συμ­μά­χων της. Η γερ­μα­νι­κή πο­λι­τι­κή και επι­χει­ρη­μα­τι­κή ελίτ δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι μια γε­νι­κευ­μέ­νη ομο­σπον­δο­ποί­η­ση της ΕΕ. Και όποτε απο­φά­σι­ζε να θέσει φραγ­μούς στη φε­ντε­ρα­λι­στι­κή όρεξη της Κο­μι­σιόν, της γαλ­λι­κής ή της ιτα­λι­κής ηγε­σί­ας, έβρι­σκε πάντα έναν καλό σύμ­μα­χο στη Μ. Βρε­τα­νία...

Πο­λύ­τι­μος εταί­ρος της Γερ­μα­νί­ας και του Βορρά

Η γερ­μα­νι­κή εφη­με­ρί­δα «Die Welt» προ ημε­ρών συ­μπύ­κνω­σε με γλα­φυ­ρό τρόπο το στρα­τη­γι­κό βάθος του γερ­μα­νι­κού ευ­ρω­σκε­πτι­κι­σμού, που βλέ­πει ως ιδε­ώ­δες συ­μπλή­ρω­μά του τον βρε­τα­νι­κό. Επι­χει­ρη­μα­το­λο­γώ­ντας πόσο ολέ­θρια θα ήταν για τη Γερ­μα­νία και τους βα­σι­κούς συμ­μά­χους της η πλή­ρης απο­δέ­σμευ­ση της Βρε­τα­νί­ας, η «Die Welt» γρά­φει: «Το στρα­τό­πε­δο αυτών που πι­στεύ­ουν στο κρά­τος, στον προ­στα­τευ­τι­σμό και στη με­τα­βι­βα­στι­κή ένωση, απει­λεί να κυ­ριαρ­χή­σει συ­ντρι­πτι­κά. Χωρίς τους Βρε­τα­νούς, οι Γερ­μα­νοί και οι Βο­ρειο­ευ­ρω­παί­οι ομοϊ­δε­ά­τες τους δεν θα κα­τά­φερ­ναν να επι­τύ­χουν ούτε καν τη μειο­ψη­φία αρ­νη­σι­κυ­ρί­ας… Επει­δή η ίδια η Γαλ­λία είναι υπερ­χρε­ω­μέ­νη, επι­διώ­κει μαζί με τους Ιτα­λούς την ευ­ρω­παϊ­κή ασφά­λεια ανέρ­γων. Δεν θέ­λουν τις με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κές ιδέες του Βορρά, αλλά μόνο τα λεφτά του… Εάν οι Βρε­τα­νοί απο­χω­ρή­σουν από την ΕΕ, δεν θα έλθει η συ­ντέ­λεια του κό­σμου, αλλά για το φι­λε­λεύ­θε­ρο οι­κο­νο­μι­κό στρα­τό­πε­δο θα γίνει ακόμα πιο δύ­σκο­λο να επη­ρε­ά­σει την πο­λι­τι­κή της ΕΕ… Οι Βρυ­ξέλ­λες πα­ρεμ­βαί­νουν σε πολ­λούς το­μείς, οι οποί­οι θα ήταν κα­λύ­τε­ρα να πα­ρα­μεί­νουν στην ευ­θύ­νη των κρα­τών... Ο Βορ­ράς δεν μπο­ρεί να είναι ο δά­σκα­λος της νό­τιας Ευ­ρώ­πης, αλλά ούτε και ο χρη­μα­το­δό­της της».

Στα πα­ρα­πά­νω απο­σπά­σμα­τα δια­πι­στώ­νει κα­νείς όχι μόνο τις γραμ­μές άμυ­νας που χα­ράσ­σει η ση­με­ρι­νή πο­λι­τι­κή ηγε­σία της Γερ­μα­νί­ας απέ­να­ντι στην εκ δε­ξιών πίεση της «Εναλ­λα­κτι­κής για τη Γερ­μα­νία» (AfD), αλλά και τον παλιό γερ­μα­νι­κό σχε­δια­σμό για μια ΕΕ πολ­λών «τα­χυ­τή­των». Στο πλαί­σιο του οποί­ου, η προ­χω­ρη­μέ­νη ιμπε­ρια­λι­στι­κή ολο­κλή­ρω­ση του Βορρά θα έχει απρό­σκο­πτη πρό­σβα­ση στον πα­ρα­παί­ο­ντα Νότο, χωρίς όμως να ανα­λαμ­βά­νει καμιά υπο­χρέ­ω­ση απέ­να­ντί του. Διό­λου τυ­χαία, οι μά­να­τζερ της γερ­μα­νι­κής βιο­μη­χα­νί­ας, σύμ­φω­να με δη­μο­σκό­πη­ση της Handelsblatt, σε πο­σο­στό 86% υπο­στη­ρί­ζουν ότι ακόμη και σε επι­κρά­τη­ση του Brexit, «η Ε.Ε. πρέ­πει να βρει τρόπο να επα­να­συν­δέ­σει τη Βρε­τα­νία οι­κο­νο­μι­κά και πο­λι­τι­κά με την Ευ­ρώ­πη».

rproject.gr

ΣΕΙΣΑΧΘΕΙΑ