ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Εκ των πλέον σημαντικών επετείων του Ελληνισμού είναι η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τα ελληνικά στρατεύματα την 26^η Οκτωβρίου 1912. 

Η παράδοση της Θεσσαλονίκης από τον Τούρκο αρχιστράτηγο στους Έλληνες

Ήταν η περίοδος που η «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης», τα Βαλκάνια, βρισκόταν σε έντονη αναταραχή και τα κράτη της περιοχής συνασπίστηκαν εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Εκμεταλλευόμενος τις συγκυρίες και επιδεικνύοντας απαράμιλλο θάρρος και αποφασιστικότητα, ο ελληνικός στρατός μπήκε θριαμβευτής στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας. Αιώνες σκλαβιάς και καταπίεσης λάμβαναν τέλος. Οι αγώνες του Παύλου Μελά...


Tου Τέλλου Άγρα, του Καπετάν Κώττα και των υπόλοιπων Μακεδονομάχων είχαν ευοδωθεί.

 
Η είσοδος του ελληνικού στρατού στην πόλη

Βέβαια, τα πράγματα δεν ήταν καθόλου εύκολα. Ακόμα και στο εσωτερικό μέτωπο υπήρχαν διαφωνίες, καθώς ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ήθελε να κινηθεί προς το Μοναστήρι, ενώ ο πρωθυπουργός Βενιζέλος επέμενε στην κατάληψη της Θεσσαλονίκης, για να προληφθεί πιθανή κατάληψή της από τους Βουλγάρους. Τελικά, επικράτησε η άποψη του Βενιζέλου και ο ελληνικός στρατός κινήθηκε προς τη Θεσσαλονίκη. Ρόλο καταλύτη για την κατάληψη της πόλης διεδραμάτισε το Πολεμικό Ναυτικό. Ο τότε Υποπλοίαρχος Νικόλαος Βότσης –προτομή του οποίου βρίσκεται παρά τω Λευκώ Πύργω- με το τορπιλοβόλο 11 βύθισε το τουρκικό θωρηκτό «Φετχί Μπουλέντ» στην είσοδο του Θερμαϊκού κόλπου κι έσπειρε τον πανικό στους Τούρκους. Εν τέλει, ο Τούρκος αρχιστράτηγος Ταξίν παρέδωσε την πόλη στο βασιλιά Κωνσταντίνο την 26 Οκτωβρίου 1912, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου. Οι Βούλγαροι κατέφθασαν δύο μέρες αργότερα όταν ήδη οι ελληνικές δυνάμεις είχαν εδραιωθεί στην πόλη.

 
Ο ελληνικός στρατός παρελαύνει μπροστά από το Λευκό Πύργο

Αναμφίβολα, η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης υπήρξε ορόσημο. Κατ’ αρχάς, μετά από αιώνες διώξεων από Τούρκους και Βουλγάρους, οι κάτοικοι της Μακεδονίας μπόρεσαν να αναπνεύσουν αέρα ελευθερίας. Η «παλαιά Ελλάδα» που έφτανε μέχρι τη Λαμία είχε αυξήσει τα εδάφη της και γινόταν μια υπολογίσιμη δύναμη. Πολύ σημαντικό είναι και το γεγονός ότι απετράπη η κατάληψη της πόλης από τους Βουλγάρους, κάτι που θα πραγμάτωνε τα σχέδιά τους για έξοδο στο Αιγαίο. Μπορεί με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου να είχαν πρόσβαση στο αρχιπέλαγος, ωστόσο με τη Συνθήκη των Σεβρών αποτραβήχτηκαν από τη Θράκη και οι επεκτατικές τους βλέψεις εξέλιπαν.

 

Αναμνηστικό γραμματόσημο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

Μια πόλη που πήρε το όνομά της από την αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου μόνο αμελητέα δε θα μπορούσε να είναι. Εκεί στη «νύμφη του Θερμαϊκού» σμίγουν θρύλοι και Ιστορία. Η Θεσσαλονίκη αποτελεί λίκνο πολιτισμού. Τα κάστρα και η ρωμαϊκή αγορά, η αψίδα και τα ανάκτορα του Γαλερίου, η ροτόντα, ο Λευκός Πύργος, το λιμάνι, ο Άγιος Δημήτριος και οι αναρίθμητες εκκλησιές, οι συνοικίες των Κωνσταντινουπολιτών και Μικρασιατών προσφύγων. Μια τόσο ζείδωρη πόλη δε θα μπορούσε να παραμείνει σκλαβωμένη. Της αξίζει να είναι ελεύθερη και περήφανη, όπως τον Όλυμπο και τον Κίσσαβο που αχνοφαίνονται στην απέναντι όχθη. Ασίγαστος πόθος και ευχή μας η απελευθέρωση όλων των κατεχομένων ελληνικών εδαφών.

Χρόνια πολλά Θεσσαλονίκη μας!

 

Ο Λευκός Πύργος όπως είναι σήμερα. Πίσω διακρίνεται η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και αριστερά  ο Πύργος του ΟΤΕ.

ΕΜΠΡΟΣΘΟΦΥΛΑΚΑΣ