ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΚΟΚΚΙΝΟ ΠΛΑΝΗΤΗ

Ο πλανήτης Άρης έχει γίνει πολυσύχναστος! Την Κυριακή ένα ακόμη διαστημικό σκάφος της NASA τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Άρη. Κατά πόδας ακολούθησε στην πρώτη της προσπάθεια η Ινδία... 

Δεν θα είναι η τελευταία. Πολλές χώρες ετοιμάζουν αντίστοιχα προγράμματα και μπαίνουν την διαστημική κούρσα για την κατάκτηση του Κόκκινου Πλανήτη. Η αποστολή της NASA «MAVEN» μπήκε στην τροχιά του Άρη το...

βράδυ της Κυριακής μετά από ένα ταξίδι δέκα μηνών.  Το εγχείρημα κόστισε 523 εκ. ευρώ. Το σκάφος «MAVEN» έσμιξε με τους δυο ρομποτικούς εξερευνητές της NASA στο έδαφος του  πλανήτη και τους δυο δορυφόρους που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από αυτόν καθώς επίσης και με το σκάφος Mars Express της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Εταιρείας.

Όσο για την Ινδία έγραψε ιστορία καθώς η πρώτη της αποστολή για τον Άρη Mars Orbiter Mission (MOM) στέφτηκε με απόλυτη επιτυχία. Ήδη το MAVEN και το ΜOM έστειλαν τις πρώτες φωτογραφίες από τον Κόκκινο Πλανήτη.

Τίποτα δεν πήγε στραβά αυτή τη φορά. Διότι ο Κόκκινος Πλανήτης ήδη «φιλοξενεί» συντρίμμια από τα σκάφη Mars Polar Lander της NASA και Beagle 2 της Ευρώπης που θυμίζουν τις αποτυχημένες αποστολές του παρελθόντος. Περίπου τα μισά διαστημικά σκάφη που έχουν σταλεί στον Άρη έχουν συντριβεί ή έχουν βγει από την πορεία τους.

Η ανθρωπότητα πάντως παραμένει απτόητη. Πολλές χώρες σχεδιάζουν ήδη ή εξετάζουν το ενδεχόμενο να στείλουν τη δική τους αποστολή στον Άρη. Υπάρχει εξάλλου ο επιχειρηματίας του διαστήματος Elon Musk του προγράμματος SpaceX, ο οποίος ονειρεύεται ανθρώπινες αποικίες στον πλανήτη. Ο Άρης, λένε οι ειδικοί, μοιάζει να είναι η νούμερο ένα επιλογή πλανητικού προορισμού για το υπόλοιπο της δεκαετίας.

Γιατί ο Άρης; «Ουσιαστικά όλες οι έρευνες δείχνουν να περιστρέφονται γύρω από το ερώτημα για τη ζωή στον Άρη» σημειώνει ο ιστορικός του διαστήματος Ρότζερ Λάνιους από το Διαστημικό Μουσείο της Ουάσινγκτον. Παρ’ ότι η έρευνα έχει αλλάξει αντικείμενο κατά τη διάρκεια των δεκαετιών – από την εύρεση Αρειανών έχουμε περάσει στις έρευνες για το αν ο πλανήτης ήταν κατοικήσιμος στο μακρινό παρελθόν – «δεν έχουμε εγκαταλείψει αυτά τα πιστεύω» σημειώνει ο Λάνιους.  

Αρειανή εισβολή

Η αποστολή της NASA MAVEN έχει στόχο να ανακαλύψει, πως ο Άρης από ένα ζεστό και υγρό  κλίμα που είχε πριν από 4 δισ. χρόνια, έφτασε σήμερα να αποτελεί ένα κρύο, ξηρό και ερημικό τοπίο.

Ο Ινδικός Οργανισμός Διαστημικής Έρευνας δαπάνησε 67 εκ. δολάρια για στείλει το MOM στον Άρη. Η αποστολή στοχεύει στην ανάπτυξη των διαστημικών ικανοτήτων της Ινδίας, με όσα μέσα διαθέτει. Το διαστημικό σκάφος είναι εξοπλισμένο με κάμερες, αισθητήρες ατμοσφαιρικών αερίων και επιφανειακά φασματόμετρα.

Οι μόνες χώρες που έχουν στείλει όχημα στην τροχιά του Άρη μέχρι σήμερα είναι οι ΗΠΑ, η Ευρώπη και η Ρωσία. Αυτό σημαίνει ότι η Ινδία μπήκε σ’ έναν κλειστό κύκλο ανταγωνισμού.

Αρειανά Ημερολόγια

Ο Άρης έχει πολλά ακόμη μυστικά να αποκαλύψει. Το Curiosity της NASA επιτέλους έφτασε – μετά από ταξίδι δυο χρόνων - στους πρόποδες του Mount Sharp που ήταν ο αρχικός στόχος της αποστολής. Οι αναλύσεις του θεωρούνται κρίσιμες καθώς μπορεί να είναι καθοριστικές για την απάντηση στο ερώτημα: «Υπήρξε ζωή στον Άρη;»

Το 2016 θα υπάρξουν και νέες αφίξεις στον Κόκκινο Πλανήτη. Πρόκειται για το όχημα Insight lander της NASA και τον ευρωπαϊκό δορυφόρο ExoMars Trace Gas Orbiter (με τη βοήθεια της Ρωσίας). Το Insight θα ερευνήσει τυχόν σημάδια σεισμικής δραστηριότητας και θα μελετήσει τη θερμοκρασία του υπεδάφους. Το 2018 το ευρωπαϊκό πρόγραμμα θα στείλει ακόμη ένα όχημα - ξανά με ρωσική βοήθεια – αντίστοιχο του Curiosity που θα συνδράμει στις έρευνες για την εύρεση οργανικών χημικών στοιχείων.

ExoMars

Τέλος την ίδια χρονιά θα καταφτάσει και το  NASA's Mars 2020 rover εφοδιασμένο με καινούργια όργανα. Θα είναι επίσης πιο ανθεκτικό από το Curiosity του οποίο οι τροχοί φθάρηκαν από το πετρώδες έδαφος του Άρη πολύ πιο σύντομα απ’ ότι είχε αρχικά υπολογιστεί. Το νέο όχημα θα συνεχίσει τις έρευνες από διαφορετική σκοπιά, συνδυάζοντας την τεχνολογία με τα ευρήματα του Curiosity.

Time - Lapse βίντεο από τις δραστηριότητες του Curiosity Εξωγήινη παγκοσμιοποίηση

 Όπως κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου υπήρξε ένας αγώνας δρόμου προς το φεγγάρι μεταξύ των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης. Έτσι και σήμερα «βλέπουμε μια σειρά από διαστημικούς Ασιατικούς αγώνες» σημειώνουν αναλυτές.

Η ένταση μεταξύ Κίνας και Ιαπωνίας για παράδειγμα, ή μεταξύ των αναπτυσσόμενων οικονομιών της Ασίας θα μπορούσαν να οδηγήσουν μελλοντικά σε διαστημικά προγράμματα που θα έχουν την ίδια επιτυχία όπως οι Σοβιετικοί στο φεγγάρι.

Αρκετές είναι οι χώρες της Ασίας που θέλουν να… συναντήσουν την Ινδία στο διάστημα. Τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα ανακοίνωσαν τα σχέδια τους για την ανάπτυξη πυραύλων ικανών να στείλουν νέες χώρες στον Άρη.

Κίνα: Τον Ιούνιο ο Ουγιάνγκ Ζιγιούν από την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών δήλωσε ότι η χώρα του θα στείλει όχημα που θα προσεδαφιστεί στον Άρη έως το 2020. Η Κίνα, την χρονιά που πέρασε έστειλε το όχημα εξερεύνησης Rabbit Jade στο φεγγάρι. Το όχημα εξακολουθεί να βρίσκεται σε επαφή, ωστόσο, η ρομποτική του απέτυχε και είναι «μελλοθάνατο».

Ιαπωνία: Τον Ιούνιο η Ιαπωνία πρόσθεσε την εξερεύνηση του Άρη στα μακροπρόθεσμα (μετά το 2030) διαστημικά σχέδιά της. Τα έγγραφα της Ιαπωνικής Διαστημικής Υπηρεσίας αναφέρουν την αποστολή αυτή με το όνομα «Planet X».

Ρωσία: Νωρίτερα φέτος, ο Βίκτωρ Καρτώφ, της ρώσικης αεροδιαστημικής εταιρείας Lavochkin, ανακοίνωσε τα σχέδιά του για την αποστολή ενός ανιχνευτή στο φεγγάρι του Άρη, Φόβος. Η αποστολή έχει προγραμματιστεί για το 2020. Μια προηγούμενη αποστολή, η Phobos- Grunt το 2012 απέτυχε.

«Αυτό που συμβαίνει είναι ότι ένας αριθμός χωρών έχουν την τεχνολογία που θα τους επιτρέψει να στείλουν σκάφη στον Άρη. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο διεθνούς τεχνολογικής ωριμότητας» αναφέρει ο Χένρυ Λαμπράιτ, από το Πανεπιστήμιο των Συρακουσών. Πρόκειται για τον συγγραφέα του βιβλίου: «Γιατί στον Άρη: Η NASA και οι πολιτικές εξερεύνησης του Διαστήματος («Why Mars: NASA and the Politics of Space Exploration»). «Ο Άρης είναι φυσικά πολύ ελκυστικός για τα έθνη, ως μέρος αυτής της μεγάλης τάσης που ονομάζουμε παγκοσμιοποίηση» σημειώνει.

Διαστημική Πολιτική

Αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ έχουν τα πιο στέρεα σχέδια για την αποστολή αστροναυτών στον Άρη εντός της δεκαετίας του 2013. Ο Elon Musk της SpaceX έχει αναφέρει την επιθυμία του για ανθρώπινες αποικίες στον Κόκκινο Πλανήτη. «Θα ήθελα να πεθάνω στον Άρη, αλλά όχι από πρόσκρουση» έχει δηλώσει χαρακτηριστικά.

Για αρκετές χρόνια ο Άρης υπήρξε ένα ασήμαντο κεφάλαιο στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος καθώς η αποστολή Viking τη δεκαετία του 1970 δεν είχε βρει κανένα ίχνος ζωής στον πλανήτη. Αυτό άλλαξε μετά την αποστολή Mars Pathfinder της NASA το 1977 που αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον. Οι αποστολές των Spirit και Opportunity, τράβηξαν τα βλέμματα και ανανέωσαν το πρεστίζ της NASA.

Πρόσφατα έγιναν περικοπές στον προϋπολογισμό των προγραμμάτων της NASA. Σύσσωμο το Κογκρέσο ζητά να διατεθούν περισσότερα λεφτά για τις διαστημικές έρευνες, ωστόσο, η έγκριση δεν έχει τεθεί ακόμη σε ψηφοφορία. Αυτό καθυστερεί τα σχέδια της NASA για τον Άρη.

Ο επικεφαλής της NASA, Τσαρλς Μπόλντεν, έχει δηλώσει ότι η αποστολή πληρώματος στον Άρη θα είναι εξαιρετικά δύσκολη για όποια χώρα την αναλάβει και απαιτεί διεθνή συνεργασία. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις το κόστος της αποστολής αστροναυτών στον Άρη θα αγγίξει τα 300 δισ. δολάρια.

Σύμφωνα με τους αναλυτές το πραγματικό ερώτημα είναι ο Κόκκινος Πλανήτης θα μπορέσει να ενώσει τα έθνη που στέλνουν διαστημικές αποστολές. Η NASA ακύρωσε την συμμετοχή της στις ευρωπαϊκές αποστολές ExoMars, λόγω κόστους τα τρία τελευταία χρόνια. «Αυτό ήταν ένα βήμα προς τη λάθος κατεύθυνση» αναφέρει ο Χένρυ Λαμπράιτ. «Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η στιγμή εκείνη που οι εθνικές προσπάθειες θα μετουσιωθούν σε διεθνείς. Δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε αυτό το σημείο. Αλλά ίσως φτάσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον» καταλήγει.

TVXS