Οι φιλελεύθεροι λαγοί και οι νοσταλγοί

Με αφορμή τα 200 χρόνια της επανάστασης του 1821.

Τα τελευταία χρόνια λόγω των δύσκολων πολιτικοοικονομικών συγκυριών, αλλά και της τεχνητής επιδημίας με πολλαπλούς στόχους, παρουσιάζονται νοσταλγοί συγκεκριμένων στιγμών του παρελθόντος, που μόνο δυσάρεστες καταστάσεις προκάλεσαν στο έθνος...

του Π. ΣΑΜΑΝΔΑΡΑ

μέλους της ΠΓ της ΔΗ.ΠΟ.Σ "ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ"

Όλοι αυτοί έχουν προσωπικές φιλοδοξίες που δεν ενδιαφέρουν  κανέναν, αλλά ωστόσο γίνονται ενοχλητικές σε ακραίο βαθμό επειδή προσπαθούν να τις υλοποιήσουν σε βάρος της ζωής των υπολοίπων ανθρώπων.

Με αφορμή λοιπόν τα 200 χρόνια από τον ξεσηκωμό του ελληνικού γένους, γίνεται αναφορά σε δύο σημαντικές προσωπικότητες της Ελληνικής Επανάστασης, που έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στα τεκταινόμενα εκείνης της περιόδου και ειδικά στην οργάνωση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

Κοινά χαρακτηριστικά  τους είναι η μόρφωση , η οικονομική τους ευρωστία λόγω αριστοκρατικής καταγωγής και οι πολλές γνωριμίες στην Ευρώπη, ο καθένας από τη δική του πλευρά.

Οι δύο αυτές σημαντικές προσωπικότητες είτε αυτοπροτάθηκαν, είτε προτάθηκαν για την αρχηγία του ελληνικού κράτους :  ο Α. Μαυροκορδάτος και ο  Ι. Καποδίστριας. Δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αμφιβάλλουμε, ότι και οι δύο είχαν ένα...

κοινό στόχο την απελευθέρωση της Ελλάδας.    

Ας κάνουμε λοιπόν, μια μικρή ιστορική αναδρομή, όσων αφορά την προσφορά τους στην Ελληνική Επανάσταση.

Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος

Ήταν γόνος εύρωστης Φαναριώτικης οικογένειας, που αναγκάστηκε να καταφύγει στο εξωτερικό, όταν η οικογένεια του έπεσε στη δυσμένεια του σουλτάνου. Στην επαναστατημένη Ελλάδα αποβιβάστηκε στο Μεσολόγγι, φέρνοντας μαζί του οπλισμό και ευρωπαίους φιλέλληνες. Αμέσως άρχισε την οχύρωση της πόλης, κάνοντας σημαντικά έργα, ταυτόχρονα όμως, έβαλε σε εφαρμογή τα πολιτικά του σχέδια έχοντας άμεσο συνεργάτη τον Θεόδωρο Νέγρη.

Η πρώτη του αντιπαράθεση για την αρχηγία των επαναστατών δεν άργησε  να φανεί. Γράφει λοιπόν ο Κων\νος Παπαρηγόπουλος  στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους : « Ο Μαυροκορδάτος ήταν στον αντίποδα του Δ. Υψηλάντη και όχι μόνο, ελκυστικός στους τρόπους, ευφυής στο λέγειν, επιτήδειος στο γράφειν, επιδέξιος  με τη χρήση των ανθρώπων, αγάπησε και επιζήτησε την αρχή σε όλη σχεδόν τη ζωή του»  και δεν είχε καθόλου άδικο. 

Ήταν ο άνθρωπος με τις πλέον υψηλές διασυνδέσεις σε Γαλλία, Αγγλία και  Αυστροουγγαρία, ενώ είχε ιδιαίτερες σχέσεις με το έμπιστο σύμβουλο του Metternich, Gentz,  ο οποίος  ήταν και δικός του σύμβουλος.

Ο Metternich ήταν ο παντοδύναμος υπουργός εξωτερικών της Αυστροουγγαρίας και γενικός γραμματέας της  ‘’ Ιερής Συμμαχίας’’,  το ΝΑΤΟ της εποχής εκείνης. Η Ιερή Συμμαχία ήταν εναντίων όλων των επαναστάσεων από λαούς που ήταν υπόδουλοι και επομένως και της επανάστασης των Ελλήνων. Είχαν σκληρή κόντρα με τον Ι. Καποδίστρια, όχι μόνο επειδή ήταν υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας,  αλλά και επειδή προσπαθούσε να προστατέψει τα δίκαια των Ελλήνων.

Στην Α΄ εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, ως πρόεδρος μαζί με τον γραμματέα, κατόπιν δική του υπόδειξης Θ. Νέγρη, υπαγόρευσαν τις ουσιώδης διατάξεις του Α΄ Συντάγματος της Ελλάδας, που επί του πρακτέου, έμειναν ανεφάρμοστες λόγω της πολυαρχίας που καλλιεργούσαν, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την αναρχία.

Φρόντισε, να είναι πάντα πρόεδρος του εκτελεστικού, ώστε να έχει δικαίωμα να διορίζει και να παύει τους υπαλλήλους, κατά το δοκούν.

Ανακατεύθηκε ακόμα και στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, με χειρότερο αποτέλεσμα, να χαθεί το πρώτο τακτικό τμήμα του νεοσύστατου Ελληνικού Στρατού στο σύνολο του,  στην ήττα στα Πέτα.(Ελάχιστοι διασώθηκαν ενώ οι περισσότεροι ήταν εθελοντές Ευρωπαίοι)

Επίσης, δεν πρέπει να λησμονήσουμε τον ηρωικό θάνατο του φλογερού πατριώτη Παπαφλέσσα  στο Μανιάκι,  στην πιο δύσκολη καμπή της επανάστασης. Ο γενναίος ιερέας, εμπιστεύτηκε τα λόγια του και ακολούθησε την τακτική του με αποκορύφωμα τη φυλάκιση του Θ. Κολοκοτρώνη.

Το πρώτο δάνειο της  Ελλάδας  από την Αγγλία, το οποίο ήταν απεχθές οργανώθηκε από τον ίδιο μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια μόνο που δεν πήγε ο ίδιος. Ως πρόεδρος του εκτελεστικού έστειλε τον Ι. Ορλάντο, τον Α. Ζαΐμη και τον Α.  Λουριώτη, ο οποίος μάλιστα ήταν της απολύτου εμπιστοσύνης του.

Δυστυχώς, ελάχιστα χρήματα έφτασαν στην Ελλάδα και κανείς δε γνωρίζει τι απέγιναν. Αυτή όμως η κακοδιαχείριση γινόταν και πριν, διότι λεφτά υπήρχαν από δωρεές Ελλήνων τόσο του εξωτερικού όσο και του εσωτερικού.

Ο  Α. Μαυροκορδάτος ήταν εκείνη την εποχή στον Ελλαδικό χώρο, ο πλέον μορφωμένος  πολιτικός, με μεγάλες ικανότητες. Δυστυχώς όμως,  τον καθοδηγούσε το πάθος για την ηγεσία με οποιοδήποτε τρόπο και για το λόγο αυτό προτίμησε την εύνοια της δύσης  ως αρχηγός του αγγλικού κόμματος.

Αν βάλουμε στη ζυγαριά τις σωστές και τις λάθος ενέργειες του, τότε αυτή θα γείρει προς τις λάθος, παρόλο που στην αρχή είχε αγαθές προθέσεις για την ανεξαρτησία της Ελλάδας . Αυτό τουλάχιστον φαίνεται σε ένα σύγγραμμα του γραμμένο στα Γαλλικά που πρόσφατα μεταφράστηκε στην Ελληνική γλώσσα.

Ιωάννης  Καποδίστριας

Ο  Ι. Καποδίστριας, Κερκυραίος στην καταγωγή  με Κυπριακές ρίζες από τη μητέρα του, προερχόταν από αριστοκρατική και πλούσια οικογένεια. Έκανε σπουδές στην ιατρική, τη φιλοσοφία και τη νομική, τον κέρδισε όμως η διπλωματία, η πολιτική και στο τέλος η μεγάλη αγάπη του για την Ελλάδα.

Στη διπλωματική και πολιτική σταδιοδρομία έπαιξε σημαντικό ρόλο στα πεπραγμένα της Ιόνιου Πολιτείας με συμμετοχή στη δημιουργία συντάγματος, όπως επίσης και στη γενικότερη οργάνωση ειδικά όταν τα Επτάνησα ήταν στη Ρωσική κατοχή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γίνει αντιπαθείς ιδιαίτερα στους Άγγλους.

Οι Ρώσοι και ιδιαίτερα ο τότε Τσάρος εκτιμώντας, τις ιδιαίτερες ικανότητες του τον προσέλαβε στην αρχή στο διπλωματικό σώμα της Ρωσίας και στη συνέχεια τον διόρισε υπουργό εξωτερικών, απέναντι στον υπουργό εξωτερικών και γραμματέα της Ιερής Συμμαχίας Metternich. Ο Metternich ήταν πολέμιος όχι μόνο των επαναστατικών κινημάτων αλλά και της Ρωσίας.

Ο Καποδίστριας όμως δέχτηκε τη θέση, μόνο όταν τον διαβεβαίωσε, ότι θα είναι υπάλληλος  και όχι υπήκοος του.

Στην αρχή, πίστευε ότι δεν ήρθε ακόμα η ώρα της απελευθέρωσης  και αυτός ήταν ο λόγος που δεν δέχτηκε την αρχηγία, σε πολιτικό επίπεδο, από την Φιλική Εταιρεία, της οποίας την ύπαρξη ενώ γνώριζε, όχι μόνο δεν την πείραξε λόγω της θέσης του, αλλά αντίθετα την προστάτεψε, κάνοντας τα στραβά μάτια. Η δε κωδική  ονομασία του ήταν ο «Ευεργετικός».

Οι προσπάθειες του πάντα είχαν ως στόχο, να προστατευθούν οι κατατρεγμένοι Έλληνες, ειδικά από ένα υπέρ του δέοντος εχθρικό Metternich. Βέβαια, στη μάχη με το Metternich ηττήθηκε, γιατί στο τέλος  ο Τσάρος, του ζήτησε την παραίτηση του και ανέθεσε στο γενικό γραμματέα της Ιερής Συμμαχίας, την ολοκληρωτική διαχείριση των Ευρωπαϊκών Θεμάτων. Ωστόσο, η αξία σημαντικών ανθρώπων δεν χάνεται, γιατί πολλοί  κοιτάζουν να αδράξουν της ευκαιρίας, προκειμένου να τους προσλάβουν, ώστε  να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Ανέλαβε λοιπόν την οργάνωση της κρατικής δομής της Ελβετίας,  γι’ αυτό και τον έχουν σε υψηλή θέση στην ιστορία τους.

Όταν όμως, μετά από ομόφωνη απόφαση στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην  Τροιζήνα, του ζητήθηκε να αναλάβει την ηγεσία του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους ως κυβερνήτης, ήρθε αμέσως, να προσφέρει της υπηρεσίες του, στη μεγάλη του αγάπη.

Πήρε δύσκολες αποφάσεις, με πρώτη την υπερσυγκέντρωση εξουσιών στα χέρια του, κάτι το απολύτως λογικό, μέχρι να αποκτήσει στέρεες βάσης το  νεοϊδρυθέν Ελληνικό κράτος, το οποίο έκανε μια πρωτόγνωρη αρχή. Τα 400 χρόνια σκλαβιάς, δεν είχαν αφήσει τίποτα στον Ελληνικό χώρο, πέρα από στάχτες και αποκαΐδια, σε όλες τις πτυχές της ελληνικής κοινωνίας. Άρα, έπρεπε όλα να γίνουν από τα θεμέλια. Έβαλε λοιπόν, τις βάσεις για την παιδεία, το στρατό, την αγροτική οικονομία……..

Έδωσε τα πάντα στην Ελλάδα, τη νεότητά του, την ευφυΐα του, τις γνώσεις του, την οργανωτικότητα του, όλη του την περιουσία και στο τέλος την ίδια τη ζωή του.

Κατηγορήθηκε άδικα, από ανθρώπους που ήθελαν την Αγγλική εύνοια , ότι ήταν αρχηγός του ρωσόφιλου κόμματος. Ο ίδιος όμως ως κυβερνήτης του Ελληνικού κράτους, κράτησε ίσες αποστάσεις από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Γνώριζε πολύ καλά ο ίδιος, από την προηγούμενη ιδιότητα του, ότι όλες οι χώρες ήταν αυτόματα φίλοι και εχθροί ανάλογα με τα συμφέροντα τους.

Στο γεωπολιτικό μέρος, θα πρέπει να τονίσουμε, ότι τα πρώτα σύνορα οριστικοποιήθηκαν χάρη στις συντονισμένες ενέργειες του Δ. Υψηλάντη, σε στρατιωτικό επίπεδο και του Ι. Καποδίστρια, σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο, διότι η αρχική συμφωνία, προέβλεπε πολύ πιο περιορισμένα εδάφη για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος.

Εκείνο που έχω να επισημάνω, είναι, ότι πάντα πρέπει να ελίσσεσαι όταν βρίσκεσαι σε μειονεκτική θέση, όταν βλέπεις ότι το περιβάλλον είναι εχθρικό και αυτό το έκανε με απόλυτη επιτυχία ο Ι. Καποδίστριας.

Τώρα, τα περί κατάρρευσης  της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της δημιουργίας μιας καινούριας στη θέση της, με τις ευλογίες των μεγάλων δυνάμεων εκείνης της εποχής, εμφανίστηκαν πάλι σήμερα, για να χαϊδέψουν αυτιά και να αποκοιμίσουν τους Έλληνες, δημιουργώντας πάλι διαμάχες και μίση μεταξύ μας. 

Πρέπει λοιπόν, να είμαστε αυτή τη φορά προσεκτικοί, ώστε να μην παρασυρθούμε από τα πάθη μας και από τους όποιους καλοθελητές το επιδιώξουν, διότι όλοι αυτοί, έχουν μόνο προσωπικές φιλοδοξίες.

Θα κλείσω  αυτήν την ιστορική αναδρομή,  για τις δύο αυτές σημαντικές προσωπικότητες  της ελληνική ιστορίας, με την άποψη, ενός από τους σημαντικότερους  Αρχαίους Έλληνες φιλόσοφους , του Αριστοτέλη, που λέει πολύ εύστοχα: ότι δεν υπάρχει «ιδανική», αλλά «άριστη πολιτεία» μέσα στα ανθρώπινα μέτρα. Παιδεία και αγωγή είναι τα καλύτερα εφόδια για να επιβιώσει και να προοδεύσει ο άνθρωπος.

"ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΔΑ"