ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Υποχρεωμένη να τηρήσει ευαίσθητες και δύσκολες ισορροπίες είναι η Αθήνα, καθώς η κρίση στην Ουκρανία συνεχίζεται... 

 

 

του ΑΓΓΕΛΟΥ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

 

Αυτό αφορά στη στάση της τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), όπου μάλιστα το τρέχον εξάμηνο ασκεί την Προεδρία του Συμβουλίου, όσο και... στους κόλπους του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο του οποίου έχει ξεκινήσει μία μεγάλη συζήτηση για τους τρόπους αντίδρασης των Συμμάχων στη σκληρή πολιτική που ακολουθεί η Μόσχα. Η ουκρανική κρίση και οι συνέπειες που αυτή έχει για τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης θα βρεθούν στο επίκεντρο τόσο της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ την Τρίτη και την Τετάρτη (1 - 2 Απριλίου) στις Βρυξέλλες όσο και στην Άτυπη Σύνοδο (Gymnich) των ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών την Παρασκευή και το Σάββατο (4 - 5 Απριλίου) στην Αθήνα.

Είναι σαφές, τονίζουν ενημερωμένες πηγές, ότι το όπλο των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας θα μπορούσε να πλήξει ευθέως κρίσιμα ελληνικά οικονομικά συμφέροντα - γεγονός που αποδεικνύεται από τη σύσταση στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ειδικής ομάδας εργασίας (Task Force) για την εκτίμηση των συνεπειών σε τομείς όπως η ενέργεια, ο τουρισμός κ.ά. Σε αυτό το πλαίσιο, θα λάβει χώρα σύσκεψη υπό τον Γενικό Γραμματέα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του υπουργείου Εξωτερικών κ. Π. Μίχαλο με τη συμμετοχή των Γενικών Γραμματέων των υπουργείων Τουρισμού, Αγροτικής Ανάπτυξης, Ναυτιλίας και Μεταφορών.  

Αυτός είναι ένας από τους λόγους που η ελληνική κυβέρνηση ακολούθησε πολιτική χαμηλών τόνων στις συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο επί των κυρώσεων, παρά τις πιέσεις που δέχθηκε και από την Ουάσιγκτον (σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» υπήρξε και απευθείας τηλεφώνημα του Ντάνιελ Φριντ, του αρμοδίου αξιωματούχου του Στέητ Ντιπάρτμεντ για θέμα κυρώσεων προς την ελληνική πλευρά).  

Παράλληλα όμως, η έναρξη μίας, προς το παρόν γενικής, συζήτησης εντός του ΝΑΤΟ για το τι μέλλει γενέσθαι με την Ουκρανία θα μπορούσε να επαναφέρει δυναμικά στο τραπέζι το ζήτημα ενός νέου κύματος διεύρυνσης της Συμμαχίας. Κάτι τέτοιο θα είχε προφανείς επιπτώσεις ακόμη και για την ενταξιακή προοπτική των Σκοπίων, εφόσον μάλιστα ο φάκελος «Διεύρυνση» συμπεριληφθεί τελικά στην ατζέντα της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής της Συμμαχίας στο Κάρντιφ της Ουαλίας.

Οι επιπτώσεις αυτές θα είχαν να κάνουν, εξηγούν διπλωματικοί κύκλοι, με την πιθανή επιθυμία να σταλεί ένα μήνυμα ότι το ΝΑΤΟ παραμένει ενεργό στην Ευρώπη, επομένως η ένταξη νέων μελών θα έδειχνε ότι η Συμμαχία έχει μέλλον. Όλα αυτά έρχονται μάλιστα σε μία περίοδο που έχουν αρχίσει να ακούγονται πάλι φωνές ότι η Συμμαχία πρέπει να επανεστιάσει στον «φυσικό της χώρο», έπειτα και από μία δεκαετή περιπέτεια στο Αφγανιστάν.

Η συζήτηση αυτή έχει αρχίσει εδώ και κάποιους μήνες. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι τον περασμένο Νοέμβριο έλαβε χώρα, κοντά στην Πολωνία και στις χώρες της Βαλτικής, η άσκηση «Steadfast Jazz», η πρώτη άσκηση στο πλαίσιο του περίφημου Άρθρου 5 εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία. Τα πάντα θα εξαρτηθούν όμως από την εξέλιξη της ουκρανικής κρίσης και την αποκλιμάκωσή της ή όχι.  

Αυτό δεν σημαίνει φυσικά ότι η ίδια η Ουκρανία θα εισέλθει άμεσα σε τροχιά ένταξης. Οι αντιστάσεις για κάτι τέτοιο θα ήταν τεράστιες εντός της Συμμαχίας, ενώ οι επιπτώσεις από μία νέα, σκληρή αντίδραση της Μόσχας ανυπολόγιστες. Ωστόσο, στη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008, υπάρχει ρητή αναφορά στο Κοινό Ανακοινωθέν ότι η Ουκρανία (και η Γεωργία) θα γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ (η ακριβής φράση στο κείμενο είναι: «We agreed today that these countries will become members of NATO»).

Προς το παρόν πάντως, οι Σύμμαχοι αναμένεται να αποφασίσουν να διακόψουν τη συνεργασία με τη Μόσχα σε στρατιωτικά ζητήματα, αλλά παράλληλα θα μείνουν ανοιχτοί οι πολιτικοί δίαυλοι σε επίπεδο Συμβουλίου ΝΑΤΟ - Ρωσίας (NRC). Και όλα αυτά θα επανεξεταστούν σύντομα, όπως μετ' επτάσεως ζήτησε και το Βερολίνο, όπου φαίνεται να υπάρχει διάσταση απόψεων μεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας - με το πρώτο να επιθυμεί πιο συγκρατημένη και το δεύτερο πιο σκληρή στάση εναντίον της Ρωσίας.
 

ΤΟ ΒΗΜΑ