Ο πρόεδρος τους Κοσόβου Χασίμ Θάτσι δεν ενδιαφέρεται για τις επιφυλάξεις της κυβέρνησής του, τις ανησυχίες των Δυτικών και ακόμη λιγότερο για την αγανάκτηση των Σέρβων. Για τον πρώην αντάρτη του UCK, έχει έρθει ο καιρός η μικρή χώρα του να αποκτήσει στρατό...
Πρώην σερβική επαρχία, το Κόσοβο κήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008, μια δεκαετία μετά τον πόλεμο της ανεξαρτησίας που διεξήγαγαν οι αλβανοί αντάρτες του UCK εναντίον των δυνάμεων του Βελιγραδίου (1998-99, 13.000 νεκροί). Μετά τους δυτικούς βομβαρδισμούς της Σερβίας, που...
έβαλαν τέλος σ’ αυτή τη σύγκρουση, η εδαφική ακεραιότητα του Κοσόβου εξασφαλίζεται από μια πολυεθνή δύναμη που διοικείται από το ΝΑΤΟ. Αυτό δεν είναι αρκετό για τον πρόεδρο Θάτσι, ο οποίος αιφνιδίασε τους πολιτικούς συμμάχους του και τον αμερικανό προστάτη του ανακοινώνοντας τη δημιουργία ενός στρατού, χωρίς να περάσει από μια συνταγματική αναθεώρηση. Αυτή θα απαιτούσε τη συμφωνία των βουλευτών της Srpska Lista, του κόμματος της σερβικής μειονότητας (120.000 κάτοικοι σε 1,8 εκατομμύριο).
Το σχέδιο αυτό, που σύμφωνα με τον Θάτσι δικαιολογείται από «μια επιδείνωση της κατάστασης της ασφάλειας στην περιοχή» και από «το κυριαρχικό δικαίωμα του Κοσόβου να δημιουργήσει μια δύναμη άμυνας», έγκειται στον διπλασιασμό, από τις 2.500 στις 5.000, του προσωπικού της Δύναμης Ασφαλείας του Κοσόβου (KSF) που σήμερα περιορίζεται σε μη στρατιωτικές δράσεις. Εξοπλισμένη με τεθωρακισμένα και ελικόπτερα, η δύναμη αυτή θα διαθέτει τις προνομίες ενός αληθινού στρατού, κάτι που απορρίπτει η σερβική μειονότητα, σε συμφωνία με το Βελιγράδι. Μολονότι η Σερβία αρνείται να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, τα δύο στρατόπεδα έχουν ξεκινήσει το 2011 μια διαδικασία εξομάλυνσης που εδώ και μερικούς μήνες έχει μπλοκάρει. Το πιο εμβληματικό επεισόδιο αυτής της αύξησης της έντασης υπήρξε η αποστολή τον Ιανουάριο από το Βελιγράδι ενός τρένου προπαγάνδας, που οι αρχές του Κοσόβου σταμάτησαν στα σύνορα και το οποίο έφερε σε 21 γλώσσες την επιγραφή «Το Κόσοβο είναι η Σερβία».
«Σοβαρές ανησυχίες» της Δύσης
Έκτοτε οι διαμάχες διαδέχονται η μία την άλλη. Η Πρίστινα επικύρωσε την κρατική ιδιοκτησία σε πολλές δεκάδες δημόσια αγαθά από την περίοδο της Γιουγκοσλαβίας, μια απόφαση που για τους Σέρβους ισοδυναμεί με σφετερισμό. Όμως αυτό που εξοργίζει περισσότερο είναι ο στρατός του Χασίμ Θάτσι. Στο Βελιγράδι, το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας προειδοποίησε πως θα θεωρήσει ότι θέτει «σε κίνδυνο τους Σέρβους» του Κοσόβου. Οι Δυτικοί, οι οποίοι υποστηρίζουν την Πρίστινα, στο θέμα αυτό αποστασιοποιούνται. Ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ εξέφρασε τις «σοβαρές ανησυχίες» της Συμμαχίας και προειδοποίησε εναντίον «κάθε μονομερούς απόφασης, όπως αυτή εδώ». Για την αμερικανική πρεσβεία, αν ο Χασίμ Θάτσι επιμείνει, οι Σύμμαχοι μπορεί να «επανεκτιμήσουν» το επίπεδο της βοήθειας που παρέχουν στη δύναμη ασφαλείας του Κοσόβου (KSF). Επιφυλάξεις διατυπώθηαν ακόμη και από συμμάχους του Χασίμ Θάτσι: ο εταίρος του από το 2014 στον κυβερνητικό συνασπισμό, το LDK του πρωθυπουργού Ισά Μουστάφα, δεν κρύβει τις αντιρρήσεις του. «Πρέπει να γίνει κατανοητό πως μια πολιτική μάχη βρίσκεται σε εξέλιξη» ενόψει των βουλευτικών εκλογών, ανέλυσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ραμίζ Κελμέντι του LDK.
Μέχρι τις στολές
«Θα ήταν σφάλμα να πιστέψουμε πως είμαστε σε θέση να οικοδομήσουμε έναν στρατό χωρίς την υποστήριξη των στρατηγικών εταίρων μας, των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της ΕΕ», προειδοποιεί ο βουλευτής του LDK Αρμπέν Γκάσι. Το Κόσοβο μπορεί να συγκεντρώσει τα 25 εκατ. ευρώ που προβλέπονται σε πέντε χρόνια για τον στρατό του, αλλά πολλοί αμφιβάλλουν ότι η KSF μπορει να κάνει χωρίς τους Δυτικούς, οι οποίοι της παρέχουν μέχρι και τις στολές. Για τον εκδότη Βετόν Σουρόι, ο οποίος ήταν στην ομάδα των διαπραγματευτών για το καθεστώς του Κοσόβου, ο Χασίμ Θάτσι δεν έχει άλλον στόχο παρά «να πολώσει λίγο περισσότερο την πολιτική σκηνή, μεταξύ άλλων και στους κόλπους του συνασπισμού που βρίσκεται στην εξουσία», έχοντας στο μυαλό του έναν στόχο: τη διοργάνωση πρόωρων εκλογών τις οποίες ο Ισά Μουστάφα αρνείται.
Όμως ο ειδικός στα Βαλκάνια Εμβέρ Ρομπέλι, ένας κοσοβάρος αναλυτής εγκατεστημένος στην Ελβετία, εντοπίζει ένα άλλο κίνητρο, τη στιγμή που αναμέονται οι πρώτες απαγγελίες κατηγοριών από το νέο ειδικό δικαστήριο για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τον UCK στη διάρκεια της σύγκρουσης εναντίον των Σέρβων: «Ο Θάτσι το κάνει αυτό επειδή μπορεί να έχει καταλάβει πως δεν αποκλείεται να είναι ένας από τους κατηγορουμένους». Η διενέργεια εκλογών «εξαιτίας του φόβου για τις ενέργειες του ειδικού δικαστηρίου» θα σήμαινε ότι «βάζει το συμφέρον του κόμματος (και ίσως και ένα προσωπικό συμφέρον) πάνω από το συμφέρον του κράτους», προειδοποιεί ο Βετόν Σουρόι. Την εβδομάδα αυτή, στον λογαριασμό του στο Facebook, ο πρόεδρος Θάτσι επέμεινε: «Το να θεωρηθεί πως η απόφαση αυτή είναι μονομερής» ισοδυναμεί με το να ζητηθεί από «το Κόσοβο να πάρει την άδεια της Σερβίας για μια κυρίαρχη απόφαση. Ας είναι τα πράγματα ξεκάθαρα: αυτό δεν θα συμβεί».
18/03/2017 12:08
ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP
Κόσοβο Πρίστινα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου