Χρόνος κερδισμένος με αίμα - Η βόμβα του αναγκαστικού εσωτερικού δανεισμού έχει πυροδοτηθεί και ετοιμάζεται να σκάσει

«Ξύνοντας τον πάτο του βαρελιού», δηλαδή «σκουπίζοντας» όλα τα ταμειακά διαθέσιμα οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα για να πληρώνει τοκοχρεολύσια, η κυβέρνηση κερδίζει χρόνο πληρωμένο με αίμα...

του ΠΑΝΟΥ ΚΟΣΜΑ

Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, τα repos με τα οποία δε­σμεύ­ο­νται αυτά τα δια­θέ­σι­μα συ­νι­στούν μια έμ­με­ση εσω­τε­ρι­κή στάση πλη­ρω­μών υπό προ­σω­ρι­νή ανα­στο­λή με­ρι­κών μηνών, σε κα­τη­γο­ρί­ες κοι­νω­νι­κών και ανα­πτυ­ξια­κών δα­πα­νών. Γι' αυτό οι δα­νει­στές όχι μόνο δεν είχαν κα­νέ­να πρό­βλη­μα με αυτή την πρα­κτι­κή, αλλά πρό­τει­ναν να επε­κτα­θεί με ανα­γκα­στι­κή...

(μέσω νο­μο­θε­τι­κής ρύθ­μι­σης) δέ­σμευ­ση ρευ­στών δια­θε­σί­μων ύψους 2 δισ. ευρώ ορ­γα­νι­σμών που οι διοι­κή­σεις τους αρ­νού­νται να τα δια­θέ­σουν. Όχι μόνο αυτό, αλλά εμ­μέ­σως πα­ρό­τρυ­ναν αυτή η ιδιό­τυ­πη εσω­τε­ρι­κή στάση πλη­ρω­μών να επε­κτα­θεί και σε μι­σθούς και συ­ντά­ξεις, με την πλη­ρω­μή τους με «πα­ράλ­λη­λο νό­μι­σμα».

Στο δί­λημ­μα που εκ των πραγ­μά­των έχει τεθεί,«εσω­τε­ρι­κή στάση πλη­ρω­μών ή στάση πλη­ρω­μών σε το­κο­χρε­ο­λύ­σια», η κυ­βέρ­νη­ση έχει απα­ντή­σει έμ­με­σα με μια εσω­τε­ρι­κή στάση πλη­ρω­μών της οποί­ας τα απο­τε­λέ­σμα­τα θα «σκά­σουν» αρ­γό­τε­ρα. Αυτό το «αρ­γό­τε­ρα», όμως, επα­να­φέ­ρει την υπό­θε­ση του «κερ­δι­σμέ­νου χρό­νου»: έχει νόημα ένας τέ­τοιος «αι­μα­τη­ρός» κερ­δι­σμέ­νος χρό­νος; Πόσος χρό­νος μπο­ρεί να «κερ­δη­θεί» έτσι, για να απο­κτη­θεί ποιο πλε­ο­νέ­κτη­μα, για να γίνει τι και σε ποια χρο­νι­κή στιγ­μή; Και για να το θέ­σου­με πιο απε­ρί­φρα­στα: όλα αυτά γί­νο­νται για να μην υπο­γρά­ψει η κυ­βέρ­νη­ση το τρίτο μνη­μό­νιο ή επει­δή ανα­ζη­τεί­ται τρό­πος δια­χεί­ρι­σης των πο­λι­τι­κών συ­νε­πειών μιας τέ­τοιας υπο­γρα­φής;

ΔΙΑ­ΠΡΑΓ­ΜΑ­ΤΕΥ­ΣΕΙΣ

Έχο­ντας «ακτι­νο­γρα­φή­σει» την κα­τά­στα­ση των δη­μο­σί­ων οι­κο­νο­μι­κών αλλά και των τρα­πε­ζών κ.λπ., ύστε­ρα από χρό­νια πα­ρου­σί­ας, τα τε­χνι­κά κλι­μά­κια της τρόι­κας προ­σπα­θούν να κα­τα­λά­βουν πότε εξα­ντλεί­ται και το τε­λευ­ταίο ευρώ δια­θε­σί­μων του ελ­λη­νι­κού Δη­μο­σί­ου. Οι αρ­χι­κές προ­βλέ­ψεις ότι αυτό θα συ­νέ­βαι­νε στις 9 Απρι­λί­ου δια­ψεύ­στη­καν –οι αντο­χές του ελ­λη­νι­κού Δη­μο­σί­ου απο­δεί­χτη­καν με­γα­λύ­τε­ρες. Τώρα, οι υπο­λο­γι­σμοί και οι εκτι­μή­σεις που βλέ­πουν το φως της δη­μο­σιό­τη­τας στα εγ­χώ­ρια και διε­θνή ΜΜΕ μι­λούν για εξά­ντλη­ση και του τε­λευ­ταί­ου ευρώ στο διά­στη­μα από τα τέλη Απρι­λί­ου μέχρι τα μέσα Μαΐου. Ενό­ψει αυτού, ενορ­χη­στρώ­νο­νται οι νέες πιέ­σεις για άμεση συμ­μόρ­φω­ση της ελ­λη­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης στις απαι­τή­σεις τους, ώστε να υπάρ­ξει συμ­φω­νία που θα εξα­σφα­λί­σει τη στα­δια­κή απο­δέ­σμευ­ση της χρη­μα­το­δό­τη­σης. «Προ­σφέ­ρο­νται», λοι­πόν, και πιέ­ζουν για άμεση ολο­κλή­ρω­ση της συμ­φω­νί­ας, ώστε να επι­κυ­ρω­θεί από το Eurogroup (στις 11 Μαΐου) στα νέα –υπο­τι­θέ­με­να ή πραγ­μα­τι­κά– χρο­νι­κά όρια της χρη­μα­το­δο­τι­κής ασφυ­ξί­ας.

Εδώ εμ­φα­νί­ζε­ται νέα αντι­φα­τι­κή και πα­ρά­δο­ξη ει­κό­να: Οι δα­νει­στές εμ­φα­νί­ζο­νται ελα­στι­κοί στο ζή­τη­μα του ύψους του πρω­το­γε­νούς πλε­ο­νά­σμα­τος (1,5% ή και λι­γό­τε­ρο), αλλά δεν κά­νουν βήμα πίσω στην απαί­τη­ση να πε­ρι­λη­φθούν στη λίστα «με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων» νέες μειώ­σεις στις συ­ντά­ξεις, νέες ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις και νέες αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σεις στην αγορά ερ­γα­σί­ας (μα­ζι­κές απο­λύ­σεις), δη­λα­δή ο «ιδε­ο­λο­γι­κός πυ­ρή­νας» της λί­στας Χαρ­δού­βε­λη. Αντί­θε­τα, η κυ­βέρ­νη­ση... πα­ραι­τεί­ται οι­κειο­θε­λώς από το μο­να­δι­κό μέχρι σή­με­ρα επί­τευγ­μά της στη δια­πραγ­μά­τευ­ση, την ανα­θε­ώ­ρη­ση του στό­χου για το πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα το 2015 από 3% του ΑΕΠ σε 1,5% του ΑΕΠ. Η ανα­θε­ω­ρη­μέ­νη λίστα Βα­ρου­φά­κη πε­ρι­λαμ­βά­νει μέτρα συ­νο­λι­κής από­δο­σης 4,68 - 6,1 δισ. ευρώ που δια­σφα­λί­ζει πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα 3,1 - 3,9% του ΑΕΠ! Για να απο­φύ­γει τα μέτρα του «ιδε­ο­λο­γι­κού πυ­ρή­να» της λί­στας Χαρ­δού­βε­λη, η κυ­βέρ­νη­ση δεί­χνει υπερ­βάλ­λο­ντα ζήλο ως προς το συ­νο­λι­κό ύψος των μέ­τρων!

Ωστό­σο, οι δα­νει­στές απέρ­ρι­ψαν και τη νέα λίστα Βα­ρου­φά­κη, με το αι­τιο­λο­γι­κό ότι πε­ρι­λαμ­βά­νει μέτρα προ­σω­ρι­νής και όχι μό­νι­μης από­δο­σης, αλλά και επει­δή δεν πε­ρι­λαμ­βά­νει τα μέτρα της λί­στας Χαρ­δού­βε­λη! Σύμ­φω­να με δη­μο­σιο­γρα­φι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες, για να κάμ­ψει και τις νέες αντιρ­ρή­σεις των δα­νει­στών, η κυ­βέρ­νη­ση απέ­στει­λε «εμπλου­τι­σμέ­νη» λίστα με επι­πλέ­ον μέτρα 700 εκατ. ευρώ - 1 δισ. ευρώ για το 2015 αλλά και μέτρα από­δο­σης 5,49 δισ. ευρώ για το 2016, με­τα­ξύ των οποί­ων και μέτρα για τις ΔΕΚΟ με εκτι­μώ­με­νη εξοι­κο­νό­μη­ση 58 εκατ. ευρώ. Ο συ­ντο­νι­σμέ­νος χα­ρα­κτή­ρας των διαρ­ρο­ών και η ακρί­βεια στα νού­με­ρα δεί­χνουν ότι όλες αυτές οι επε­ξερ­γα­σί­ες είναι πραγ­μα­τι­κές.

ΝΕΟ ΜΕ­ΣΟ­ΠΡΟ­ΘΕ­ΣΜΟ;

Συ­μπέ­ρα­σμα: η κυ­βέρ­νη­ση, προ­κει­μέ­νου να απο­φύ­γει τον σκλη­ρό πυ­ρή­να του μέιλ Χαρ­δού­βε­λη, απο­δέ­χε­ται να συ­ζη­τή­σει το πλαί­σιο μιας συ­νο­λι­κής συμ­φω­νί­ας μνη­μο­νια­κού χα­ρα­κτή­ρα, με μέτρα που εξα­σφα­λί­ζουν υψηλά πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα. Συ­ζη­τά­ει τους όρους του Με­σο­πρό­θε­σμου Πλαι­σί­ου 2015-2018 που, όπως έγινε και με όλα τα προη­γού­με­να, στη­ρί­ζε­ται στον προσ­διο­ρι­σμό των μέ­τρων για τα δύο πρώτα χρό­νια (2015-2016) ενώ για τα δύο επό­με­να χρό­νια προσ­διο­ρί­ζο­νται «απλώς» οι δη­μο­σιο­νο­μι­κοί στό­χοι.

Όμως, μια τέ­τοια συμ­φω­νία, αν τε­λι­κώς υπάρ­ξει, θα έχει πλέον ορι­στι­κό χα­ρα­κτή­ρα. Σε αντί­θε­ση με τη συμ­φω­νία της 20ής Φε­βρουα­ρί­ου, αυτή θα ισο­δυ­να­μεί με το γε­νι­κό πλαί­σιο ενός νέου, του τρί­του, μνη­μο­νί­ου, με εξει­δι­κευ­μέ­να μέτρα για τα δύο πρώτα χρό­νια.

Έχο­ντας υπο­γρά­ψει στις 20 Φε­βρουα­ρί­ου ότι το χρέος θα απο­πλη­ρω­θεί «πλή­ρως και εγκαί­ρως», η κυ­βέρ­νη­ση φέ­ρε­ται τώρα να συ­ζη­τά­ει και να απο­δέ­χε­ται να υπο­γρά­ψει μια συ­νο­λι­κή συμ­φω­νία με τε­τρα­ε­τή ορί­ζο­ντα με κύριο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τα υψηλά πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα, υπό τον όρο να μην υπάρ­ξουν νέες πε­ρι­κο­πές στις συ­ντά­ξεις, μα­ζι­κές απο­λύ­σεις και νέες μεί­ζο­νες ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις. Αλλά αυτός ακρι­βώς ο συν­δυα­σμός (χρέ­ος-τέ­ρας και υψηλά πρω­το­γε­νή πλε­ο­νά­σμα­τα) είναι ο συν­δυα­σμός που πα­ρά­γει και ανα­πα­ρά­γει τις πο­λι­τι­κές της λι­τό­τη­τας, της υψη­λής ανερ­γί­ας και της εκτε­τα­μέ­νης φτώ­χειας. Σε ένα τέ­τοιο πλαί­σιο, ακόμη και αν απο­φευ­χθεί η λήψη μέ­τρων όπως νέες πε­ρι­κο­πές στις συ­ντά­ξεις και μα­ζι­κές απο­λύ­σεις, πρώ­τον δεν θα αλ­λά­ξει ο σκλη­ρός μνη­μο­νια­κός χα­ρα­κτή­ρας της συμ­φω­νί­ας και δεύ­τε­ρον οι πιέ­σεις για τη λήψη τέ­τοιων μέ­τρων θα επα­νέλ­θουν αρ­γό­τε­ρα πιο ωμά και πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κά, σε κά­ποια επι­και­ρο­ποί­η­ση του με­σο­πρό­θε­σμου ή του μνη­μο­νί­ου που θα έρθει αρ­γό­τε­ρα.

Το μόνο που θα εξα­σφα­λί­σει η προ­σω­ρι­νή απο­φυ­γή τέ­τοιων μέ­τρων είναι η δυ­να­τό­τη­τα κα­λύ­τε­ρης δια­χεί­ρι­σης των πο­λι­τι­κών συ­νε­πειών μιας συ­νο­λι­κής μνη­μο­νια­κής συμ­φω­νί­ας στο εσω­τε­ρι­κό της χώρας και ιδιαί­τε­ρα στην κυ­βέρ­νη­ση, στην ΚΟ και στο κόμμα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ... Ίσως σε αυτή την προ­ο­πτι­κή να πα­ρέ­πε­μπαν οι πα­σχα­λι­νές δη­λώ­σεις του Γιάνη Βα­ρου­φά­κη ότι «θα ανα­λά­βου­με το πο­λι­τι­κό κό­στος μιας συμ­φω­νί­ας». Αυτό το γνω­στό στε­ρε­ό­τυ­πο της μνη­μο­νια­κής ρη­το­ρι­κής δεν πα­ρα­πέ­μπει σε κά­ποια ρήξη με τους «έξω», αλλά σε απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα για ρήξη με τους «μέσα» (στην κυ­βέρ­νη­ση, στην ΚΟ και στο κόμμα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ).

Παρ' όλα αυτά, δεν είναι κα­θό­λου βέ­βαιο ότι οι δα­νει­στές θα απο­δε­χτούν μια συ­νο­λι­κή συμ­φω­νία χωρίς τα επί­μα­χα μέτρα του μέιλ Χαρ­δού­βε­λη. Σε αυτή την πε­ρί­πτω­ση, μια οξεία κρίση στις σχέ­σεις με τους δα­νει­στές αλλά και μια οξεία πο­λι­τι­κή κρίση στο εσω­τε­ρι­κό ανα­δει­κνύ­ε­ται σε ισχυ­ρή πι­θα­νό­τη­τα, αν όχι ανα­πό­φευ­κτη.

Σε κάθε πε­ρί­πτω­ση, εί­μα­στε κοντά στο ση­μείο κα­μπής, όπου θα γνω­ρί­σου­με το «νόημα» της συ­γκυ­ρί­ας όχι μόνο από την όψη αλλά και από την κόψη. Και το μόνο σί­γου­ρο είναι ότι δεν μπο­ρού­με να πε­ρι­μέ­νου­με τα απο­κα­λυ­πτή­ρια με σταυ­ρω­μέ­να χέρια και με το φλέγ­μα του απο­στα­σιο­ποι­η­μέ­νου σχο­λια­στή των τε­κται­νο­μέ­νων...

rproject.gr