Εργατική τάξη - Από τη διαδήλωση της κατσαρόλας στο άπιαστο όνειρο της πολιτικής εξουσίας

Έγινε και αυτό. Στη χώρα της απόλυτης κατάρρευσης των αξιών, της διαρκούς υποχώρησης της πεμπτουσίας των ιδεολογιών, και της γενικευμένης όσο και επικίνδυνης κυριαρχίας των ιδεολογημάτων…

του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Είδαμε την Αθήνα να παραδίδεται στην πρώτη διαδήλωση τύπου κατσαρόλας, με χορογράφο, με χορηγό, με δίκτυο επικοινωνιακής υποστήριξης και προβολής, και μ έναν κρανοφόρο ανεγκέφαλο να αναγορεύεται σε μασκώτ αυτής της αθλιότητας.

Λέχθηκαν και γράφτηκαν πολλά – σωστά στη συντριπτική τους πλειοψηφία – για την πρωτοφανή παρα-φύση στήριξη της «αγωνιζόμενης εργατιάς», απ όλους αυτούς που χύνουν χολή και δηλητήριο κάθε φορά που μια κοινωνική ομάδα τολμά να διεκδικήσει ακόμη και τα αυτονόητα.

Σκοπός του άρθρου, δεν είναι να επαναλάβουμε αυτά που ειπώθηκαν. Άλλωστε αυτός ο ξεπεσμός, δε μπορεί να λειτουργήσει σαν βολικό άλλοθι και να νομιμοποιήσει την απροθυμία μας να κοιτάξουμε κατάματα την αλήθεια. Και δυστυχώς αυτή η αλήθεια, δεν περιορίζεται μονάχα σε αφορισμούς για τους γλίτσες που στήριξαν ποικιλότροπα αυτή την άθλια διαδήλωση. Επεκτείνεται μοιραία και στη φύση των πρωταγωνιστών, και γι αυτό πρέπει να πούμε τα πράγματα με τ όνομά τους.

Γι αυτό ακριβώς και θα επιχειρήσουμε να μιλήσουμε και ν αναδείξουμε όλα εκείνα που δεν ειπώθηκαν με αφορμή αυτή την απίστευτη φαρσοκωμωδία. 

Αυτή λοιπόν κύριοι είναι η εργατική τάξη…

Κακά τα ψέματα και όσο κι αν αυτό δε συνάδει με συνήθειες και παραδοχές δεκαετιών, αυτή είναι η αλήθεια γυμνή, και αυτή την αλήθεια οφείλουμε όλοι να την κοιτάξουμε κατάματα.

Αυτή είναι η εργατική τάξη και αυτή είναι η πολιτική της συμπεριφορά. Αυτή είναι η επιρρέπεια της να καθίσταται ευάλωτη όσο και χειραγωγούμενη μόλις αισθανθεί πως...

έτσι υπηρετείται καλύτερα ο κοντόφθαλμος καιροσκοπισμός της. Αυτό είναι το συναίσθημα της αλληλεγγύης της, αλλά και ο υποτιθέμενος πρωτοποριακός της ρόλος για ευρύτερες κοινωνικές διεργασίες, αλλαγές και κοινωνικοπολιτικές ανατροπές.

Αλλά αυτό είναι ταυτόχρονα και το μέγεθος της αυταπάτης όλων εκείνων που επιμένουν να αεροβατούν ισχυριζόμενοι, πως αυτή η τάξη μπορεί ν αποτελέσει τον κινητήριο μοχλό από τη θέση του πρωταγωνιστή, για πολιτικές ανατροπές που θα μπορούσαν ν αλλάξουν τον κόσμο.

Και όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από την εποχή που οι κλασικοί του Μαρξισμού της αναγνώρισαν ηγετικό ρόλο στις κοινωνικές - πολιτικές ανατροπές, το μόνο που μένει τραγικά ίδιο, είναι η δεινή της θέση στη διαδικασία της παραγωγής. Αλλά αυτό δυστυχώς δε την καθιστά εκ των πραγμάτων ούτε πρωτοπόρα ούτε ηγέτιδα δύναμη στις κοινωνικές εξεγέρσεις, πολύ δε περισσότερο σε συνθήκες ραγδαίας πολιτικής πολυπλοκότητας.

Η πολιτική της υστέρηση να διαχειρίζεται το πολιτικό γίγνεσθαι αυτοτελώς, την καθηλώνει στην επαναληψιμότητα μιας συνθηματολογίας, ανίκανης να αναδείξει αναγνωρίσιμους ηγέτες της, και πάντως ανίκανη να εμπνεύσει και να εμπνευστεί εξεγερσιακά.

Το να καταφεύγει κανείς στο βολικό επιχείρημα της ελλιπούς πολιτικής της ωριμότητας, δεν απαντά σε δυο επίσης καταλυτικά ερωτήματα:

• Πρώτον: Γιατί αυτή η τάξη επιμένει να μην κατακτά τον επιθυμητό βαθμό πολιτικής ωριμότητας μέσα σε περιπετειώδη πολιτική διαδρομή δεκαετιών. Και…

• Δεύτερον: Από πού προκύπτει πως η επίμονη προσπάθεια εμπέδωσης πολιτικής ωριμότητας, είναι ικανή να υπερνικήσει τη βιολογία και τους ακατάλυτους νόμους της, σύμφωνα με τους οποίους, οι πολιτικά ωριμότεροι, γερνούν και αποδημούν εις Κύριον, και νέες γενιές πολιτικά ανώριμων έρχονται να τις αντικαταστήσουν???

Μικροαστική ανυπομονησία θα πει κάποιος… Μόνο που αυτός ο κάποιος δε θα μπει καν στον κόπο να σκεφτεί μήπως αυτό που αποκαλεί «μικροαστική βιασύνη και ανυπομονησία», συνιστά απόλυτη επίγνωση της αμείλικτης πραγματικότητας. Βλέπετε η ταμπελοδοσία, από πάντα ήταν προσφιλής πρακτική κάθε απρόθυμου να κοιτάξει την αλήθεια κατάματα.

Μια τάξη επομένως που αποδεικνύεται καθημερινά μη ικανή να διαχειριστεί τις πολιτικές της υποθέσεις, και ταυτόχρονα ανήμπορη να εμπνεύσει, να συνεγείρει, να αφυπνίσει την κοινωνία της οποίας κατά τα λοιπά θα έπρεπε να ηγηθεί, δε νομίζουμε ότι μπορεί να πείσει κανέναν για την ικανότητά της να διαχειριστεί αυτοτελώς την εμφανιζόμενη ως δική της πολιτική εξουσία.

Αυτή η τάξη λοιπόν, με την κοινωνία απέναντί της, επέλεξε χθες το δρόμο του αυτοεξευτελισμού με όχημα την αυταπάτη για τον επιούσιο.  Αυτό έκανε αμέσως μόλις αισθάνθηκε πως την αγκάλιασε η εξουσία. Φαντάζεστε τι θα μπορούσε να κάνει, όταν μετά από χρόνια περιθωριοποίησης και καταφρόνησης, αισθανθεί ότι η ίδια είναι κτήτορας και φορέας της εξουσίας??? Τολμήστε το…

Κάποιοι θα αναρωτηθούν, ενδεχομένως και να μας επιτεθούν ισχυριζόμενοι, πως δήθεν επιχειρούμε μια συλλήβδην απαξίωση, και πως συνειδητά αποσιωπούμε πως η εργατική τάξη έχει να επιδείξει λαμπρότατους όσο και στοχευμένους αγώνες στη ιστορική της διαδρομή.

Απαντάμε:... 
Όχι κύριοι. Δεν έχουμε καμία απολύτως τέτοια πρόθεση. Μακρυά από μας η πρόθεση να λοιδορήσουμε αγώνες ή υποτιμήσουμε το Γολγοθά που ανεβαίνουν απόκαταβολής κόσμου οι άνθρωποι της δουλειάς. Και θυμόμαστε και τιμούμε αυτούς τους αγώνες. Άλλωστε με περισσή θέρμη αναδείξαμε από αυτό εδώ το βήμα τον περήφανο αγώνα των χαλυβουργών του Μάνεση, που είναι ίσως και ο πλέον πρόσφατος..

• Τολμήστε όμως να δείτε μια πλευρά που αν θέλετε επιδρά καταλυτικά στην πολιτική συμπεριφορά των «καταφρονεμένων». Τολμήστε να συνειδητοποιήσετε πως η καταφρόνια δεν είναι από μόνη της ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μονοδρομήσει ρόλους και αποστολές σ αυτή τη ζωή.

• Τολμήστε να δείτε πως μετασχηματίζεται μέσα σε μια μέρα η συμπεριφορά του χθεσινού εργάτη της οικοδομής, μόλις αποχτήσει ένα κυβικό τάβλες και βαφτιστεί εργολάβος, απέναντι στους μέχρι χθες συναδέλφους του.

• Τολμήστε να ανασύρετε στη μνήμη σας τη συμπεριφορά του συνδικαλιστή οικοδόμου, όταν τα χρόνια της υποτιθέμενης ευμάρειας, έδινε αριθμό προτεραιότητας στο συνάδελφό του, για να πάει να εισπράξει το δωρόσημο.

• Τολμήστε να θυμηθείτε τα γιουρούσια και τους ξυλοδαρμούς στα γιαπιά, μεταξύ συναδέλφων, όταν  οι οικοδόμοι πάλευαν για το πενθήμερο, για να το παραβιάζουν μαζικά από την επόμενη κιόλας μέρα μόλις το κατέκτησαν.

Κι όταν αληθινά τολμήσετε μια απλή αναδρομή σε ιστορικά στιγμιότυπα, θα καταλάβετε πως η τολμηρή προσέγγιση της αλήθειας με τον τρόπο που αποτυπώνεται ιστορικά και όχι με τον τρόπο που θα θέλαμε να αποτυπώνεται, δε συνιστά απαξίωση του ρόλου της τάξης, αλλά σαφή επίγνωση της φυσιογνωμίας του, κόντρα σε κάθε εκδήλωση εθελοτυφλίας.

Ποιο είναι το σημείο λοιπόν που κάνει τη διαφορά???

Η ψευδαίσθηση της εξουσίας. Η αυταπάτη πως ακόμη και μια εξουσία που δε σου ανήκει, σε στηρίζει έστω και πρόσκαιρα στη χειραφέτηση του αγώνα σου. 

Γι αυτό και η ταυτότητα στο πολιτικό προφίλ αυτής της τάξης, αποκτά διαφορετικά χαρακτηριστικά όταν και όσο αισθάνεται αμυνόμενη, και εντελώς διαφορετικά ακόμη και όταν κυριεύεται ακόμη και από την απλή ψευδαίσθηση πως είναι επιτιθέμενη στα πλαίσια του δικού της περισσότερο η λιγότερο εφήμερου σχεδιασμού.

Οι σοβαρές κατακτήσεις στην ιστορική της διαδρομή, προέκυψαν ως αποτέλεσμα ενός τέτοιου αγώνα, της τάξης αμύνθηκε στις λογικές της απόλυτης εξαθλίωσής της, και όχι ως αποτέλεσμα της τάξης που είχε αυτοτελώς επίγνωση της σχέσης της με την πεμπτουσία της εξουσίας. (Κι ελπίζουμε να μη χρειαστεί να απαντήσουμε σε προκλήσεις του τύπου πως ο "υπαρκτός σοσιαλισμός" ακυρώνει το επιχείρημά μας, διότι τότε θα χρειαστεί ν απαντηθούν ερωτήματα που αφορούν και στον τρόπο που αυτή η τάξη διαχειρίστηκε την εξουσία της, αλλά και στο γιατί δεν αντέδρασε όταν αυτή η "εξουσία" της αφαιρέθηκε από τα χέρια με τρόπο γαρουφαλένιο).

Τολμήστε λοιπόν να φανταστείτε, ποια θα είναι η επόμενη μέρα, όταν αυτή η τάξη θα μπορούσε να μεταπηδήσει από την ψευδαίσθηση στη βεβαιότητα πως είναι κτήτορας της εξουσίας. Τολμήστε να φανταστείτε ποια θα είναι η συμπεριφορά της, πριν απ όλα απέναντι στον ίδιο της τον εαυτό.

Αρνούμαστε το ρόλο της επικαλούμενοι τις παραπάνω διαπιστώσεις???

Τροποποιούμε το ερώτημα για να έχουμε και σαφέστερη αντίληψη για το πραγματικό περιεχόμενό του. Η ανάγκη να αποκτά κανείς με όρους πραγματικούς, σαφή επίγνωση του ρόλου ενός υποκειμένου, ισοδυναμεί με άρνηση αυτού του ρόλου άραγε ή μήπως συνιστά αυτονόητη ιστορική και πολιτική υποχρέωση???

Και θα ρισκάρουμε να διατυπώσουμε και ένα παράλληλο ερώτημα: Ποιος είναι αυτός που ορίζει ως θέσφατο, ρόλους πέρα και ανεξάρτητα από συγκεκριμένες συμπεριφορές και παραβλέποντας τη συσσωρευμένη κοινωνική και πολιτική εμπειρία???

Ποιόν φιλόσοφο ανέδειξε από τους ίδιους της τους κόλπους αυτή τάξη, για να προσεγγίσει φιλοσοφικά το ρόλο της, έχοντας το πλεονέκτημα πως τον έχει ενσωματώσει στο πετσί και στη συνείδησή του???

Ας πάμε τώρα και στα γεγονότα…

Η προχθεσινή κινητοποίηση-αθλιότητα λοιπόν της εργατικής τάξης της El Dorado, δεν ξεβράκωσε μονάχα τους χορηγούς και τους πάτρωνες που τη στήριξαν και την αβαντάρισαν, αλλά παράλληλα μ αυτό αποκαθήλωσε τον εμμονικό ιδεασμό της ακατάσχετης εργατολαγνείας, που εκφυλίζει την ιδεολογία σε ιδεολόγημα, και το σέρνει πεισματικά στις μέρες μας επιχειρώντας ντε και καλά να αποδείξει (σε ποιους άραγε) την ορθότητά του, κόντρα στην αλήθεια και σε τελευταία ανάλυση κόντρα στην ίδια τη ζωή.

Πρόκειται για μια αντίληψη που αρνείται πεισματικά να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στη φιλοσοφική προσέγγιση του δυναμικού ρόλου της τάξης μέσα σε διαδικασίες που συνιστούν κοινωνική ανατροπή, και στη πραγματική θέση αυτής της τάξης που ουδέποτε είχε, και ουδέποτε μπορεί να αποκτήσει για τον εαυτό της, το ρόλο του οργανωτή, του πρωτεργάτη, του εμπνευστή, και εν τέλει του επιτελικού πρωταγωνιστή στην κοινωνική εξέγερση, αν δεν υπάρξουν οι εκτός αυτής της τάξης ικανοί και αποφασισμένοι ηγέτες να τον οργανώσουν και να τον εμπνεύσουν για λογαριασμό των συμφερόντων της, ακόμη και σ αυτή την ίδια την τάξη, αλλά και παράλληλα μ αυτήν, και στην κοινωνία ολάκερη.

• Αντιλαμβάνεστε λοιπόν γιατί στην προχθεσινή κινητοποίηση- παρωδία, ακόμη και το ΚΚΕ, το κόμμα δηλαδή που στο όνομα αυτής της τάξης πίνει νερό, δε διανοήθηκε να στηρίξει αυτό τον «αγώνα»???

• Αντιλαμβάνεστε γιατί στο χθεσινό Ριζοσπάστη, το όλο θέμα ήταν απλώς… ανύπαρκτο???

Αν το αντιλαμβάνεστε. τότε τολμήστε να αναρωτηθείτε γιατί το ΚΚΕ ενώ δε διανοήθηκε να στηρίξει αυτό τον αγώνα, την ίδια στιγμή συνειδητά επέλεξε να μη τον καταγγείλει τασσόμενο ανεπιφύλακτα και ανοικτά υπέρ της κοινωνίας που αντιδρά στις φονικές επιλογές της El Dorado, την ίδια την ημέρα αυτής της γελοίας κινητοποίησης.

Δυστυχώς ή ευτυχώς, είναι άλλο πράγμα να μιλάς για τα δίκαια και τα δικαιώματα αυτής της τάξης, (και σωστά κάνεις και μιλάς και έτσι πρέπει να συνεχίσεις) και είναι εντελώς διαφορετικό να σε αναγκάζει με τη συμπεριφορά της η ίδια η τάξη, να βιώνεις την αυτοδιάψευση στην προσπάθειά σου να της αναθέσεις έναν ρόλο που ουδέποτε είχε και ουδέποτε θα αποκτήσει αυτοτελώς.

Διότι ο ιστορικός της ρόλος, δεν είναι να ηγηθεί, αλλά να εμπνευστεί από ηγέτες αποφασισμένους να υπηρετήσουν της ανάγκες της και εξ αιτίας αυτής της έμπνευσης να μπει στη μάχη για πολιτικές ανατροπές. Και επειδή ακριβώς είναι η πλέον αδικημένη τάξη, υπηρετώντας τις δικές της ανάγκες, υπηρετούν καλύτερα και της ανάγκες ολόκληρης της κοινωνίας.

Αλλά αυτοί οι ηγέτες, αφοσιώνονται στην υπηρέτηση της τάξης και των δικαίων της, δεν είναι όμως σάρκα από τη σάρκα της. Δε διαθέτει τις «προδιαγραφές» να τους γεννήσει για να σχεδιάσουν, να οργανώσουν και να εμπνεύσουν τον αγώνα της.

Το μικρόβιο της «εξουσίας» όπως και αυτό της επιτελικότητας που πάντα στερήθηκε, την καθιστούν ευάλωτη σε παραλογισμούς που οδηγούν ακόμη και στην αυτοκαταστροφή της.

«ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ»