Και στο βάθος... Τάπερμαν - Θυμάστε
άραγε το άλλοτε βαλκανικό «ελντοράντο» των ελληνικών επιχειρήσεων; Ήταν
τότε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, που επικρατούσε το μεγαλοϊδεάτικο
σχέδιο για τη δημιουργία μιας ελληνικής παραγωγικής ζώνης στα Βαλκάνια...
Η κυβέρνηση Σημίτη, με πρόσχημα την «ισχυρή» οικονομία, που αποδείχθηκε
εκ των υστέρων εικονική πραγματικότητα, και...
την ένταξη της χώρας στην
ΟΝΕ, έβαζε μπρος τα μεγαλεπίβολα σχέδιά της, για την επέκταση των...
ελληνικών επιχειρήσεων στη Βαλκανική Χερσόνησο, που θα γινόταν στο εξής
εύκολα και ανέξοδα με δαπάνες του ελληνικού δημοσίου.
Κάπως έτσι γεννήθηκε το περιβόητο Ελληνικό Σχέδιο Οικονομικής
Ανασυγκρότησης των Βαλκανίων. Με πρόσχημα την κρατική αναπτυξιακή
βοήθεια που θα προσέφερε η χώρα μας στις βαλκανικές χώρες, στην ουσία το
Ελληνικό κράτος με απευθείας επιδοτήσεις και χρηματοδοτήσεις έργων σε
δημόσιες υποδομές, έκανε «αβάντα» σε μικρές και, κυρίως, μεγάλες
Ελληνικές επιχερήσεις, που ήθελαν να επενδύσουν τα κεφάλαιά του στα
Βαλκάνια.
Οι πολιτικές κόντρες
Από την αρχή όμως, το ΕΣΟΑΒ αντιμετώπισε σωρεία προβλήμάτων, αλλά και
γερές κόντρες στο εσωτερικό της τότε κυβέρνησης. Αρχικά, την όλη ευθύνη
είχε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, στο οποίο μέχρι και το 1999 ανήκε η
Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων, που ήταν και το
κατεξοχήν όργανο άσκησης της οικονομικής διπλωματίας. Ο ΓΑΠ όμως, τότε
υπουργός Εξωτερικών, διαφωνούσε, καθώς ήθελε αυτός όλη τη «δόξα» για την
οικονομική ανασυγκρότηση των Βαλκανίων.
Για αυτό και ίδρυσε την περιβόητη ΥΔΑΣ (Υπηρεσία Διεθνούς Αναπτυξιακής
Συνεργασίας), οπου και τοποθέτησε τον «κολλητό» του, Άλεξ Ρόντος.
Η ενδοκυβερνητική κόντρα ΥΠΕΘΟ-ΥΠΕΞ έφτασε στο αποκορύφωμά της τον Μάιο
του 2001, όταν ο τότε υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, αρμόδιος για τις
διεθνείς οικονομικές σχέσεις, Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, στέλνει στον Γ.
Παπανδρέου το αρχικό σχέδιο για το ΕΣΟΑΒ, για να το υπογράψει και στη
συνέχεια να πάει στη Βουλή. Ο Παπανδρέου αρνείται. Η κόντρα κρατάει
μέχρι και τον Οκτώβριο του 2001, οπότε ο Σημίτης, παίρνει ανοικτά τη
θέση του Παπανδρέου, και περνάει το σύνολο σχεδόν της διαχείρισης των
διεθνών οικονομικών σχέσεων της χώρας, μαζί και το ΕΣΟΑΒ, στο ΥΠΕΞ.
Έτσι, ο Ζαφειρόπουλος, από υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, βρέθηκε
ξαφνικά στο ΥΠΕΞ, ως υφυποργός αρμόδιος για τις διεθνείς οικονομικές
σχέσεις. Η σύγκρουση των δύο ανδρών συνεχίστηκε μέχρι και τον Ιανουάριο
του 2002, οπότε ο κ. Ζαφειρόπουλος παραιτείται. Η πραγματική αιτία ήταν
φυσικά, ότι ο Γ. Παπανδρέου δεν τον άφησε να ελέγξει τις δραστηριότητες
της ΥΔΑΣ, τον Άλεξ Ρόντος, και τις χρηματοδοτήσεις των εκατοντάδων ΜΚΟ.
Το γιοφύρι της Άρτας»!
Αφού λοιπόν κυριάρχησαν οι απόψεις του Γ.Παπανδρέου και του ΥΠΕΞ, μέσα
στο 2002 ψηφίζεται με «τυμπανοκρουσίες» ο νόμος για το Ελληνικό Σχέδιο
για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων-ΕΣΟΑΒ, για την περίοδο
2002-2006. Επειδή όμως η ουσιαστική εφαρμογή του ΕΣΟΑΒ ξεκίνησε με
καθυστέρηση δύο και πλέον ετών -μέσα του 2004 αντί του 2002-, κρίθηκε
απαραίτητη η παράταση του προγράμματος μέχρι και το 2011. Το ύψος των
κονδυλίων που θα διατίθεντο ήταν 550 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 421,8
εκατ. €. Αφορούσε έργα, δράσεις, μελέτες και δραστηριότητες που
προτείνονται επισήμως από τις Κυβερνήσεις των ληπτριών χωρών
(Αλβανία,Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο, πΓΔΜ, Ρουμανία και
Σερβία), ενώ 106,7 εκατ. €. Δόθηκε για την ενίσχυση ιδιωτικών
επενδύσεων. Το Σχέδιο όμως τελικά, ήταν σκέτη αποτυχία. Μέχρι και τα
τέλη του 2011, όπως δείχνουν οι απολογιστικές εκθέσεις της ΥΔΑΣ, για
δημόσιες επενδύσεις είχαν δωθεί μόλις το 57,99% του αρχικού συνολικού
διαθέσιμου ποσού ( 277,7 εκατ. ευρώ), για μόλις 19 δημόσια έργα, και
άλλα 46.8 εκατ. ευρώ (45,1 % του αρχικού συνολικού διαθέσιμου ποσού) για
την χρηματοδότηση 75 ιδιωτικών επενδύσεων (π.χ. PALCO, CHIPITA,
INTERIO,ΣΙΔΕΝΟΡ, κ.α.)
Από κεί και πέρα, αρχίζουν τα παράδοξα. Μπορεί η ΥΔΑΣ να εκδίδει ετήσιες
εκθέσεις για τα πεπραγμένα της, μπορεί να αναφέρει γενικά το ύψος της
κρατικής αναπτυξιακής βοήθειας που δίνει κάθε χρόνο και σε ποιες χώρες,
για κρίσιμες λεπτομέρειες όμως που αφορού στη διαχείρισή της, υπάρχει
μυστικοπάθεια. Για παράδειγμα δεν γνωρίζουμε για τα δημόσια έργα που
χρηματοδοτήθηκαν με χρήματα του Ελληνικού λαού, πως έγινε η αξιολόγηση
των έργων στις λήπτριες χώρες, αν προσελήφθησαν σύμβουλοι και ποιες ήταν
οι αμοιβές τους, αν για τα έργα προκηρύχθηκαν διαγωνισμοί ή έγιναν με
απευθείας αναθέσεις, αν υπήρξαν υπερβάσεις στο κόστος. Τίποτα! Ούτε
φυσικά υπάρχει κάποιος πλήρης απολογισμός,αν δηλ. τα κεφάλαια έπιασαν
τόπο. Και όπου υπάρχει αδιαφάνεια, υπάρχει και διαφθορά!
Οι επιχειρήσεις
Όμως, σίγουρα κερδισμένες, έτσι ή αλλιώς, ήταν οι Ελληνικές
επιχειρήσεις. Το ΕΣΟΑΒ, με το 20% των πόρων του να χρηματοδοτεί
ιδιωτικές επενδύσεις, δεν λέγεται αναπτυξιακή βοήθεια. Αλλά και το
υπόλοιπό 80% πάλι συνδέεται με επιχειρηματικά συμφέροντα. Οι ελληνικές
κυβερνήσεις ουσιαστικα «έστρωσαν το χαλί» , χωρίς να υπολογίσουν ότι οι
επιδοτήσεις, άμεσες ή έμμεσες, σε Ελληνικές επιχειρήσεις να
δραστηριοποιηθούν στα Βαλκάνια, θα είχαν τελικά αρνητικές επιπτώσεις για
την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία της χώρας, ιδίως στη
Βόρειο Ελλάδα, με την φυγή κεφαλαίων, την αύξηση της ανεργίας, κλπ.
Σκεφτείται ότι οι αναπτυξιακοί νόμοι προέβλεπαν ποσοστό της επιχορήγησης
ι, κατ΄ ανώτατο όριο, στο 30% του συνολικού κόστους της επένδυσης, με
ανώτατο ποσό επιχορήγησης 1.500.000 €., για επενδύσεις στα Βαλκάνια!
Έτσι, φτάσαμε στο σημείο, οι επενδύσεις ελληνικών επιχειρήσεων στα
Βαλκάνια, να έχουν φτάσει μέχρι και το 2009, τα 15 δις ευρώ. Μόνο την
περίοδο 2003-2006, μετεγκαταστάθηκαν από τη Μακεδονία και τη Θράκη στις
γειτονικές χώρες 3.000 επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα την απώλεια, κατά τη
συγκεκριμένη περίοδο, στις προαναφερόμενες διοικητικές - γεωγραφικές
περιφέρειες 60.000 θέσεων εργασίας. Την τελευταία 15ετία Έλληνες
επιχειρηματίες από τον χώρο της ένδυσης, δημιούργησαν 250-270
επιχειρήσεις εκτός συνόρων, μεταφέροντας τις κυρίως παραγωγικές
δραστηριότητες σε βαλκανικές χώρες, με αποτέλεσμα να χαθούν 22.000
θέσεις εργασίας. Μόνο στη Βουλγαρία, δραστηριοποιούνται 3.000
επιχειρήσεις. Άλλες 800 περίπου στην Αλβανία. Όλες οι μεγάλες
επιχειρήσεις της χώρας, τράπεζες, ΤΙΤΑΝ, INTRACOM,ΟΤΕ, 3E κ.α.
δραστηριοποιούνται εντόνως στα Βαλκάνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου