Το ενεργειακό σκηνικό στην Ανατολική Μεσόγειο έχει υπερφορτιστεί γεωπολιτικά. Η υπερσυγκέντρωση ανταγωνιστικών δρώντων και συμφερόντων οδηγεί σε καταστάσεις ανεξέλεγκτες από τις οποίες είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα βγει κερδισμένη η Κύπρος και ο Ελληνισμός...
του ΒΑΣΙΛΗ ΚΟΨΑΧΕΙΛΗ
Όσοι έχουν ποντάρει στο ενεργειακό χαρτί για να λύσουν τα επί δεκαετίες άλυτα γεωπολιτικά ζητήματα και τα θέματα εθνικής κυριαρχίας μεταξύ των κρατών της περιοχής, θα απογοητευθούν τραγικά. Και δυστυχώς, ακόμη, ελάχιστοι τολμούν να...
πουν αλήθειες. Οι εκκρεμότητες της περιοχής παραμένουν εκκρεμείς διότι αυτό βολεύει τον διεθνή παράγοντα. Όταν οι συνθήκες αλλάξουν, τότε οι μεγάλοι παίκτες θα επιβάλλουν μία νέα ισορροπία των μεταξύ τους συμφερόντων και όχι φυσικά μια ισορροπία Δικαίου και δίκιου.
Αυτό στην πράξη σημαίνει πως κανείς δεν θα αγνοήσει την Τουρκία. Η ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ρωσία έπαιξαν και θα συνεχίσουν να παίζουν το χαρτί Τουρκία, επιβάλλοντάς το στην ενεργειακή και γεωπολιτική εξίσωση της Ανατ. Μεσογείου. Μάλιστα η Ρωσία σχεδιάζει ένα άνοιγμα του παιχνιδιού σε ολόκληρη τη Μεσόγειο, με την Λιβύη σταδιακά να μπαίνει στην εξίσωση, ενώ θα ακολουθήσουν η Αλγερία και το Μαρόκο. Η πολιτική αστάθεια στην Αλγερία πιθανότατα θα οδηγήσει σε ανακατατάξεις και σε μικρότερο, ίσως, βαθμό δούμε διορθώσεις και στο Μαρόκο. Η Αίγυπτος και το Ισραήλ από την άλλη, ανοίγουν το παιχνίδι της Μεσογείου και στα ενεργειακά συμφέροντα της Σαουδικής Αραβίας, κόντρα στους Αμερικανο-Βρετανικούς σχεδιασμούς που «έπαιζαν» το χαρτί του Κατάρ και κρυφίως ακόμη και αυτό του Ιράν. Ο μη συνεργάσιμος πρόεδρος Erdogan, αποτελεί μικρή αλλά δύσκολη (ακόμη) λεπτομέρεια μπροστά στους συνολικούς σχεδιασμούς των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή. Το θέμα είναι να μην «τσιμπήσουμε» εμείς από την δυσαρέσκειά τους προς το πρόσωπο του Τούρκου προέδρου και υπερθεματίσουμε αναλαμβάνοντας «δυναμικές αλλά άκομψες» πρωτοβουλίες πολύ πιο πέρα από όσο οι σχεδιασμοί και οι δυνατότητές μας, μας επιτρέπουν.
Όχι, δεν έγινα ξαφνικά οπαδός του κατευνασμού! Αντίθετα, θεωρώ πως ήρθε η ώρα της ωριμότητας για Κύπρο και Ελλάδα να συμπεριφερθούν με όρους «έξυπνης ισχύος» στην περιοχή τους, στις διεθνείς τους σχέσεις και με υπευθυνότητα απέναντι στην ιστορική συγκυρία και τα συμφέροντά τους.
Σε ότι αφορά τα ενεργειακά θέματα της Αν. Μεσογείου, η μέχρι σήμερα λογική και πορεία οδηγεί σε αδιέξοδο. Για να ανασχεδιάσουμε την στρατηγική μας θα πρέπει να γυρίσουμε στο «σημείο μηδέν», δηλαδή εκεί που η Noble Energy και η Delek ενημέρωναν την Κυπριακή Δημοκρατία ότι πιθανότατα έχει στον υποθαλάσσιο χώρο της σημαντικά κοιτάσματα Υ/Α. Αυτό που είχαν δει οι εταιρείες ήταν μία δυνατότητα να παραχθεί πλούτος. Αυτό που έβλεπαν οι κυβερνήσεις των χωρών της περιοχής ήταν μία δυνατότητα να αυξήσουν τη γεωστρατηγική τους δυναμική και τα ταμειακά τους διαθέσιμα. Οι αναγκαίες νομικές ρυθμίσεις που έγιναν, όπως η από κοινού συμφωνία και χάραξη ΑΟΖ και η συγκρότηση των «Τριμερών Συνεννοήσεων», έγιναν πρωτίστως για να υπηρετηθούν τα εθνικά οικονομικά συμφέροντα.
Εν τω μεταξύ, ορισμένοι κύκλοι στο Ισραήλ, στην Κύπρο, στην Ελλάδα, ακόμη και στη Αίγυπτο, είδαν ότι μπορούν να παίξουν πάνω στα ενεργειακά της περιοχής τη δική τους πολιτική/γεωπολιτική ατζέντα. Και εδώ είναι που «ξυπνούν» το ενδιαφέρον της Άγκυρας, η οποία δηλώνει πλέον παρούσα με κάθε τρόπο και μέσο.
Το αποτέλεσμα είναι να έχει εντελώς χαθεί ο στόχος, οι «Τριμερείς» να είναι ουσιαστικά εθνικοί μονόλογοι τακτικών συμφερόντων χωρίς στρατηγικό βάθος (και ας προσπαθούν ορισμένοι να πείσουν τους γεω-στρατηγικά απαίδευτους για το αντίθετο), η Τουρκία να έχει επιβληθεί de facto στα πράγματα, και οι ερευνητικές γεωτρήσεις να ανοίγουν, να γίνονται επιβεβαιώσεις κοιτασμάτων και να ξανά-σφραγίζονται, αφού κάθε σκέψη για εκμετάλλευση θα οδηγούσε σε νέες περιπέτειες στην περιοχή.
Μόνο, το Ισραήλ οριακά εκμεταλλεύεται τα δικά του κοιτάσματα για εσωτερική κατανάλωση, ενώ η Αίγυπτος αναγκάστηκε να δώσει λεόντειες συμβάσεις στην Eni για να προχωρήσει στην εκμετάλλευση του κοιτάσματος Zohr. Είναι πολύ αμφίβολο αν θα δουν χρήματα τα κρατικά ταμεία της Αιγύπτου από το Zohr, ενώ οι Αιγύπτιοι θα πληρώνουν το φυσικό τους αέριο σε τιμές δυσθεώρητες με ότι αυτό θα σημαίνει μελλοντικά για την κοινωνική και πολιτική σταθερότητα της χώρας.
Κανένα δίκτυο ενοποίησης των μικρών εθνικών κοιτασμάτων της περιοχής δεν δημιουργήθηκε και οι σταθμοί LNG της Αιγύπτου παραμένουν κλειστοί δίχως έργο.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο διεθνής παράγοντας προσπαθεί να επιβάλλει «λύσεις». Στο Ισραήλ να επιβάλλει συνεταίρους τους Παλαιστινίους σε ένα σχέδιο «όποιας λύσης», δηλαδή μη λύσης. Ομοίως το ίδιο προσπαθεί να επιβάλλει στην Κυπριακή Δημοκρατία. Στην Αίγυπτο πάντα θα παραμονεύει η απειλή των Αδελφών Μουσουλμάνων.
Η Ελλάδα, ευτυχώς, έχει αποφύγει μέχρι στιγμής να εμπλακεί άμεσα σε αυτήν την παγίδα, σε αυτό το αδιέξοδο.
Το θέμα όμως παραμένει, και το ζητούμενο υπό τις νέες περιστάσεις είναι πως ο ενεργειακός πλούτος της περιοχής θα βγει επ’ ωφελεία των χωρών-κατόχων, χωρίς να διακινδυνεύσουν γεωπολιτικά από τη «νευρική» δύναμη Τουρκία και φυσικά τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων που ενδεχομένως να θίγονται.
Μέρος άρθρου από την ιστοσελίδα liberal
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου