Η Τουρκία πήγε στη Γενεύη να καταθέσει τις πάγιες διαχρονικές της θέσεις, να εξασφαλίσει πολιτικά πλεονεκτήματα από την παρουσία της και να αποφύγει οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Στο έντονο παρασκήνιο που διαδραματίσθηκε για ένα τετραήμερο στη Γενεύη, επιχειρήθηκε να στηθεί ένα σκηνικό στα μέτρα των δυο εγγυητριών δυνάμεων, της Τουρκίας και της Βρετανίας και παράλληλα να ικανοποιήσει και τους σχεδιασμούς της ομάδας Άιντα, που δίνει μάχη παραμονής της στη θέση του Ειδικού Συμβούλου...
του ΚΩΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Υπήρξε μια μεθόδευση για έναρξη συζητήσεων σε τεχνοκρατικό επίπεδο την επόμενη ημέρα, Παρασκευή 13 Ιανουαρίου και στις 17-18 του ίδιου μήνα να συνέλθουν οι υπουργοί Εξωτερικών. Η έναρξη συζητήσεων επί της ουσίας στην απογευματινή σύνοδο δεν έγινε καθώς ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατέθεσε την πρόταση για τη δημιουργία Ομάδας Εργασίας. Τι διαδραματίσθηκε την κρίσιμη ημέρα της Διάσκεψης, στις 12 Ιανουαρίου; Μετά το τελετουργικό, στο γεύμα, άρχισε η...
συζήτηση στη διάρκεια της οποίας τόσο ο Τούρκος ΥΠΕΞ όσο και ο κατοχικός ηγέτης, Μουσταφά Άκιντζί (πιο έντονος από ότι πληροφορούμαστε) επέμειναν σε εγγυήσεις και παραμονή στρατευμάτων.
Ο Ακιντζί πολλές φορές επανέλαβε πως η Ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων συνδέεται με την παρουσία της Τουρκίας στο νησί. Στην αντίπερα όχθη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και Νίκος Κοτζιάς απέρριψαν την τουρκική θέση. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, έκανε γενικές τοποθετήσεις αποφεύγοντας την ουσία. Η συζήτηση στο γεύμα πήρε αρκετή ώρα και όπως πληροφορούμαστε, ήταν ουσιαστική υπό την έννοια ότι υπεισήλθε σε λεπτομέρειες. Ο Έσπεν Μπαρθ ‘Άιντα, ο οποίος ενδέχεται να μην συνεχίσει να υπηρετεί από τη θέση του και να αντικατασταθεί από το νέο Γενικό Γραμματέα, είχε ενημερώσει τους εμπλεκόμενους πώς θα παρουσίαζε ιδέες και φόρμουλες για το θέμα της Ασφάλειας στο απογευματινό μέρος της Διάσκεψης. Θα ήταν για πρώτη φορά που ο ΟΗΕ θα προχωρούσε στο στάδιο υποβολής ιδεών. Τούτο δεν κατέστη δυνατό να γίνει καθώς οι συζητήσεις οδηγήθηκαν και περιορίστηκαν στο θέμα της Ομάδας Εργασίας. Τι θα πρότεινε ο κ. Άιντα; Σε μια προσπάθεια του να δελεάσει την Αθήνα επικαλείται στις ιδέες του το Σύμφωνο Φιλίας που έχει προτείνει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Το Σύμφωνο Φιλίας Ελλάδος, Κύπρου και Τουρκίας, όπως το προτείνει η Αθήνα, περιλαμβάνει πρόνοια για μη επίθεση της μιας χώρας στην άλλη, αποκλείει παρεμβάσεις στο εσωτερικό των τριών συνισταμένων μιας τέτοιας συμφωνίας ενώ προβλέπει βοήθεια με έναν μηχανισμό γραμματειακής στήριξης, αν εκδηλωθεί διεθνής περιβαλλοντική καταστροφή, απόπειρα τρομοκρατικών χτυπημάτων από τη Μέση Ανατολή κοκ.
Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα, για να… «ισορροπήσει» την πρότασή του, αναφέρεται πέραν των πιο πάνω σε τουρκικό απόσπασμα στο νησί και εγγυήσεις για μεταβατική περίοδο. Η πρόταση του ΟΗΕ αναφέρεται στα διάφορα επίπεδα Ασφάλειας, εσωτερική, εξωτερική, εφαρμογή της λύσης. Είναι σαφές πως η ελληνική πλευρά δεν θεωρεί με τις διάφορες ουρές που τοποθετεί ο κ. Άιντα, ότι αξιοποιείται η πρότασή της. Η πρόταση, πάντως, δεν παρουσιάσθηκε στη απογευματινή συνάντηση. Υπενθυμίζεται συναφώς ότι στη συνάντηση που είχε προηγηθεί μεταξύ του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις είχε συζητηθεί η δημιουργία ομάδας εργασίας, η οποία με παρέμβαση αργότερα του Προέδρου Αναστασιάδη θα ισχύσει και στο πεδίο αυτό το μοντέλο της Διάσκεψης ( πέντε συν Ε.Ε.). Ο Πρόεδρος ανέφερε πως η Κυπριακή Δημοκρατία είναι συμβαλλόμενο μέρος και θα πρέπει να συμμετέχει και όχι να αποφασίσουν άλλοι χωρίς την ίδια. Το θέμα έκλεισε με παρέμβαση του Γενικού Γραμματέα. Το κλίμα είχε ήδη στραβώσει και οι τόνοι είχαν ψηλώσει κατά τις συζητήσεις, ιδιαίτερα μεταξύ των ΥΠΕΞ της Ελλάδος και της Τουρκίας. Ήταν προφανές πως η Άγκυρα ήθελε «να χαλάσει το πάρτι» και να φορτώσει αλλού τις ευθύνες. Η πρόταση για τη σύσταση της Ομάδας Εργασίας διέκοπτε βασικά τις εν εξελίξει συζητήσεις. Σημειώνεται συναφώς ότι τα Ηνωμένα Έθνη είχαν ειδοποιήσει τους εμπλεκόμενους, αμέσως μετά το γεύμα της Πέμτπης, ότι η Διάσκεψη θα συνεχιζόταν την Παρασκευή μέχρι και τις 7 το απόγευμα.
Η άρνηση, επίσης, της Τουρκίας να συνεχιστεί η Διάσκεψη την Παρασκευή σε πολιτικό επίπεδο ήταν ενδεικτική των τουρκικών προθέσεων που επιχείρησε εξαρχής να αποσπάσει πολιτικά οφέλη αλλά να μην επιτρέψει στη διαδικασία να προχωρήσει. Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία επέμειναν να συνεχιστούν οι συζητήσεις, πλην όμως είναι προφανές πως τούτο δεν κατέστη δυνατό να γίνει καθώς ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου ξεκαθάρισε πως θα αναχωρούσε για την Άγκυρα καθώς είχε άλλες ειλημμένες υποχρεώσεις ( αλλαγή συντάγματος και συριακό). Παρά το γεγονός ότι του υποδείχθηκε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη πως είχε μεταβεί στη Γενεύη με κυβερνητικό αεροσκάφος και μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αναχωρήσει ήταν ανένδοτος. Ήταν ξεκάθαρο πως η Τουρκία δεν ενδιαφερόταν για αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα της Διάσκεψης ήταν η σύσταση μιας Ομάδας Εργασίας, που θα συνέλθει την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή για να καταγράψει τις θέσεις και να διαμορφώσει ένα ερωτηματολόγιο. Παράλληλα θα προετοιμάσει το έδαφος για νέα Διάσκεψη με την ίδια σύνθεση. Το δεύτερο αποτέλεσμα είναι πως η διαδικασία κληρονόμησε αυτό το μοντέλο της πενταμερούς συν της Ε.Ε. ως παρατηρητή.
ΤΑ ΕΧΟΥΝ ΜΕ ΤΟΝ ΚΟΤΖΙΑ ΤΟΥΡΚΟΙ, ΒΡΕΤΑΝΟΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΟΥ ΟΗΕ
Οι επιθέσεις που δέχθηκε ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, Νίκος Κοτζιάς στη Γενεύη, από τους Βρετανούς και ανθρώπους των Ηνωμένων Εθνών, έχει σχέση με τις θέσεις που εκφράζει και που δεν είναι ευθυγραμμισμένες με τους ίδιους. Γι αυτό και παρασκηνιακά καταβάλλεται μια προσπάθεια για παράκαμψή του. Τούτο γίνεται καθώς κάποιοι τους διοχετεύουν (από την Κύπρο, όχι όμως την κυβέρνηση), ότι Τσίπρας και Κοτζιάς δεν έχουν τις ίδιες θέσεις. Κάτι που δεν ισχύει. Την ίδια ώρα, είναι προφανές πως έχει αποκαλυφθεί ότι Άγκυρα, Λονδίνο και άνθρωποι του ΟΗΕ είχαν έτοιμο το ανακοινωθέν για συνέχιση των συζητήσεων στο επίπεδο εμπειρογνωμόνων, την Παρασκευή 13 Ιανουαρίου, έχοντας καταγραμμένη ακόμη και την ώρα έναρξης. Τούτο θεωρήθηκε στημένο παιχνίδι από την Αθήνα, που αντέδρασε. Δεν ακολουθεί τα «έτοιμα» ο Γ.Γ. – Έχει δικό του τρόπο διαχείρισης προβλημάτων – Δεν αποκλείεται να γίνουν αλλαγές στην ομάδα Κυπριακού Δείγματα γραφής έδωσε ο νέος Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες για τον τρόπο που διαχειρίζεται τα διεθνή προβλήματα. Πρώτη πρόβα ήταν η Διάσκεψη για το Κυπριακό. Είναι προφανές πως δεν ακολουθεί πάντα «τα έτοιμα» από τους συμβούλους του.
Γι αυτό και πολλές φορές στη διάρκεια του τετραήμερου των συζητήσεων στη Γενεύη για το Κυπριακό δεν υιοθέτησε γραπτά κείμενα της ομάδας Άιντα ούτε και τις εισηγήσεις του Ειδικού του Συμβούλου. Όπως πληροφορούμαστε, ο Γενικός Γραμματέας κινήθηκε πολλές φορές αναλόγως την πορεία των συζητήσεων, έκανε δικές του παρεμβάσεις, που δεν ήταν στην ίδια γραμμής πλεύσης με τα όσα του είχαν αναφέρει οι σύμβουλοι του. Άλλωστε, εάν εξαρτάτο από τους γραφειοκράτες του ΟΗΕ δεν θα επαναλάμβανε δυο φορές την αναφορά του σε Κυπριακή Δημοκρατία στη δημόσια δήλωσή του, πλαισιωμένος από τους Αναστασιάδη και Ακιντζί. Διπλωματικοί κύκλοι δεν απέκλειαν, πάντως, να προχωρήσει σε αλλαγές στην ομάδα Κυπριακού. Γνωρίζοντας εκ των έσω πώς λειτουργεί το σύστημα στα Ηνωμένα Έθνη είναι πολύ πιθανόν να προβεί σε αναδομήσεις. Η παρουσία του στη Διάσκεψη για την Κύπρο ήταν η πρώτη αφότου ανέλαβε τα καθήκοντα του. Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντα εμπλέκει για μια ακόμη φορά Γενικό Γραμματέα (όπως και με τον Μπαν Κι Μουν) σε διαδικασία χωρίς να υπάρξει αποτέλεσμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου